EM 2: Antas at Barayti ng Wika

• KAHALAGAHAN NG WIKA

  Mahalaga ang wika sapagkat…

  1. ito ang midyum sa pakikipagtalastasan o komunikasyon;
  2. ginagamit ito upang malinaw at epektibong maipahayag ang damdamin at kaisipan ng tao;
  3. sumasalamin ito sa kultura at panahong kinabibilangan;
  4. nagsisilbing instrumento sa pagbubuklod ng bansa; at
  5. at isa itong mabuting kasangkapan sa pagpapalaganap ng kaalaman.
• ANTAS NG WIKA

  Ang kaantasan ng wika ay nakabatay sa pagbabago o pagkakaiba ng mga salita at paraan ng pagpapahayag ng mga taong nagsasalita, depende sa sitwasyon ng pag-uusap, oras at lugar ng pag-uusap, kalagayan, katangian at kultura ng kausap at paksa ng pinag-uusapan.  Ang kaalaman sa mga antas ng wika ay makatutulong sa mabisang pagpapahayag.
• • Pampanitikan. Pormal na anyo ng wikang karaniwang ginagamit ng mga manunulat sa mga akdang pampanitikan. Masining at nagtataglay ng malalim na kahulugan ang mga salita.
• Pambansa. Mga salitang nauunawaan at ginagamit ng higit na nakararaming tao sa isang bansa. Ginagamit ito sa mga paaralan, at sa mga aklat pang-wika. Kasama dito ng mga salitang hiniram sa Ingles, Kastila at iba pang wika.
• Lalawiganin.  Mga salitang kilala at higit na ginagamit ng mga tao sa isang partikular na lugar. Makikilala rin ito sa pagkakaroon ng kakaibang tono o punto.
• Kolokyal. Pang-araw-araw na salitang ginagamit sa mga pagkakataong impormal. Kasama rin dito ang mga pinaikling salita.
• Balbal. Pinakamababang antas ng wikang karaniwang naririnig sa lansangan. Mga salitang madaling matandaan ng tao ngunit madali ring makalimutan depende sa panahon at sitwasyon.  Kasama dito ang tinatawag na mga gay lingo.
• Ano ang naging ebolusyon ng wikang Filipino?

  Natalakay ang ebolusyon ng wikang Filipino sa unahan.
• Ano ang depinisyon ng pambansang lingua franca sa konteksto ng wikang Filipino?

  • Filipino ang wikang ginagamit ng dalawa o higit pang tao na magkaiba ang katutubong wika.
  • Ito ay ginagamit upang magkaunawaan at makipag-ugnayan sa mga tao mula sa iba't ibang etnolinggwistikong grupo.
  • Halimbawa: Tausug at Ilokano na nag-uusap.
• Ano ang nakapaloob sa Konstitusyong 1987 ng Republika ng Pilipinas tungkol sa wikang pambansa?

  Ang Filipino ay itinuturing na wikang pambansa.
• Bakit mahalaga ang wikang Filipino bilang wikang pambansa?


  Dahil ito ang ginagamit upang talakayin ang mga bagay-bagay ukol sa bansa na naiintindihan ng bawat mamamayang Pilipino.
• Paano nabubuo at patuloy na umuunlad ang wikang Filipino?

  • Batay ito sa umiiral na mga wika sa Pilipinas at iba pang wika.
  • Patuloy itong pinayayaman sa tulong ng mga katutubong wika at dayuhan.
  • Ang bokabularyo nito ay dumarami at nagbabago kasabay ng pag-unlad ng lipunan.
• Ano ang papel ng Filipino sa opisyal na komunikasyon?

  Ginagamit ang Filipino sa opisyal na komunikasyon sa mga ahensya ng gobyerno.
• Ano ang mga sitwasyon kung saan ginagamit ang wikang Filipino sa opisyal na komunikasyon?

  • Deliberasyon sa lehislatura at pagsulat ng mga batas.
  • Pag-isyu ng mga deskrito at kautusang ehekutibo.
  • Pormulasyon ng mga pambansang patakaran.
  • Paghahanda ng mga impormasyong pampubliko.
  • Pagdaraos ng mga paglilitis at pagpapasiya ng hukuman.
  • Pagsulat ng memorandum at iba pang komunikasyon.
  • Mga opisyal na form at dokumento.
• Paano nakakatulong ang paggamit ng Filipino sa opisyal na komunikasyon sa mga mamamayan?

  Nabibigyan ng kapangyarihan ang mamamayan sapagkat aktibong bahagi sila ng pambansang usapin.
• Ano ang papel ng Filipino bilang opisyal na wikang panturo?

  • Kinikilala bilang mabisang wika ng pagtuturo at pagkatuto.
  • Ginagamit sa pagtuturo at pag-aaral sa iba't ibang disiplina.
  • Layunin nitong mapabilis ang pagkatuto ng mga estudyante.
  • Maiangat ang antas ng literasi ng taong bayan.
  • Malinang ang kaisipang siyentipiko at pagpapahalagang Pilipino.
• Pambansang lingua franca. Filipino ang wikang ginagamit ng dalawa o higit pang tao na magkaiba ang katutubong wika at kabilang sa pagkaibang etnolinggwistikong grupo. Sa Pilipinas na binubuo ng maraming wika, sinasabing pambansang linggwa franka ang Filipino dahil ito ang ginagamit ng mga tao mula sa iba’t ibang katutubong wika o magkakaiba ang pinaggalingang probinsya upang magkaunawaan at makipag-ugnayan. Halimbawa, ito ang ginagamit ng isang Tausug kapag nakikipag-usap sa isang Ilokano.
• Wikang Pambansa. Nakapaloob sa Konstitusyong 1987 ng Republika ng Pilipinas ang Filipino bilang wikang pambansa. Filipino ang ating wikang pambansa dahil sa wikang ito tinatalakay ang mga bagay-bagay ukol sa bansa na naiintindihan ng bawat mamamayang Pilipino. Ito ang ginagamit at gagamitin sa pakikipag-ugnayan ng mga Pilipino.
• Ano ang nakapaloob sa Konstitusyong 1987 ng Republika ng Pilipinas tungkol sa wikang pambansa?

  Ang Filipino ay nakapaloob bilang wikang pambansa.
• Bakit itinuturing na wikang pambansa ang Filipino?


  Dahil tinatalakay nito ang mga bagay-bagay ukol sa bansa na naiintindihan ng bawat mamamayang Pilipino.
• Paano ginagamit ang wikang Filipino sa pakikipag-ugnayan ng mga Pilipino?

  Ginagamit ito sa pakikipag-ugnayan ng mga Pilipino.
• Ano ang batayan ng wikang pambansa na Filipino?

  Batay ito sa umiiral na mga wika sa Pilipinas at iba pang wika.
• Paano patuloy na nabubuo ang wikang Filipino?

  Patuloy itong pauunlarin at payayamanin sa tulong ng mga katutubong wika at maging dayuhan man.
• Ano ang epekto ng pagsulong ng karanasan ng sambayanan sa wikang Filipino?

  Darami ang bokabularyo nito at magbabago ang wikang Filipino.
• Ano ang opisyal na wika sa komunikasyon sa Pilipinas?

  Filipino
• Bakit ginagamit ang Filipino sa opisyal na komunikasyon?

  Dahil ito ang wika ng liham sa mga ahensya ng gobyerno at sa kanilang komunikasyon.
• Ano ang mga sitwasyon kung saan ginagamit ang wikang Filipino sa opisyal na komunikasyon?

  Sa deliberasyon sa lehislatura, pagsulat ng mga batas, at pag-isyu ng mga deskrito.
• Ano ang mga gamit ng wikang Filipino sa opisyal na komunikasyon?

  • Deliberasyon sa lehislatura at pagsulat ng mga batas
  • Pag-isyu ng mga deskrito at kautusang ehekutibo
  • Pormulasyon ng mga pambansang patakaran
  • Paghahanda ng mga impormasyong pampubliko
  • Pagdaraos ng mga paglilitis at pagpapasiya ng hukuman
  • Pagsulat ng memorandum at iba pang komunikasyon
  • Mga opisyal na form at dokumento
• Paano nakakatulong ang paggamit ng Filipino sa opisyal na komunikasyon sa mga mamamayan?


  Nagbibigay ito ng kapangyarihan sa mga mamamayan na makilahok sa pambansang usapin.
• Ano ang mangyayari kapag ang talakayan sa Senado ay nasa wikang Filipino?

  Maiintindihan ito ng masa kaya makapagtatanong at makasasali ang bawat isa.
• Ano ang epekto ng paggamit ng Filipino sa opisyal na komunikasyon sa mga lider at mamamayan?

  • Nagpapalakas ng loob ng mga mamamayan na makilahok
  • Nagbibigay ng kapangyarihan sa mamamayan
  • Nagpapadali ng pag-unawa sa mga usaping pambansa
• Opisyal na wikang panturo.  Kinikilala ang Filipino bilang mabisang wika ng pagtuturo at pagkatuto. Bilang opisyal na wikang panturo, ginagamit na ang Filipino sa pagtuturo at pag-aaral sa iba’t ibang disiplina ng kaalaman at sa lahat ng antas ng edukasyon. Layunin nitong mapabilis ang pagkatuto ng mga estudyante, maiangat ang antas ng literasi ng taong bayan, at malinang ang kaisipang siyentipiko at pagpapahalagang Pilipino.
• Ang wika ay kilala rin bilang lengguwahe. Ito ay mas malawak ayon sa istraktura nito at mas ginagamit ayon sa naiintindihan ng mga nakararami. Mayaman din ito sa salita dahil ito ay may disyonaryo, gramatika, at gamit sa mataas na antas ng pagtuturo ng wika. Ito ang gamit sa pagtuturo sa sekundarya, tersiyarya at gradwadong antas na edukasyon at tinatanggap bilang opisyal na wika, gamit sa pamahalaan, at midya.
• Sa kabilang banda, ang dialekto ay tinatawag na wikain, lalawiganin o dayalek. Baryant lamang ito ng isang malaking wika. Mas maliit at limitado ang saklaw nito gayundin ay kaunti ang gumagamit kumpara sa wika. Madalas na nakabatay ito sa heograpiya ng isang lugar.
• May Mutual Intelligibility ito. Nangangahulugang kapag may dalawang taong nag-uusap, kahit magkaiba sila ng lugar na kinalakihan subalit nagkakaintindihan, diyalekto ang gamit nila bilang midyum ng usapan. Halimbawa, ang isang Bikolanong taga-baao at taga-iriga. Magkaiba ang kanilang sinasalita subalit nagkakaintindihan pa rin. Diyalekto ang midyum na nag-uugnay sa kanila.
• May mga pagkakahawig din ang ispeling at tunog ng mga salita sa isang diyalekto. Madalas na pagsimulan din ito ng stereotyping o pagkakahon sa isang tao batay sa lugar na pinanggalingan. Sinasabi rin na halata ang punto ng isang taong nasanay ang dila sa diyalektong kanyang gamit sa pangaraw-araw na buhay. Kung gayon, diyalekto ang Bikol-Naga, Bikol-Nabua, Bikol-Daet, Bikol-sorsogon, Bikol-Masbate. Pero sa pangkalahatan, wika ang Bikol.
• Rehiyonal/Heograpiko - uri ng diyalekto kung saan nanggaling ang nagsasalita o gumagamit.

  1. Dayalek Halimbawa:

  Bisaya - Ilonggo, Cebuano, Waray Ilocano Pangasinan Bikolano

  Pakiurong nga po ang plato. (Bulacan - hugasan) Pakiurong nga po ang plato. (Maynila - iusog)
• 1. Sosyal - uri ng dialekto kung saan may pagkakaiba-iba sa loob ng isang wika o dialekto.

  • Sosyolek - ito ay isang baryant sa paggamit ng wika na naiiba-iba depende sa katayuan sa lipunan.Halimbawa: Dialekto ng mga abogado, doktor, o propesyon na kinabibilangan. Wika Cono - dialekto ng mga burgis na kabataan (Ateneo, Assumption) Bekimon - dialekto ng mga bakla
• Ano ang sosyal na uri ng dialekto?


  Uri ng dialekto kung saan may pagkakaiba-iba sa loob ng isang wika o dialekto.
• Ano ang sosyolek?


  Isang baryant sa paggamit ng wika na naiiba-iba depende sa katayuan sa lipunan.