wika

• masistemang balangkas

  wika
• salitang latin na pinagmulan ng salitang wika na ang ibig sabihin ay dila

  lengua
• isa pang tawag sa wika

  lingua
• kinagisnang wika

  unang wika
• natutuhan at binibigkas bukod sa naunang wika

  pangalawang wika
• wikang palasak sa isang lugar ng rehiyon

  lingua franca
• pambansang wika ayon sa konstitusyon ng 1986 section 6

  filipino
• taong nakapagsasalita o nakagagamit ng isa lamang na wika

  monolingual
• taong nakapagsasalita ng tatlo o higit pang wika

  polygot
• taong nag-aaral ng wika

  linggwista o dalubwika
• Katangian ng Wika

  • tunog -berbal ang simbolo
  • arbitraryo -pinipili ang tunog ayon sa layunin  
  • masistema -walang kahulugan ng tunog kung sasabihin isa-isa  
  • sinasalita -labi, dila, ngipin, lalamunan, ilong, atbp. 
  • kabuhol ng kultura -wika ay aspeto ng kultura  
• dalawang uri ng komunikasyon

  • pasalita ( berbal )
  • pasulat ( di berbal )
• kumpas na nagbibigay ng pag-uutos

  regulative
• kumpas na naglalarawan sa anyo ng bagay

  descriptive
• nagpapalaki ng damdamin ng tagapagsalita

  empathic
• teoryang wika: pagkakagulo ng wika sa lungsod ng babel at tore ni babel

  teoryang ukol sa tore ng babel
• teoryang haka-haka

  • bow-wow : tunog ang mga bahagi ng kalikasan
  • dingdong : kanya-kanyang tunog ang bawat bagay sa kapaligiran
  • pooh-pooh : lumilikha ng mga likas na natunog ang mga tao
  • sing-song :pag-awit ng ninuno na naging wika
  • yo-he-ho : natutunan ang pagsasalita mula sa pwersang pisikal
  • yum-yum : nagsasaad na ang mga tao ay tumutugon sa pagkibo at ito ay ginagamitan ng bibig
  • ta-ta : kumpas o galaw ng kamay
  • ta-ra-ra-boom-de-ay : tunog ng mga ritwal
  • oyayi : paghiling habang nagpapatulog ng sanggol
• paglalarawan kaugnay sa tunog, salita, at pangungusap o anumang may kaugnayan sa pambansang wika

  istandard na wika
• pagaya o pagbagay sa pagsasalita ng kausap upang bigyang pakiiisa

  linguistic convergence
• pagiging iba sa gamit ng wika ng isang tao tungo sa pagbuo o pagkilala sa kanyang katauhan o identity

  linguistic divergence
• impluwensya ng bigkas, leksihon morpolohiya, at sintaktika

  interference phenomenon
• mental na grammar na nabubuo ng tao pagdating sa proseso ng pagkatao

  interlanguage
• particular na wikang ginagamit sa isang lalawigan o rehiyon

  diyalekto
• wikang ginagamit ayon sa lipunang ginagalawan ng tao

   sosyo-ekonomiko o sosyolek
• salitang gamit ng isang tiyak na grupo

  jargon
• sagrado sa isang tiyak na lipunan

  argot o sikretong lingo
• ginagamit bilang pamalit sa mga salitang may dalang masakit at sensitibong kahulugan

  euphemism
• sariling katangian ito ng isang indibidwal sa pagsasalita

  idyolek
• tumutukoy sa iba't-ibang domain ng wika na malawakang nagagamit sa iba't ibang larangan

  register
• tumutukoy sa pormalidad at kaimpormalan sa gamit ng salita

  tenor
• naaayon sa kung paanong paraan at anong pagkakataon nito ginagamit na minsan ay nagpapakilala sa pagkatao ng bawat indibidwal 


  antas ng wika
• antas ng wika kung ito ay standard

  pormal
• salitang palasak na madalas nating ginagamit sa ating impormal na pakikipag-usap

  di pormal o impormal