SAINS BAB 4

• KEPELBAGAIAN MINERAL [ maksud mineral ]

  • mineral adalah bahan semula jadi yg mpy komposisi kimia yg tetap dan biasanya dijumpai dlm batuan batuan yg wujud dlm bntuk unsur atau sebatian
  • mineral yg wujud dlm bntuk unsur biasanya tdk aktif dan tidak bertindak balas
• UNSUR MINERAL SEMULA JADI [ UNSUR LOGAM ]

  • emas , perak ,platinum , merkuri , tembaga , berlian

  UNSUR MINERAL BUKAN LOGAM

  • karbon , sulfida , sebatian oksida
• UNSUR UNSUR YG MEMBENTUK SEBATIAN SEMULA JADI

  • unsur unsur yg bergabung dngn unsur unsur yg lain sprti oksigen dan sulfur akan membentuk sebtian dan menjadi lebih stabil
• SIFAT SIFAT MINERAL SEMULA JADI

  • sifat sifat sesuatu mineral bergantung pada komposisi kimia dan juga susunan atom dalam mineral tersebut
  • sifat mineral terbahagi kpd sifat fizikal dan sifat kimia
• SIFAT SIFAT FIZIKAL

  • mineral mpy warna dan kekeraan berbeza , bergantung pd komposisi kimianya
  • hematit [ perang ]
  • malakit [ hijau ]
  • kalsit / batu kapur [ putih ]
  • galena [ kelabu ]
  • kasiterit [ hitam ]
• SIFAT SIFAT FIZIKAL

  • kekerasan mineral dpt ditentukan dngn menggores atau menggunakan sklerometer
  • mineral yg krg keras mudah digores berbanding mineral yg lebih keras
  • kekerasan mineral disukat dlm skala mohs, kalsit berskala 3 manakala berlian berskala 10 [ paling keras ]
• SIFAT SIFAT KIMIA

  • kbnyakan mineral tdk larut dlm air kecuali yg mengandungi unsur logam natrium dan kaliun
  • mineral yg mengandungi logam ksida atau logam berkabonat bertindak balas , larut dngn asid , dan membebaskan gas karbon dioksida
  • mineral yg mengandungi logam oksida lebih stabil dan tidk terurai apabila dipanaskan tetapi menghasilkan logam tulen dan gas karbo dioaksida apabila dipanaskan dngn karbon
• SIFAT SIFAT KIMIA

  • mineral yg mengadungi logam karbonat akan terurai apabila dipanaskan dan menghasilkan logam oksida dan gas karbon dioksida kecuali natrium karbonat dan kalium karbonat
  • gas karbon dioksida yg dibebaskan akan menegeruhkan air kapur
  • logam sulfida terurai apabila dipanaskan dlm udara utk menghasilkan logam oksida dan gas sulfur dioksida
  • gas sulfur dioksida yg dihasilkan berbau sengit dan melunturkan warna ungu larutan kalium permanganat berasid
• KEGUNAAN MINERAL SEMULA JADI

  • kalsium oksida dan kalsium karbonat [ batu kapur ] digunakan utl meneutralkan tanah yg berasid
  • kalsium karbonat jufa digunakan dlm relau bagas utk mengasingkan bendasinf semasa pengekstrakan besi
  • silikon dioksida [ atau silika] yg didapati dlm pasir mpy takat lebur yg tinggi [ kira kira 1,713 selsius] dan digunakan utk membuat kaca
  • aluminium oksida biasanya dijumpai dalm pelindung sinaran matahari dan dlm bahan bahan komestik sprti pengilat kuku dn gincu
• CTH SOALAN

  • unsur aluminium biasanya dijumpai dlm kerak bumi dlm bntuk sebtaian aluminium oksida yg didapti dlm bijih bauksit , namu demikian , unsur emas biasanya dijumpai dlm bentuk emas tulen
  • aluminium adalah unsur yg reaktif maka aluminium bergabung dngn oksigen utk membentuk aluminium oksida yg lebih stabil , emas adalah unsur yg sngt tdk reaktif dan oleh itu , emas tdk bergabung dngn unsur yg lain dan wujud sbgai unsur bebas
• SIRI KEREAKTIFAN LOGAM

  • apabila logam yg dipanaskan dngn oksigen menghasilkan logam oksida
  • logam yg berlainan bertindak balas dngn kecergasan yg berbeza contoh , magnesium terbakar dngn cergas apabila dipanaskan dlm oksigen tetapi kuptum hnya berbara
  • siri kereaktifan logam adalah turutan unsur unsur yg disusun dlm tertib keratifanya apabila bertindak balas dngn oksigen
• SIRI KEREAKTIFAN LOGAM BERDASARKAN TINDAK BALAS DNGN KARBON

  • logam lbih reaktif akn menyingkirkan oksigen drpd oksida logam
  • logam yg krg reaktif tdk dpt menyesarkan logam yg lbih reaktif drpd logam oksida
  • campuran logam x dan oksida logam Y
  • campuran terbakar atau berbara krn penyesaran berlaku bermaksud logam x lebih reaktif berbanding logam Y
  • tiada perubahan krn penyesaran tdk berlaku bermaksud logam X kurang reaktif berbanding dngn logam Y
• PENGEKSTRAKAN LOGAM DARI BIJIHNYA

  • pengekstrakan logam ialah proses memperoleh logam tulen drpd bijihnya
  • pengekstrakan logam boleh dilakukan menggunakan logam yg lbih reaktif utk menyesarkan logam yg kurg reaktif dripada oksidanya
  • proses termit digunakan utk menekstrak besi drpd besi oksida secara kecil kecilan
  • tindak balas ini membebaskan haba yg sngt bnyak sehingga mmapu meleburkan besi yg mpy takat lebur 1538 celcius
  • pengekstrakan logam ada 2 kaedah utama iaitu pemanasan logam oksida dngn karbon dan elektrolisis sebatian logam lebur
• PENGEKSTRAKAN BESI

  • campuran bijih besi , batu kapur , dan karbon [ arang kok ] dimasukkan ke dlm relau bagas dan dipanaskan pada suhu 1900 selsius
  • tindak balas berlaku dan besi diekstrak sbgai leburan besi
• PENGEKSTRAKAN TIMAH

  • bijih timah akan diproses dahulu untuk menyingkirkan bendasing
  • campuran bijih timah , batu kapur dan karbon [ arang kok ] dimasukkan ke dlm relau bagas dan dipanaskan pada suhu 1350 selsius
  • tindak balas berlaku dan timah diestrak sbgai leburan timah
• KESAN BURUK AKTIVITI PERLOMBONGAN

  • kemusnahan alam sekitar dan ekosistem terganggu
  • hakisan tanah dan tanah runtuh berlaku
  • pencemaran udara dan bunyi
• unsur yg kurg reaktif dikenali sbgai unsur bebas
• FUNGSI KALIUM MANGANAT [ VII ]

  • membekalkan oksigen

  FUNGSI KAPAS KACA

  • mengelakkan kalium permanganat [vii] drpd bercampur dngn logam
• APAKAH 1 CARA SUPAYA KARAT BOLEH BERTUKAR BALIK MENJADI LOGAM FERUM SEMULA

  • salah satu cara untuk menukarkan semula karat kpd logam besi adalah dngn menggunakan proses pengekstrakan melalui penurunan oksida logam oleh karbon . dimana oksida besi dipanaskan dngn karbon untuk mendapatkan logam besi tulen