Odporność 3

• Co to jest odporność?

  Odporność to suma mechanizmów chroniących organizm przed zakażeniem drobnoustrojami.
• Jakie czynniki wpływają na odporność organizmu?

  Na odporność wpływają wiek, czynniki genetyczne, mikrobiom jelitowy, styl życia oraz sposób odżywiania.
• Jakie grupy produktów spożywczych wzmacniają układ odpornościowy?

  • Warzywa i owoce źródłem witaminy C i β-karotenu
  • Warzywa cebulowe
  • Produkty bogate w cynk
  • Tran i produkty bogate w witaminę D₃
  • Produkty bogate w kwasy n-3
  • Produkty fermentowane
  • Zioła i przyprawy
• Jak nazywa się witamina C?

  Witamina C to kwas L-askorbinowy.
• Dlaczego organizm człowieka nie potrafi syntetyzować witaminy C?

  Organizm nie ma oksydazy L-gulono-γ-laktonowej, co uniemożliwia syntezę witaminy C.
• Jaką rolę pełni witamina C w organizmie?

  Witamina C jest kofaktorem wielu reakcji enzymatycznych i uczestniczy w syntezie kolagenu oraz regulacji odpowiedzi na hipoksję.
• Jakie są kontrowersje dotyczące roli witaminy C w odporności?

  Nie udowodniono mechanizmu, dzięki któremu witamina C zmniejszałaby częstotliwość przeziębień.
• Co wykazały badania dotyczące niedoboru witaminy C?

  Niedobór witaminy C wiązał się z wyższym ryzykiem ciężkich infekcji układu oddechowego.
• Jakie komórki gromadzą kwas askorbinowy wewnątrzkomórkowo?

  Leukocyty, w tym neutrofile, gromadzą kwas askorbinowy wewnątrzkomórkowo.
• Jaką rolę pełni kwas askorbinowy jako przeciwutleniacz?

  Kwas askorbinowy chroni komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi wolnymi rodnikami.
• Jak kwas askorbinowy wpływa na reakcje zapalne?

  Kwas askorbinowy osłabia aktywację transkrypcyjnego czynnika jądrowego NF-κB, co zmniejsza reakcje zapalne.
• Co to są karotenoidy?

  Karotenoidy to substancje organiczne, które są źródłem witaminy A u zwierząt.
• Jak zachodzi wchłanianie karotenoidów?

  Wchłanianie karotenoidów następuje w jelicie cienkim, a następnie są transportowane do wątroby.
• Jaką rolę pełni β-karoten w organizmie?

  β-karoten ma wysoką aktywność antyoksydacyjną i wpływa na poprawę kondycji układu odpornościowego.
• Jakie są skutki niedoboru β-karotenu w diecie?

  Niedobór β-karotenu prowadzi do zaburzeń czynności układu odpornościowego i zwiększonej zachorowalności.
• Jaką rolę pełni witamina A w układzie immunologicznym?

  Witamina A jest ważna dla prawidłowego funkcjonowania limfocytów T, B, komórek NK oraz makrofagów.
• Jakie są skutki przeciążenia organizmu witaminą A?

  Przeciążenie witaminą A może prowadzić do toksyczności i powikłań, takich jak krzywica czy uszkodzenia wątroby.
• Jakie są źródła witaminy C w diecie?

  • Dzikaróża
  • Porzeczka czarna
  • Natka pietruszki
  • Czerwona papryka
  • Chrzan
  • Brukselka
  • Papryka zielona
  • Kalafior
  • Szpinak
• Jakie są źródła β-karotenu w diecie?

  • Truskawki
  • Kiwi
  • Cytryna
  • Pomarańcza
  • Kapusta biała
  • Pomidory
• Jaką aktywność wykazuje B-karoten wobec ROS i wolnych rodników?

  Wysoką aktywność
• Dlaczego B-karoten jest istotny dla odporności?

  Komórki układu immunologicznego są podatne na utlenianie
• Jak B-karoten wpływa na peroksydację lipoprotein?

  Hamuje fazę początkową propagacji peroksydacji lipoprotein
• Co się dzieje przy równoczesnym stosowaniu B-karotenu oraz witamin C i E?

  Powoduje cofanie się miażdżycy
• Jaką rolę pełni B-karoten w organizmie?

  Pełni rolę prowitaminy A
• Co powoduje niedobór B-karotenu w organizmie?

  Zaburzenia funkcji układu odpornościowego
• Jakie są konsekwencje niedoboru witaminy A?

  Wzrost zachorowalności na choroby zakaźne
• Jaką rolę pełni witamina A w układzie immunologicznym?

  Ważną rolę w dojrzewaniu i różnicowaniu komórek układu immunologicznego
• Jakie komórki układu immunologicznego są wpływane przez witaminę A?

  Limfocyty, monocyty i neutrofile
• Jakie są źródła witaminy A w diecie?

  Masło, jaja, tłusty twaróg, podroby i ryby
• Co się dzieje w przypadku niedoboru witaminy A?

  Osłabia zdolność makrofagów do fagocytozy
• Jak przetwarzanie mechaniczne wpływa na przyswajalność β-karotenu?

  Zmniejsza wielkość cząstek, zwiększając powierzchnię kontaktu z lipazami
• Jak obecność błonnika wpływa na przyswajalność β-karotenu?

  Ogranicza przyswajalność β-karotenu
• Jakie warzywa cebulowe są znane?

  • Cebula
  • Czosnek
  • Por
  • Szczypiorek
• Jakie właściwości przeciwnowotworowe ma czosnek?

  Czosnek ma najsilniejsze właściwości przeciwnowotworowe spośród warzyw cebulowych
• Jakie substancje biologicznie czynne zawiera czosnek?

  Siarczki organiczne, saponiny, związki fenolowe, polisacharydy i kwasy tłuszczowe
• Jak czosnek wpływa na układ odpornościowy?

  Stymuluje aktywność komórek NK i fagocytozę makrofagów
• Co odpowiada za charakterystyczny zapach czosnku?

  Allicyna
• Jak temperatura wpływa na proces przekształcania alliny w allicynę?

  Wyższa temperatura przyspiesza proces przekształcania
• Jakie bakterie są wrażliwe na działanie czosnku?

  Bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne
• Jakie grzyby są wrażliwe na działanie czosnku?

  Grzyby z rodzaju Candida, Cryptococcus i Aspergillus