EM 3: Gampanin ng Wika

Cards (72)

  • Ang wika ay heterogenous. Nangangahulugan ito na ang wika ay may iba’t ibang katangian na maaaring naiimpluwensyahan ng mga salik panlipunan tulad ng edad, hanapbuhay, antas ng pinag-aralan, kasarian, kalagayang panlipunan, rehiyon o lugar, pangkat-etniko o tinatawag ding etnolinggwistikong komunidad na kinabibilangan ng isang tao. Ang iba’t ibang salik na ito ay nagreresulta sa pagkakaroon ng iba’t ibang barayti ng wika.
  • Ang wika naman ay homogenous kung ito ay hindi buhay dahil pare-pareho lamang ang sinasalita ng lahat ng taong gumagamit nito at ito ay hindi nagbabago. Isipin mo, ang lahat ng mga tao ay may sinasalita na iisang wika. Oo nga’t madali mo silang maiintindihan subalit ang wika ay walang barayti. 
  • Mga Panlahat na Gamit ng Wika
    Sa anumang bagay o gawain, saan mang lugar, o pagkakataon ang wika ay lagi na nating ginagamit. Ito ang nagbibigay katuparan sa lahat ng ating pagkilos, kinokontrol nito ang ating pag-iisip maging ang ating pag-uugali.  Naglahad sina Michael A.K. Halliday, Roman Jakobson at W.P. Robinson ng pangkalahatang gamit ng wika upang mapag-aralan natin kung papaano napapakilos o napagagalaw ng wika ang lahat ng bagay sa mundo.
  • Ayon kay Michael A.K. Halliday 
    1. Instrumental – Ginagamit ang wika ng tagapagsalita para mangyari / maganap ang mga bagay-bagay. Pinababayaan ng wikang pagalawin ( manipulate) ng tagapagsalita ang kanyang kapaligiran. Maaaring humiling ang mga tao ng mga bagay at maging dahilan ng paggawa at pagkaganap ng mga bagay-bagay sa paggamit ng mga salita lamang. Halimbawa:
    • Mga bigkas na ginaganap (performative utterances) – pagpapangalan/ pagbabansag, pagpapahayag, pagtaya.
    • Iba pa – pagmumungkahi, panghihikayat, pagbibigay-panuto, pag-uutos, pagpilit.
  • Ano ang pangunahing ideya na inilarawan ni Michael A.K. Halliday tungkol sa gamit ng wika?
    Ang wika ay ginagamit upang alalayan ang mga pangyayaring nagaganap.
  • Paano nakakatulong ang wika sa pakikisalamuha ng mga tao?

    Ang wika ay nagtatakda ng mga papel na ginagampanan ng bawat isa at nagbibigay-daan para sa pakikisalamuha.
  • Anong mga sitwasyon ang maaaring gamitin ang regulatory na gamit ng wika?

    Pag-ayon, pagtutol, at pag-alalay sa kilos o gawa.
  • Ano ang mga halimbawa ng regulatory na gamit ng wika?
    • Pagtatakda ng mga tuntunin at alintuntunin sa paglalaro
    • Pagsagot sa telepono
    • Pagtatalumpati sa bansa
  • Ano ang epekto ng wika sa pag-alalay at pag-abala sa kilos ng iba?
    Ang wika ay nagbibigay ng talasalitaan para sumang-ayon, di-sumang-ayon, at makialam sa gawa ng iba.
  • Ano ang representasyunal ayon kay Michael A.K. Halliday?
    Gamit ng wika sa pagpaparating ng kaalaman tungkol sa daigdig, pag-uulat ng mga pangyayari, at pagpapaliwanag ng mga pagkakaugnay-ugnay.
  • Ano ang layunin ng representasyunal na gamit ng wika?
    Upang maghatid ng kaalaman at impormasyon sa iba.
  • Ano ang mga tuntunin na dapat sundin sa pagpapalitan ng impormasyon?
    Ang impormasyon ay dapat maging totoo, hindi kulang, at iwasan ang misrepresentasyon.
  • Bakit mahalaga ang pagiging totoo sa pagpapalitan ng impormasyon?

    Upang maiwasan ang maling impormasyon at misrepresentasyon.
  • Ano ang dapat iwasan kapag may pagpapalitan ng impormasyon?
    Iwasan ang misrepresentasyon at kalalabisan.
  • Ano ang dapat isaalang-alang tungkol sa kaalaman ng tagapakinig sa pagpapalitan ng impormasyon?
    Dapat hindi gumawa ng palagay tungkol sa alam ng tagapakinig.
  • Ano ang representasyunal ayon kay Michael A.K. Halliday?
    Gamit ng wika sa pagpaparating ng kaalaman tungkol sa daigdig, pag-uulat ng mga pangyayari, at pagpapaliwanag ng mga pagkakaugnay-ugnay.
  • Ano ang layunin ng representasyunal na gamit ng wika?
    Upang maghatid ng kaalaman at impormasyon tungkol sa daigdig at mga pangyayari.
  • Ano ang dapat isaalang-alang sa pagpapalitan ng impormasyon ayon sa mga tuntunin?
    Dapat maging totoo at hindi kalahati lamang ang impormasyon, at iwasan ang misrepresentasyon.
  • Paano nakakaapekto ang mga assumptions sa pagpapalitan ng impormasyon?
    Maaaring magdulot ito ng maling pagkaunawa kung ang tagapakinig ay may ibang kaalaman.
  • Ano ang idiosyncratic view sa pananaw ng isang tao?

    Ito ay ang naiibang pananaw ng isang tao tungkol sa daigdig.
  • Ano ang maaaring maging dahilan ng pagturing sa isang tao na henyo o nasisiraan ng bait?

    Ang ilang uri ng pagiging iba o peculiarities ng isang tao.
  • Ano ang ibig sabihin ng consensus sa konteksto ng isipan ng karamihan?
    Ito ay ang batayan ng pagpapasya ng iba-ibang kinatawan ng pagbabago sa daigdig.
  • Paano nagbabago ang isipan ng karamihan sa paglipas ng panahon?
    Maaaring mag-iba-iba ang isipan ng karamihan na nagiging batayan ng pagbabago sa daigdig.
  • Ano ang mga halimbawa ng mga ideya na maaaring ituring na peculiar sa pananaw ng tao?

    Patag ang daigdig, maliliit na particles ng atom, at marumi ang sex.
  • Ano ang epekto ng peculiarities sa pananaw ng tao sa lipunan?
    Maaaring magdulot ito ng pagtanggap o pagtutol sa mga ideya ng isang tao.
  • Ano ang tawag sa gamit ng wika na naglalayong mapanatili ang pakikipagkapwa-tao ayon kay Michael A.K. Halliday?
    Interaksyunal
  • Ano ang ibig sabihin ng phatic communion ayon kay Malinowski?

    Ito ay mga di-pinupuna o walang kabuluhang pakikipagpalitan na nagsasaad ng bukas na tulay ng pakikipagtalastasan.
  • Ano ang layunin ng interaksyunal na gamit ng wika sa isang malawak na kaisipan?
    Tumutukoy ito sa lahat ng gamit ng wika upang mapanatili ang mga lipon o grupo.
  • Ano ang mga halimbawa ng interaksyunal na gamit ng wika?
    • Salita ng mga teenager
    • Mga biruan ng pamilya
    • Mga katawagan sa bawat propesyon (jargon)
    • Mga palitan sa mga ritwal
    • Mga wikang panlipunan at panrehiyon
  • Bakit mahalaga ang pag-aaral ng iba't ibang uri ng gamit ng wika?
    Dahil ito ay kinakailangan upang makisalamuha nang mahusay sa iba.
  • Ano ang kinakailangan para sa matagumpay na interaksyon?
    Nangangailangan ito ng wastong pag-uugali, wastong pagsasabi sa wastong paraan, at paggawa ng mga bagay ayon sa kinagawian.
  • Ano ang maaaring mangyari kung may paglabag sa kaugalian sa interaksyunal na gamit ng wika?
    Maaaring parusahan ang mga ito nang higit pa sa pagkadulas sa pangyayari.
  • Ano ang mga halimbawa ng interaksyunal na pag-uugali sa wika?
    • Pagbati
    • Pagpapaalam
    • Pagbibiro
    • Panunudyo
    • Pag-aanyaya
    • Paghihiwalay
    • Pagtanggap
  • Ano ang personal na gamit ng wika ayon kay Michael A.K. Halliday?

    Gamit ng wika para ipahayag ang katauhan ng isang tao.
  • Bakit mahalaga ang wika sa pagpapahayag ng katauhan ng isang tao?

    Dahil alam ng bawat isa na bahagi ng kanyang katauhan ang wika.
  • Ano ang ibig sabihin ng pagkakaroon ng "tinig" sa konteksto ng wika at katauhan?

    Ito ay kinalaman sa mga tao sa nangyayari sa kanila at ang kanilang kakayahang magsalita o manahimik.
  • Paano nagbibigay ng paraan ang wika sa pagpapahayag ng damdamin?
    Sa pamamagitan ng mga padamdam, pagrerekomenda, pagmumura, o maingat na pagpili ng salita.
  • Ano ang mga halimbawa ng pagpapahayag ng damdamin gamit ang wika?
    Pagsigaw, pagrerekomenda, pagmumura, pagpapahayag ng galit, paghingi ng paumanhin.
  • Ano ang mga aspeto na nagsasama-sama sa personal na gamit ng wika?
    • Wika
    • Isipan
    • Kalinangan/Kultura
    • Katauhan/Personalidad
  • Bakit mahirap ilarawan nang buo ang personal na gamit ng wika?
    Dahil ito ay nagsasama-samang gumagalaw sa mga paraang walang nakaaalam.