KAKAYAHANG SOSYOLINGGUWISTIKO

• sosyolingguwistiko


  kakayahang gamitin ang wika nang may naaangkop na panlipunang pagpapakahulugan para sa tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon
• naipapakita ito sa pamamagitan ng paggamit ng:

  pormal o impormal na wika
• competence 


  kakayahan o kaalaman ng isang tao sa wika
• performance 


  ito ang paggamit ng wika
• ayon sa lingguwistang si Dell Hymes 


  magiging mabisa lamang ang komunikasyon kung ito ay isasaayos, at sa pagsasaayos ng komunikasyon, may bilang acronym upang isa-isahin ang mga dapat isaalang-alang upang magkaroon ng mabisang pakikipagtalastasan
• modelong speaking


  s- setting

  p- participant

  e- ends

  a-act sequence

  k- keys

  i- instrumentalities

  n-norms

  g- genre
• setting


  • tumutukoy sa pook o lugar kung saan nangyari ang usapan o pakikipagtalastasan
  • kailangan iangkop ang pananamit
• participants


  • kinakatawan nito ang mga taong nakikipagtalastasan
  • dapat isaalang-alang kung sino ang ating kakausapin o kinakausap
• ends


  • layunin o pakay sa pakikipagtalastasan
  • hal: hihingi ng pabor kinakailangan natin ang pagpapakumbaba, at pagkamit ng pagkakasundo
• act sequence


  • daloy o takbo ng usapan
  • maging sensitibo sa takbo ng usapan
• keys


  • tono o damdamin ng komunikasyon sa pakikipag-usap
• instrumentalities 


  • tsanel o midyum na ginagamit na maaaring pagsalita o pagsulat
  • paraan sa pakikipag ugnay
• norms


  • makikita ang paksa ng usapan
• norms 


  hal: usapang pangmatanda, girl's talk, boy's talk
• genre 


  • diskursong ginagamit
  • sensitibo tayo sa kung anong diskurso ang gagamitin
  • hal: nagsasalaysay, nangangatwiran, o nakikipagtalo