Tkanki oporowe: chrzęstna i kostna (i stawy)

• Jakie są źródła odżywiania chrząstki?

  Odżywianie chrząstki drogą dyfuzji z naczyń ochrzęstnej lub z płynu stawowego.
• Jakie są typy chrząstki i ich cechy charakterystyczne?

  • Chrząstka szklista: Kolagen II typu, zasadochłonna macierz, chondrocyty w grupach izogenicznych.
  • Chrząstka sprężysta: Kolagen II typu, włókna sprężyste.
  • Chrząstka włóknista: Kolagen I typu, kwasochłonna macierz, równoległe pęczki włókien kolagenowych.
• Gdzie występuje chrząstka szklista?

  W zakończeniach stawowych kości długich, przegrodzie nosa, większości chrząstek krtani, pierścieniach chrzęstnych tchawicy i oskrzeli, chrzęstnych częściach żeber.
• Jakie są cechy chrząstki włóknistej?

  Kolagen I typu, kwasochłonna macierz, równoległe pęczki włókien kolagenowych, zawsze związana z tkanką łączną włóknistą zwartą lub chrząstką szklistą.
• Jakie są cechy chrząstki sprężystej?

  Kolagen II typu, obecność włókien sprężystych, żółtawy kolor, włókna barwią się rezorcyną i orceiną.
• Jak przebiega chondrogeneza w wzroście śródmiąższowym chrząstki?


  1. Komórki mezenchymalne tracą funkcję, zaokrąglają się i agregują.
  2. Różnicują się w chondroblasty i zaczynają sekrecję ECM.
  3. Chondroblasty otaczają się ECM i przekształcają w chondrocyty.
  4. Chondrocyty dzielą się, tworząc grupy izogeniczne.
  5. Komórki grup izogenicznych wciąż wytwarzają ECM.
• Jak przebiega wzrost apozycyjny chrząstki?

  1. Komórki mezenchymalne różnicują się do fibroblastów.
  2. Fibroblasty wytwarzają tkankę łączną włóknistą zwartą, tworząc ochrzęstną.
  3. Komórki chondrogeniczne dzielą się i dają początek chondroblastom.
  4. Chondroblasty wytwarzają składniki ECM.
• Jakie są cechy komórek chondrogenicznych?


  Wrzecionowaty kształt, duże okrągłe jądro, niewiele cytoplazmy.
• Jakie są funkcje tkanki kostnej?


  Mechaniczna podpora, umożliwienie poruszania się, magazyn jonów wapniowych i fosforanowych, wytwarzanie składników morfotycznych krwi.
• Jakie są składniki substancji międzykomórkowej tkanki kostnej?


  • Związki organiczne (35%): włókna kolagenowe (90% kolagen typu I), istota podstawowa (10%).
  • Związki nieorganiczne (65%): fosforan wapnia (80%), węglan wapnia, jony magnezu i sodu.
• Jakie są skutki zaburzeń w biosyntezie kolagenu?


  Powstawanie chorób układu szkieletowego, takich jak osteogenesis imperfecta.
• Jakie są komórki tkanki kostnej?

  • Linia osteoblastyczna: komórki osteoprogenitorowe, osteoblasty, osteocyty.
  • Linia osteoklastyczna: osteoklasty pochodzące z monocyty-makrofagi.
• Jakie są funkcje osteoblastów?

  Udział w syntezie macierzy organicznej kości i kontrolowanie jej mineralizacji.
• Jakie białka morfogenetyczne kości regulują ekspresję genów?


  Białka morfogenetyczne kości, takie jak BMP7.
• Jakie są skutki mutacji genów Cbfa1 i Runx2?


  Powodują poważne zaburzenia w rozwoju szkieletu, prowadząc do powstawania chrząstki zamiast kości.
• Jak leptyna wpływa na osteoblasty?


  Działa poprzez podwzgórze, regulując dojrzewanie osteoblastów.
• Jakie są cechy osteoblastów?


  Udział w syntezie macierzy organicznej kości, kształt sześcienny lub cylindryczny.
• Jakie są skutki mutacji genów odpowiedzialnych za rozwój szkieletu?


  Wywołują poważne zaburzenia w rozwoju szkieletu, prowadząc do powstawania chrząstki zamiast kości.
• Co to jest dysplazja obojczykowo-czaszkowa (CCD)?


  To niedorozwój obojczyków i opóźnione kostnienie szwów czaszki.
• Jakie są skutki niedoboru genów odpowiedzialnych za rozwój szkieletu?

  Powoduje brak populacji pewnych osteoklastów, ponieważ osteoblasty regulują ich powstawanie.
• Jakie geny kodują czynniki transkrypcyjne uruchamiające ekspresję osteokalcyny?

  Geny Cbfa1 i Runx2.
• Jaką rolę pełni leptyna w organizmie?


  Działa poprzez podwzgórze i reguluje dojrzewanie osteoblastów.
• Jakie są funkcje osteoblastów?


  • Udział w syntezie macierzy organicznej kości (osteoidu)
  • Inicjowanie i kontrolowanie mineralizacji kości
  • Po zakończeniu syntezy stają się osteocytami
• Jakie substancje pobudzają aktywność osteoblastów?


  Parathormon, hormon wzrostu, metabolity witaminy D, IGF-1, hormony tarczycy.
• Jakie substancje hamują aktywność osteoblastów?

  Kortykosteroidy.
• Jakie substancje wydzielają osteoblasty i jakie mają funkcje?


  • Osteokalcyna i osteonektyna: regulują proces mineralizacji
  • Fosfataza zasadowa: ektoenzym, aktywność zanika po różnicowaniu
  • Witamina D3: reguluje ekspresję osteokalcyny
  • RANKL: niezbędne do różnicowania osteoklastów
  • Osteoprotegeryna: hamuje dojrzewanie osteoklastów
  • IGF-1: stymuluje wzrost kości długich
• Jakie czynniki są niezbędne do różnicowania osteoblastów w osteocyty?

  Aktywacja Cbfa1, Runx2 i białka osterix (Osx).
• Jakie są cechy osteocytów?


  Maję kształt pestki śliwki lub dyni, mają liczne wypustki i leżą w jamkach kostnych.
• Jaką funkcję pełnią osteocyty?


  Utrzymanie i odnowa macierzy organicznej kości.
• Jakie są różnice między osteoblastami a osteocytami?


  • Osteoblasty: syntezują macierz kostną, mają kształt sześcienny lub cylindryczny
  • Osteocyty: zróżnicowane osteoblasty, mają kształt pestki, leżą w jamkach kostnych
• Jakie substancje pobudzają osteoklasty?

  Parathormon, kalcytonina, estrogeny.
• Jakie są skutki zaburzeń budowy i funkcji osteoklastów?


  Powodują osteopetrozę, co prowadzi do kruchości kości.
• Jak przebiega osteoklastogeneza?

  1. Osteoblasty syntetyzują M-CSF
  2. M-CSF wiąże się z receptorami na monocytach
  3. Indukcja syntezy RANK w prekursorowych osteoklastach
  4. RANK wiąże się z RANKL na osteoblastach
  5. Różnicowanie osteoklastów
• Jaką rolę pełni osteoprotegeryna w regulacji osteoklastogenezy?

  Uniemożliwia połączenie RANK z RANKL, hamując proces osteoklastogenezy.
• Jakie czynniki wpływają na ekspresję genu osteoprotegeryny?

  BMP, cytokiny, estrogeny, obciążenia mechaniczne, parathormon, leki immunosupresyjne, glikokortykosteroidy.
• Co to jest osteoporoza i jakie są jej przyczyny?

  To zmniejszenie masy kości, spowodowane przewagą procesów osteolizy nad osteosyntezą.
• Jakie są metody zapobiegania osteoporozie?


  Podawanie witaminy D3, estrogenów i Denosumabu.
• Co to jest osteomalacja?


  To niedostateczna mineralizacja prawidłowej macierzy organicznej kości.
• Jakie są rodzaje tkanki kostnej?

  • Tkanka kostna grubowłóknista (np. kość splotowata)
  • Tkanka kostna drobnowłóknista (np. kość blaszkowata)
• Jakie są cechy tkanki kostnej grubowłóknistej?


  • Włókna kolagenowe tworzą grube pęczki
  • Mała wytrzymałość mechaniczna
  • Występuje w czasie rozwoju kości