pagsusuri ng makataong kilos

• mga kilos na nagaganap sa tao.?

  act of man / kilos ng tao
• ito ay likas (natural) sa tao at hindi ginagamitan ng isip at kilos loob?

  act of man
• ito ay kilos na biyolohikal at pisyolohikal tulad ng paghinga, pagtibok ng puso, pagkurap ng mata, paghikab, pagramdam ng sakit mula sa sugat, atbp.?

  act of man/kilos ng tao
• ito ay kasama sa kaniyang kalikasan at hindi niya ginagamitan ng isip o kilos loob?

  act of man/kilos ng tao
• ito ay kilos na may kaalaman, kalayaan, at pagkukusa?

  ang makataong kilos/human act
• ginagamitan ito ng isip at kilos-loob?

  ang makataong kilos/human act
• ito ay resulta ng kaalaman at ginagamitan ng isip at kilos-loob kaya't may pananagutan ang tao sa pagsasagawa nito?

  ang makataong kilos/human act
• mahalaga ito para masabi na ang kilos ay pagkukusa?

  accountability
• ang tatlong uri ng kilos ayon sa kapanagutan ay: kusang loob, di kusang loob, at walang kusang loob
• ang uri ng kilos na ito ayon sa kapanagutan ay kilos na may kaalaman at pagsang-ayon?

  kusang loob
• ang uri ng kilos na ito ayon sa kapanagutan ay may lubos na pagkakaunawa sa kalikasan at kahihinatnan nito?

  kusang loob
• ang uri ng kilos na ito ayon sa kapanagutan ay may paggamit ng kaalaman ngunit kulang ang pagsang-ayon?

  di kusang loob
• ang uri ng kilos na ito ayon sa kapanagutan ay ang tao ay walang kaalaman kaya't walang pagsang-ayon o kilos?

  walang kusang-loob
• ang mga eksepsiyon at kabawasan ng pananagutan ayon kay aristotele ay paglalayon, pag-iisip ng paraan para makarating sa layunin, pagpili ng pinakamalapit na paraan, at pagsasakilos ng paraan.
• nasa sa kaniya ang kapanagutan ng kilos at kung sa kabuuan ng paglalayon ay nakikita ng tao ang isang masamang epekto ng kilos?

  paglalayon
• dito ay ginagamit ang tamang isipan at katuwiran?

  pag-iisip ng paraan para makarating sa layunin
• nagkakaroon ba ng kalayaan sa mga opsiyon na pagpipilian o pinili lamang ang mas nakakabuti sa iyo na walang pagsasa-alang-alang sa maaaring epekto nito? iniiwasan mo ba ang pagpipilian/opsiyon na mas humihingi ng masusing pag-iisip?

  pagpili ng pinakamalapit na paraan
• dito ay ginagamit ang kilos-loob bilang lalong nagpapalakas ng isang makataong kilos upang maging tunay na mapanagutan?

  pagsasakilos ng paraan
• Ang pananagutan ay nararapat na may kaalaman at kalayaan sa piniling kilos upang masabing ito ay pagkukusang kilos?


  voluntary act
• Ang bigat (degree) ng pananagutan sa kinakaharap na sitwasyon ng isang makataong kilos ay nakabatay sa bigat ng kagustuhan o pagkukusa.
• lalim ng kaalaman at kalayaan (degree of willfulness o voluntariness)
• Ayon kay Agapay, anumang uri ng tao ang isang indibiduwal ngayon at kung magiging anong uri siya ng tao sa mga susunod na araw, ay nakasalalay sa uri ng kilos na kaniyang ginagawa ngayon at gagawin pa sa mga nalalabing araw ng kaniyang buhay
• Ayon kay Aristoteles, ang kilos o gawa ay hindi agad nahuhusgahan kung masama o mabuti.
• Ang pagiging mabuti o masama nito ay nakasalalay sa intensyon kung bakit ginawa ito.
• Ayon kay Santo Tomas de Aquino, hindi lahat ng kilos ay obligado.