Aralin 7: Gamit ng Wika (CILPEE)

• Wika


  Midyum na ginagamit sa komunikasyon; instrumento ng paghahatiran ng mensahe at palitan ng reaksiyon ng mga nag-uusap.
• May mga gamit ng wika na ayon sa intensiyon ng nagsasalita.
• Mga Gamit ng Wika (CILPEE)

  1. Conative
  2. Informative
  3. Labeling
  4. Phatic
  5. Emotive
  6. Expressive
• Conative


  Sa mga sitwasyong naiimpluwensyahan natin ang isang tao sa pamamagitan ng pakiusap at pag-uutos, ________ ang gamit natin ng wika. Nakikita rin ang ________ na gamit ng wika sa mga pagkakataong gusto nating humimok o manghikayat, may gusto tayong mangyari, o gusto nating pakilusin ang isang tao.
• Informative


  Sa mga sitwasyong may gusto tayong ipaalam sa isang tao, nagbibigay ng mga datos at kaalaman, at nagbabahagi sa iba ng mga impormasyong nakuha o narinig natin, informative ang gamit natin ng wika.
• Informative

  • Madalas na nakaririnig at nakababasa tayo ng mga pahayag na nagbibigay ng impormasyon. Sa panonood natin ng balita sa telebisyon o sa pakikinig sa radyo, iba’t ibang impormasyon ang nakukuha natin tungkol sa mga pangyayari at mangyayari sa ating bansa.
• Informative

  • Maraming impormasyon din tayong nakukuha sa pagbabasa ng mga pahayagan, magasin, at iba pang babasahing nagbibigay sa atin ng mga karagdagang kaalaman. Kahit sa mga simpleng pakikipag-usap o pakikipagkwentuhan natin sa ibang tao, maaari din tayo makakuha ng mga impormasyon. Tayo man ay nagbabahagi rin sa iba ng mga impormasyong alam natin.
• Labeling

  • Gamit ng wika kapag nagbibigay tayo ng bagong tawag o pangalan sa isang tao o bagay.
  • Maaaring nakabatay sa ugali, pisikal na anyo, trabaho, hilig, gawi, at iba pa.
  • Ito rin ay naaayon sa pagkakakilala natin sa isang tao o kung paano natin sila sinusuri.
• Maging magalang tayo sa gamit na conative kung nag-uutos tayo. Tiyakin nating tama at totoo ang gamit natin ng informative kung nagbibigay tayo ng mga kaalaman at impormasyon. Higit sa lahat, iwasan natin ang pagbibigay ng negatibong bansag o label sa ating kapwa na maaaring makasakit ng damdamin.
• Tama o Mali: Malaya nating nagagamit ang wika sa iba’t ibang sitwasyon at intensiyon. - Tama
• Tama o Mali: Dapat gamitin ang wika sa mabuti at mapagsamantalang paraan. - Mali
• Tukuyin kung ang mga sumusunod na halimbawa ay pasok sa Conative, Informative, o Labeling:

  1. “Bawal tumawid, may namatay na rito.” - Conative
  2. Mga pahayagan, magasin, balita sa telebisyon, at pakikinig sa radyo - Informative
  3. “Huwag po ninyong kalilimutang isulat ang aking pangalan sa inyong balota!” - Conative
  4. “Pedrong tangkad” - Labeling
  5. "Pilosopo Tasyo" at "Sisang Baliw" (Jose Rizal) - Labeling
• Tukuyin kung ang mga sumusunod na halimbawa ay pasok sa Conative, Informative, o Labeling:

  6. Pagbibigay ng datos at kaalaman - Informative

  7. “Ano pang hahanapin mo? Dito ka na! Bili na!” - Conative

  8. “Kuya Guard,” “Ate Xerox,” “Manong/Manang Jani" - Labeling

  9. "Gaganapin ang eleksyong pagkapangulo sa Estados Unidos sa Nobyembre 5, 2024." - Informative

  10. “Magtulungan po tayo para sa pag-unlad ng ating bayan." - Conative
• Phatic


  Nagtatanong o nagbubukas ng usapan ang mga pahayag na ito.
• Phatic

  • Ang mga pahayag na nagbubukas ng usapan gaya ng “Kumain ka na?”; mga pahayag na nagpapatibay ng relasyon sa ating kapwa gaya ng “Natutuwa talaga ako sa’yo!”; at mga ekspresyon na pagbati gaya ng “Magandang umaga!” o pagpapaalam gaya ng “Diyan na muna kayo, uuwi na ako” ay phatic na gamit ng wika.
  • Karaniwang maiikli ang usapang phatic.
  • Sa Ingles, tinatawag itong social talk o small talk.
  • Bahagi lamang ng pagbubukas ng usapan ang phatic; ang iba pang pag-uusapan pagkatapos ay hindi na kasama sa phatic na gamit ng wika.
• Emotive

  • Mga salitang nagpapahayag ng damdamin o emosyon gaya ng lungkot, takot, at awa.
  • Sa pang-araw-araw nating pakikipagkomunikasyon, may mga pagkakataong naibabahagi natin ang ating nararamdaman o emosyon sa ating kausap.
  • Sa mga sitwasyong sinasabi natin ang ating nararamdaman, emotive ang gamit natin ng wika.
• Expressive

  • Sa ilang usapin, personal man o panlipunan, nababanggit natin ang ating mga saloobin o kabatiran, ideya, at opinyon. Sa mga usapang ganito, expressive ang gamit nating wika.
  • Hindi maiiwasan sa pakikipag-usap na nababanggit natin ang ilang bagay tungkol sa ating sariling paniniwala, pangarap, mithiin, panuntunan sa buhay, kagustuhan, mga bagay na katanggap-tanggap sa atin, at marami pang iba.
  • Ang expressive na gamit ng wika ay nakatutulong sa ating upang mas makilala at maunawaan tayo ng ibang tao. Gayundin ang pagbuo ng isang kaaya-ayang relasyon sa ating kapwa.
• Tukuyin kung ang mga sumusunod na halimbawa ay pasok sa Phatic, Emotive, o Expressive:

  1. “Kumusta ka?” - Phatic
  2. “Paboritong-paborito ko pa naman sila.” - Expressive
  3. “Sana maging ligtas ang iyong paglalakbay.” - Phatic
  4. “Natatakot ako na baka lumala pa ang giyera.” - Emotive
  5. “Ako nga awang-awa sa mga namamatayan ng mahal sa buhay.” - Emotive
• Tukuyin kung ang mga sumusunod na halimbawa ay pasok sa Phatic, Emotive, o Expressive:

  6. “…kahit may pera akong pambili, hindi pa rin ako manonood ng concert na ‘yan.” - Expressive

  7. “Natutuwa talaga ako sa’yo!” - Phatic

  8. “Diyan na muna kayo, uuwi na ako." - Phatic

  9. “Nalulungkot talaga ako sa nangyayari ngayon.” - Emotive

  10. “Palagay ko, kani-kaniya naman talagang hilig ‘yan.” - Expressive