ESTRUKTURA

• sinasabing nabibilang sa (isang pangkat) ang mga wika ng Pilipinas
• Ayon sa pananaliksik malapit sa isa’t isa ang mga wikang Tagalog, Kapampangan, Bikol, at Sebwano.
• Ano ang 16 na makahulugang tunog na katinig?

  /p, b, m, t, d, n, s, l, r, k, g, h, w, y, , ng/
• Ang mga patinig na /i, a, u/ ay matatagpuan sa lahat ng wika.
• Saang wika makikita ang /e, o/?

  Tagalog, Bikol, Hiligaynon, Pampango
• Ang /ə/ o tinatawag na schwa o pepet ay galing sa wikang Ilokano at Pangasinense.
• Nagsagawa sina (David at Healey) ng SIL noong (1962) sa paglaganap ng iba’t ibang wikang sinasalita ngayon sa bansa.
• Ito ay tinatawag na (Content Words) o Salitang Pangnilalaman: Nominal, Pandiwa, at Mga Panuring.
• Mga Nominal:

  • Panggalan
  • Panghalip
• Mga Panuring:

  • Pang-uri
  • Pang-abay
• Ang Salitang Pangkayarian o (Function Words) ay mga Pang-ugnay at mga Pananda.
• Pang-Ugnay:

  • Pangatnig
  • Pang-angkop
  • Pang-ukol
• Pananda:

  • Pantukoy
  • Pangawing
• (Asimilasyon): Sakop ng uring mga pagbabagong naganap sa /n/ sa posisyong pinal.
• Dalwang uri ng Asimilasyon:

  • (Asimilasyong Parsyal)
  • (Asimilasyong Ganap)
• Kung ang panlapi o salita ay nagtatapos sa /n/ at ito’y kinakabit sa isang salitang-ugat na nagsisimula sa /p/ o /b/, nagiging /m/ ang /n/.


  Asimilasyong Parsyal
• "Asimilasyong Di-Ganap"

  Asimilasyong Parsyal
• Nawawala pa rin ang unang ponema ng nilalapiang salita.

  Asimilasyong Ganap
• • Ang /d/ ay magiging /r/.
  • Ang ponemang /d/ sa posisyong inisyal ng salitang nilalapian ay karaniwang napapalitan ng ponemang /r/.

  Pagpapalit ng Ponema
• Ang salitang-ugat na nagsisimula sa /l/ o /y/ ay ginitlapian ng [-in], ang /l/ o /y/ ng salitang-ugat at ang /n/ ng gitlapi ay nagkakapalit ng posisyon.

  Metatesis
• Nagaganap ito kung ang huling ponemang patinig ay nawawala sa paghuhulapi dito.

  Pagkaltas ng Ponema
• Maaaring malipat ang isa o dalawang pantig ang diin patungong huling pantig o maaaring malipat ng isang pantig patungong unahan ng salita.

  Paglilipat Diin
• (Uri ng Pagbabagong Morpoponemiko):

  • Asimilasyon
  • Pagpapalit ng Ponema
  • Metatesis
  • Pagkaltas ng Ponema
  • Paglilipat Diin