uned 1

• Beth yw busnes?


  - gorff sy'n cynhyrchu nwyddau a gwasanaeth

  prif nod ennill elw
• Mae busnes yn...


  gweithrhedu mewn amgylchedd cystadleuol/dynameg

  adnabod ac ymateb i'r amgylchedd hwn

  weithrhedu ar raddfeydd wahanol (marchnad lleol)
• Nwyddau traul


  cael ei prynu a defnyddio

  naillai para neu ddim yn para
• Nwyddau cynhyrchydd


  nwyddau mae busnes yn defnyddio

  e.e. pren, metelau
• Gwasanaeth personol


  trin gwallt, weini

  cael ei darparu ar gyfer unigolion
• gwasanaeth masnachol


  golchwr, cludiant

  darparu i fusnesau
• y sector preifat


  unig fasnachwyr, cwmniau cyfynedig

  o dan berchnogaeth unigolion

  eisiau uchafu elw

  cynnwys elusennau
• sector cyhoeddus


  perchnogaeth y llywodraeth

  rhedeg ar budd eraill
• beth yw menter busnes


  unigolun neu grwp yn gweld cyfle i dechrau busnes os ydynt yn weld

  bwlch yn y farchnad neu efo cymhelliant newydd
• Entrepreneur


  person sy'n cychwyn busnes
• Rol Entrepreneur


  dangos blaengarwch (initiative)

  arloesedd

  adnabod cyfleoedd

  trefnu adnoddau
• Nodweddion entrepreneurs ?


  Cymrud Risgs

  Gwneud penderfyniadau

  Gweithion galed
• Cymhelliant entrepreneur


  rhesymau arianol

  rheolwr ei hun

  boddhad personol
• Manteision ac anfanteision menter busnes


  manteision- ennill mwy o elw/arian nag arfer, boddhad uwch

  risgiau- gwerthiant llai na disgwyl, cynnydd mewn biliau
• cynllun busnes


  diffinio beth rydych yn mynd i gyflawni a sut
• rol cynllun busnes (GGGO)


  gwneud penderfyniadau

  geisio gyllid neu buddsoddiad (holl faterion arianol cyn i pobl buddsoddi)

  gweledigaeth at y dyfodol

  offeryn rheoli (gosod nodau)
• Cynnwys cynllun busnes (dyn sy'n creu arian wrth disgrifio cynllun busnes)


  Disgrifiad y busnes

  MArchnata

  Ariannol (rhagfynegiad llif arian)

  Gweithrhediadau

  Adnoddau Dynol (faint o weithwyr)
• Nodau busnes


  Goroesi

  Uchafu Elw

  Cyfran o'r farchnad
• Amcanion Busnes

  dargedau penodol er mwyn i busnes cyrraedd ei nod
• SMART (PC ARM)

  (Specific) Penodol

  (Measurable) Cytunedig- pawb sydd yn rhan o'r busnes yn weithio at yr un amcan

  (Achieveable) Amser

  (Relevant) Realistig

  (Time-bound) Mesuradwy
• Atebolrwydd anghyfyngedig


  perchnogaeth busnes yn gyfrifol am holl ddyledion y busnes

  - angen gwerthu eiddo personol os oes problem
• manteision ac anfanteision unig fasnachwr

  cadw holl elw, bos ei hun

  atebolrwydd anghyfenedig, mwy o gyfrifoldeb
• manteision ac anfanteision parteneriaeth

  codi mwy o gyfalaf, sgiliau ychwanegol, rhannu cyfrifoldeb

  hawdd anghytuno, rhannu elw, atebolrwydd anghyfynedig
• atebolrwydd

  cyfynedignad yw perchenogion yn gyfrifolo am ddyledion y busnes

  colli arian a buddsoddwyd os bydd yn methu (dim eiddo)
• Cwmni Cyfyngedig Preifat (CYF/LTD)

  efo cyfrandalwyr

  nid yw ei cyfrandaliau ar werth i bobl eraill
• mantesion ac anfanteision Cwmni Cyfyngedig Preifat (CYF/LTD)


  atebolrwydd cyfynedig , dilyniant (ni bydd y busnes yn dod i ben os ywr perchennog yn gadael), MWY O GYFALAF,
• Cwmniau cyfynedig cyhoeddus (CCC/PLC)


  efo cyfrandalwyr

  mae ei cyfrannau ar werth i'r cyhoedd yn y gyfnewidfa stoc
• manteision ac anfanteision Cwmniau cyfynedig cyhoeddus (CCC/PLC)


  atebolrwydd cyfynedig, dilyniant, mwy o gyfalaf

  cost sefydlu uwch (angen 50,000 i sefydlu), rhannu elw a cyfrandalwyr, materion ddim yn preifat
• pam mae busnes eisiau tyfu?

  cynyddu cyfran farchnad

  cynyddu gwerthiant

  ennil mantais cystadleuol
• Twf mewnol/organig


  busnes yn tyfu trwy cynyddu werthiant, refeniw a elw.
• manteision ac anfanteision Twf mewnol/organig

  llai risg na twf allanol, cryfderau presenol busnesau , tyfu ar raddfa synhwyrol

  gallu cymrud amser hyr, angen ail buddsoddi arian
• twf allanol


  tyfu trwy prynu busnesau eraill
• manteision ac anfanteision twf allanol

  twf cyflymach, cael gafael ar farchnadoedd gwahanol yn gyflum, cryfderau mwy nag un busnes

  angen gweithio fel un busnes syn annodd, gall dileu swyddi, annod cytuno ar diwylliant
• intgreiddio yn nol


  busnes yn prynu gyflenwr
• integreiddio ymlaen


  busnes yn prynu cwmni mae'n gwerthu i
• intergreiddio llorweddol


  busnes yn ymuno a busness arall sydd ar yr un cam cynhyrchu
• integreiddio fertigol


  ymuno a busnes sydd ar cam cynyrchu gwahanol.
• Masnachfraint


  yr hawl a roddir gan un busnes i fusnes arall werthu ei nwydd?cynnyrch yn defnyddio ei enw.