Bzdęga farma farmakokinetyka

• Jakie są główne drogi podania leków?

  Podanie ogólne i podanie miejscowe
• Jakie są rodzaje podania ogólnego leków?

  • Parenteralna (pozajelitowa)
  • Enteralna (jelitowa)
• Kiedy preferuje się podanie parenteralne leków?


  Kiedy potrzebujemy szybkiego podania leku lub pacjent jest nieprzytomny.
• Co to jest efekt pierwszego przejścia (EPP)?


  To zjawisko, w którym lek ulega metabolizmowi przed dotarciem do krążenia ogólnego.
• Jakie są drogi podania enteralnego leków?

  • Doustnie (p.o.)
  • Iniekcje: dożylne (i.v.), podskórne (s.c.), domięśniowe (i.m.), itd.
  • Przez drogi oddechowe
  • Doodbytniczo (p.r.)
  • Podjęzykowo (s.l.)
  • Dopochwowo (p.v.)
  • Przezskórnie
• Jakie są drogi podania miejscowego leków?


  Dostawowo, dootrzewnowo, do zatok obocznych nosa, dospojówkowo, do ciała szklistego.
• Jakie są cechy podania dożylnego leków?


  Omija proces wchłaniania, biodostępność wynosi 100%, działanie niemal natychmiastowe.
• Jakie czynniki wpływają na wchłanianie leków podawanych domięśniowo i podskórnie?


  Wielkość cząsteczek, rozpuszczalność w wodzie, rodzaj rozpuszczalnika, ukrwienie tkanki.
• Jakie leki wchłaniają się dobrze z żołądka?


  Leki rozpuszczalne w tłuszczach i słabe kwasy.
• Jak zmiany pH soku żołądkowego wpływają na wchłanianie leków?


  Zmiany pH mogą znacznie zmieniać stopień wchłaniania leków.
• Kiedy leki kwaśne wchłaniają się najlepiej?


  W środowisku kwaśnym, takim jak żołądek.
• Co się dzieje z lekiem w przypadku zjawiska pułapki jonowej?


  Silny kwas gromadzi się w komórkach żołądka, stając się zjonizowanym i niewchłanialnym.
• Jakie leki wchłaniają się w dwunastnicy?


  Leki zasadowe, takie jak lidokaina i amfetamina.
• Co się dzieje, gdy pH środowiska jest równe pKa leku?


  50% leku jest w formie niezjonizowanej, co oznacza 50% absorpcji.
• Jak różnica pomiędzy pH a pKa wpływa na wchłanianie leku?


  Im większa różnica, tym więcej leku jest w formie niezjonizowanej i lepiej wchłanialnej.
• Jak odchylenie pKa o 1 wpływa na rozpuszczalność leku w tłuszczach?


  Rozpuszczalność maleje wykładniczo o 10%.
• Jakie są podstawowe prawa dotyczące wchłaniania leku z jelit?


  1. Jelita wchłaniają niezjonizowane, rozpuszczalne w tłuszczach leki.
  2. pH błony śluzowej jelit wynosi około 5,3.
  3. Transport przenośnikowy wchłania niewielką grupę leków.
  4. Wchłanianie zależy od stopnia wypełnienia jelit, rodzaju pożywienia i motoryki jelit.
• Jakie są dwie części odbytnicy, z których mogą wchłaniać się substancje?

  Ampulla recti i pars analis recti.
• Jakie substancje wchłaniają się z odbytnicy?


  Substancje wchłaniają się na prawach analogicznych jak w jelicie.
• Jakie leki wchłaniają się przez jamę ustną i inne błony śluzowe?


  Leki, które wchłaniają się lepiej z mniej kwasowym pH jamy ustnej.
• Jakie cząsteczki wchłaniają się przez drogi oddechowe?

  Cząsteczki stałe w postaci aerozoli i zawiesin o średnicy $1 \mu m$.
• Jakie czynniki wpływają na wchłanianie przez skórę?

  Stężenie leku, stan skóry, wiek pacjenta.
• Jakie są cechy podania do jam ciała?

  Leki wchłaniają się szybko, ale mają głównie działanie miejscowe.
• Jakie są cechy podania dotchawiczego?

  Rzadko stosowane, głównie w ratownictwie medycznym.
• Jakie są mechanizmy transportu leków?

  • Dyfuzja bierna
  • Dyfuzja ułatwiona
  • Transport czynny pierwotny i wtórny
• Jak działa dyfuzja bierna?


  Lek biernie dyfunduje przez błonę, proporcjonalnie do gradientu stężeń.
• Jak działa dyfuzja ułatwiona?


  Lek jest transportowany przez białka nośnikowe bez użycia energii.
• Jak działa transport czynny?


  Transport leku wymaga zużycia energii z ATP.
• Jakie białka transportujące są zaangażowane w transport czynny?


  Białka transportujące hydrolizują ATP po wewnętrznej stronie błony komórkowej.
• Jakie zjawisko nie występuje w transporcie lipofilnym?


  Nie występuje zjawisko wysycenia
• Jak odbywa się dyfuzja ułatwiona?


  Transport leku przez błonę przy pomocy białek nośnikowych bez użycia energii
• Jakie są rodzaje białek nośnikowych w dyfuzji ułatwionej?

  • Uniportery
  • Symportery
  • Antyportery
• Co charakteryzuje transport w dyfuzji ułatwionej?


  Transport zachodzi proporcjonalnie do gradientu stężeń po obu stronach błony
• Jakie cechy mają białka nośnikowe w dyfuzji ułatwionej?


  Białka nośnikowe wykazują swoistość strukturalną i podatność na inhibitory
• Jakie jest znaczenie dyfuzji ułatwionej w transporcie leków?


  Małe znaczenie w transporcie błonowym leków
• Co to jest transport czynny pierwotny i wtórny?


  Transport leku wymagający zużycia energii z ATP
• Jak białka transportujące wykorzystują ATP?


  Hydrolizują ATP po wewnętrznej stronie błony komórkowej
• Jakie cechy mają białka transportujące w transporcie czynnym?


  • Swoistość strukturalna transportowanych związków
  • Szybkość maksymalna ograniczona liczbą transporterów
  • Podatność na inhibitory kompetecyjne
  • Podatność na blokowanie przez związki hamujące metabolizm
• Gdzie transport czynny ma szczególne znaczenie?


  W wchłanianiu z przewodu pokarmowego i przenikaniu przez barierę krew-mózg
• Co transportuje pinocytoza i fagocytoza?


  Transport kwasów tłuszczowych, fragmentów białek i kwasów nukleinowych