Πρωτεϊνες

• Τι είναι τα μακρομόρια; Ποιες χημικές ενώσεις των κυττάρων συγκαταλέγονται στα μακρομόρια;


  Μακρομόρια είναι τα επαναλαμβανόμενα μονομερή, δηλαδή τα αμινοξέα, τα νουκλεοτίδια, οι μονοσακχαρίτες και τα λιπίδια.

  Στα μακρομόρια συγκαταλέγονται οι πρωτεϊνες, τα νουκλεϊκά οξέα, οι πολυσακχαρίτες και τα λιπαρά οξέα.
• Απο τα διάφορα μακρομόρια, ποιο είναι το πιο διαδεδομένο και πολυδιάστατο στη μορφή και στη λειτουργία του μορίου;


  Οι πρωτεϊνες
• Ποια είναι τα μονομερή των πρωτεϊνών; Να περιγράψετε την δομή των μονομερών αυτών.


  Τα μονομερή των πρωτεϊνών είναι τα αμινοξέα. Το μόριο των αμινοξέων αποτελείται από δύο τμήματα, ένα σταθερό και ένα μεταβλητό. Το σταθερό αποτελείται από ένα άτομο υδρογόνου, μία αμινομάδα και μία καρβοξυλομάδα ενωμένα σε ένα μόριο άνθρακα, ενώ το μεταβλητό αποτελείται από την πλευρική ομάδα η οποία έχει διαφορετική χημική δομή για κάθε αμινοξύ.
• Πως γίνεται η σύνδεση δύο διαδοχικών αμινοξέων σε ένα πρωτεϊνικό μόριο;


  Η ένωση δύο αμινοξέων γίνεται με μια αντίδραση συμπύκνωσης (αφαίρεση ενός μορίου νερού) μεταξύ της καρβοξυλομάδας του πρώτου αμινοξέος και της αμινομάδας του δεύτερου αμινοξέος. Αποτέλεσμα αυτής της ένωσης είναι ένα διπεπτίδιο.
• Τι ονομάζεται πολυπεπτίδιο;

  Πολυπεπτίδιο ονομάζεται το πεπτίδιο στα οποίο ο αριθμός των αμινοξέων υπερβαίνει τα 50
• Πότε και πως ένα πολυπεπτίδιο αποκτά την ικανότητα να εκδηλώσει τον βιολογικό του ρόλο;


  Ένα πολυπεπτίδιο αμέσως μετά την σύνθεσή του δεν είναι συνήθως ικανό να εκδηλώσει τον βιολογικό του ρόλο. Η ικανότητα αυτή αποκτάται όταν η πολυπεπτιδική αλυσίδα πάρει την τελική διαμόρφωσή της στο χώρο.
• Ποια είναι τα τέσσερα επίπεδα οργάνωσης των πρωτεϊνικών μορίων;


  Πρωτοταγής, δευτεροταγής, τριτοταγής και τεταρτοταγής δομή
• Τι είναι η πρωτοταγής δομή των πρωτεϊνών;


  Η αλληλουχία των αμινοξέων στην πολυπεπτιδική αλυσίδα
• Πώς περιγράφεται η δευτεροταγής δομή της πρωτεΐνης;


  Η πολυπεπτιδική αλυσίδα αναδιπλώνεται σε ελικοειδή ή πτυχωτή μορφή
• Τι συμβαίνει στο τρίτο επίπεδο οργάνωσης των πρωτεϊνών;


  Η πολυπεπτιδική αλυσίδα αναδιπλώνεται στον χώρο για να αποκτήσει καθορισμένη μορφή
• Ποια είναι η τελική μορφή μιας πρωτεΐνης που αποτελείται από μία πολυπεπτιδική αλυσίδα;


  Η τριτοταγής δομή
• Ποια είναι η τελική μορφή μιας πρωτεΐνης που αποτελείται από περισσότερες πολυπεπτιδικές αλυσίδες;


  Η τεταρτοταγής δομή
• Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ τριτοταγούς και τεταρτοταγούς δομής;


  • Τριτοταγής δομή: Μία πολυπεπτιδική αλυσίδα
  • Τεταρτοταγής δομή: Συνδυασμός περισσότερων πολυπεπτιδικών αλυσίδων
• Πόσες διαφορετικές πρωτεϊνες υπάρχουν στο σώμα μας;


  Σύμφωνα με τους μετριοπαθέστερους υπολογισμούς, στο ανθρώπινο σώμα υπάρχουν περισσότερες από 30.000 διαφορετικές πρωτεϊνες, που καθεμιά από αυτές εμφανίζει έναν ιδιαίτερο βιολογικό ρόλο.
• Τι είδους λειτουργίες επιτελούν οι πρωτεϊνες;


  Οι λειτουργίες που επιτελούν οι πρωτεϊνες είναι μεταφορικές, ενζυμικές και άμυνας του οργανισμού
• Πως δικαιολογείται το γεγονός ότι ενώ όλες οι πρωτεΐνες αποτελούνται από τα ίδια 20 αμινοξέα, παρουσιάζουν διαφορετικές λειτουργίες;


  Το στοιχείο που διαφοροποιεί τις πρωτεΐνες μεταξύ τους είναι η διαφορετική αλληλουχία των αμινοξέων, δηλαδή η διαφορετική πρωτοταγής δομή των αμινοξέων, σε συνδυασμό με τις διαφορετικές πλευρικές ομάδες (ομάδες R)
• Τι ονομάζεται μετουσίωση πρωτεΐνης;


  Η διαδικασία κατά την οποία η τρισδιάστατη δομή μιας πρωτεΐνης καταστρέφεται.
• Ποιες είναι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες συμβαίνει η μετουσίωση πρωτεΐνης;


  Συμβαίνει σε ακραίες τιμές θερμοκρασίας ή pH.
• Ποιο είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μετουσίωσης πρωτεΐνης;


  Η αλλαγή της υφής του ασπραδιού του αβγού κατά την θέρμανση.
• Ποιες είναι οι συνέπειες της μετουσίωσης πρωτεΐνης;


  • Σπάσιμο των δεσμών μεταξύ των πλευρικών ομάδων
  • Καταστροφή της τρισδιάστατης δομής
  • Απώλεια λειτουργικότητας της πρωτεΐνης
• Πώς επηρεάζει η μετουσίωση την υφή του ασπραδιού του αβγού;


  Από διαυγές διάλυμα πρωτεϊνικών μορίων, γίνεται λευκό, αδιαφανές και συμπαγές.
• Ποια πρωτεΐνη περιέχει το ασπράδι του αβγού;


  Η αλβουμίνη.