Ddaear 7.2 CBAC

• Beth yw'r ardal a ddisgrifir fel Affrica is-Sahara?

  Y gwledydd sydd wedi'u lleoli i'r de o Ddiffeithdir Sahara
• Enwch rai o'r gwledydd sydd yn Affrica is-Sahara.

  Burkina Faso, Tsiad, Uganda a Somalia
• Sut mae'r economi yn y rhanbarth Affrica is-Sahara wedi newid ers 1999?

  Mae llawer o'r gwledydd wedi datblygu'n economaidd
• Pam nad yw twf economaidd yn fuddiol i'r tlawd yn y rhanbarth Affrica is-Sahara?


  Oherwydd nad yw llawer o'r twf hwn wedi bod o fudd i'r tlawd
• Beth yw nodweddion poblogaethau gwledydd is-Saharaidd?

  Maent yn ifanc, ond heb y sgiliau na'r cyfleoedd i weithio
• Beth yw'r effaith o newid yn yr hinsawdd ar Affrica is-Sahara?

  Mae newid yn yr hinsawdd yn cael effaith sylweddol ar yr ardal hon
• Sut mae sychder yn effeithio ar gynnyrch cnydau yn Affrica is-Sahara?

  Mae amlder cynyddol sychder yn cael effaith ddinistriol ar gynnyrch cnydau
• Beth yw'r canlyniad o'r effaith sychder ar gyfradd tlodi?

  Mae'n ychwanegu at gyfradd tlodi
• Beth yw'r heriau yn datblygiad cymdeithasol yn Affrica is-Sahara?

  Mae cyfranogiad menywod yn isel iawn yn y broses o wneud penderfyniadau
• Pam nad yw cyrhaeddiad addysgol gan ferched yn flaenoriaeth yn Affrica is-Sahara?

  O ganlyniad i'r heriau yn datblygiad cymdeithasol
• Beth yw'r canlyniad o'r diffyg gofal iechyd digonol yn Affrica is-Sahara?

  Mae'n arwain at gyfraddau marwolaethau babanod uchel
• Beth yw'r diffiniad o gyfradd marwolaethau babanod (CMB)?

  Nifer y marwolaethau fesul 1,000 o enedigaethau byw plant o dan un oed
• Pam mae cyfradd marwolaethau babanod yn ddangosydd pwysig ar gyfer iechyd poblogaeth?

  Mae'n taflu goleuni ar ddiffyg neu ddarpariaeth gofal iechyd i bawb yn y wlad
• Beth yw malaria?

  Mae malaria yn glefyd sy'n cael effaith sylweddol ar ansawdd bywyd pobl.
• Pam cafodd malaria ei gynnwys fel rhan o Nodau Datblygu'r Mileniwm?

  Oherwydd ei effaith sylweddol ar ansawdd bywyd pobl.
• Pryd cafodd Datganiad Mileniwm y Cenhedloedd Unedig ei lofnodi?

  Ym mis Medi 2000.
• Pa ymrwymiadau sydd yn Datganiad Mileniwm y Cenhedloedd Unedig?

  Mae'n ymrwymo arweinwyr y byd i fynd i'r afael â thlodi, newyn, clefyd, anllythrennedd, dirywiad amgylcheddol, a gwahaniaethu yn erbyn menywod.
• Sut mae malaria yn cael ei drosglwyddo?

  Mae malaria yn cael ei ddal drwy frathiad mosgito.
• A ellir atal malaria?

  Mae'n bosibl atal a gwella'r clefyd hwn.
• Ble mae'r rhan fwyaf o achosion o falaria yn digwydd?

  Yn Affrica is-Sahara.
• Faint o achosion o falaria sydd ym Malawi bob blwyddyn?

  Tua 6 miliwn o achosion.
• Sut mae rhwydi mosgito yn helpu i atal malaria ym Malawi?

  Mae rhwydi mosgito ar gael i fenywod ym Malawi am ddim drwy nifer o sefydliadau anllywodraethol.
• Sut mae tlodi yn effeithio ar atal malaria ym Malawi?

  Mae tlodi'n golygu bod teuluoedd yn dewis rhwng atal heintiad posibl o falaria a chael bwyd.
• Beth yw'r cysylltiad rhwng ymdrechion i leihau tlodi a malaria ym Malawi?

  • Ymdrechion i leihau tlodi yn arwain at leihad mewn achosion o falaria.
  • Mae gwell mynediad at adnoddau yn helpu i atal y clefyd.
• Beth yw'r prif achos o farwolaethau yn Affrica is-Sahara?

  AIDS
• Sut mae diffyg addysg yn effeithio ar gyfradd heintio HIV yn Affrica is-Sahara?

  Mae'n arwain at gyfradd heintio uchel, yn enwedig ymhlith y poblogaethau iau
• Pam mae'r diffyg triniaeth yn gwaethygu'r sefyllfa o ran HIV/AIDS?


  Mae'n arwain at nifer uchel o farwolaethau, yn enwedig ymhlith y plant
• Faint o bobl sydd wedi'u heintio â HIV yn Malawi?

  1 miliwn
• Beth yw'r prif ffactorau sy'n ychwanegu at yr anhawster wrth ddelio â heintiau HIV yn Malawi?

  • Tlodi eithafol a diffyg addysg
  • Diffyg statws menywod mewn rhai cymunedau
  • Stigma tuag at fenywod sydd â HIV ac AIDS
• Pam mae addysg yn bwysig wrth geisio lleihau epidemig HIV/AIDS?

  Mae'n arf pwysig wrth geisio lleihau epidemig HIV/AIDS
• Beth yw'r tair prif strategaeth a ddatblygwyd gan y llywodraeth a sefydliadau anllywodraethol ym Malawi i fynd i'r afael â HIV/AIDS?

  1. Profi yn y cymunedau
  2. Cefnogi menywod beichiog a mamau
  3. Triniaeth â chyffuriau gwrth-retrofirysol (ART)
• Faint o brofion a gynhaliwyd rhwng 2012 a 2013 yn Malawi?

  1. 1 miliwn
• Sut mae gweithwyr gofal iechyd yn helpu i leihau trosglwyddiadau HIV o famau i blant?

  Maent yn cefnogi menywod beichiog a mamau
• Beth yw'r cynnydd yn y nifer o bobl sy'n cael eu trin â chyffuriau gwrth-retrofirysol?

  Mae nifer cynyddol o bobl yn cael eu trin
• Beth yw'r ddau ddull o gyflwyno prosiectau datblygu yn Affrica Is-Sahara?

  Dulliau o'r top i lawr ac o'r gwaelod i fyny
• Beth yw nod prosiectau datblygu yn Affrica Is-Sahara?

  • Gwella cyfleoedd bywyd pobl sy'n byw mewn tlodi
  • Trefnu prosiectau o'r top i lawr gan lywodraeth ganolog
  • Trefnu prosiectau o'r gwaelod i fyny gan y gymuned leol
• Pwy sy'n trefnu prosiectau datblygu o'r top i lawr?

  Y llywodraeth ganolog
• Pwy sy'n trefnu prosiectau datblygu o'r gwaelod i fyny?

  Y gymuned leol
• Sut mae prosiectau datblygu o'r top i lawr yn effeithio ar gysylltiadau rhyngwladol?

  Gallant ddatblygu cysylltiadau rhyngwladol
• Beth yw un o'r anfanteision o'r dull o'r top i lawr?


  Gall fod yn ddrud iawn