KONSEPTO NG IMPERYALISMO VS KOLONYALISMO

• Imperyalismo

  • pananakop o pagkontrol ng isang mas makapangyarihan (powerful) o malakas na katawang pulitikal (political entity) sa isang mas mahinang katawang pulitikal
• Kolonyalismo

  • uri ng pamamahala kung saan direktang nasa ilalim ng makapangyarihang/dominanteng bansa ang pamamahala ng isang maliit o mahinang bansa
• Ang imperyalismo ay ideya/ideyolohiya habang ang kolonyalismo ay ang kilos/akto/gawa.
• Kahulugan ng Imperyalismo:

  • paglikha ng imperyo (empire) na binubuo ng mga teritoryo o mga bansa sa labas g hangganan
• Mga uri ng Imperyalismo:

  • Kolonya
  • Protectorate
  • Sphere of Influence
• Kolonya

  • TUWIRANG uri ng pagkontrol (direct control)
  • namamahala ang mga opisyal ng mother country at halos walang posisyon ang mga lokal sa opisyal
  • second class citizen sa sariling bansa
• Protectorate

  • tumutukoy sa isang bansa na may sariling pamahalaan NGUNIT kontrolado ng isang panlabas na kapangyarihan (external power)
  • may proteksyon ang bansa laban sa mga panlabas na hamon (challenges/threats)
• Sphere of Influence

  • panghihimasok ng isang panlabas na kapangyarihan sa mga usaping pampulitika at pang-ekonomiya ng rehiyon/lugar (Lugar Pangkalakalan (Trading Posts) at Paglagda sa mga Kasunduan (treaties)
• Kolonyalismo

  • itinatag sa malalayong rehiyon
  • PISIKAL na pagkontrol ng isang kolonya sa larangan ng Pulitika, Ekonomiya, at Sosyo-Kultural
• Pamamaraan ng Kolonyalismo:

  • Tuwiran (pormal o kolonyalistang teritoryal)
  • Hindi tuwiran (impormal o kolonyalismong pang-ekonomiya)
• Tuwiran

  • direktang hinawakan ang halos lahat ng aspeto ng buhay ng mga tao
  • paglipat ng halos lahat ng sistema at institusyon ng mananakop (kolonyalista) sa sinakop (pamahalaan, ekonomiya, edukasyon, relihiyon, at iba pa)
• Hindi tuwiran

  • panghihimasok/pagmamanipula (manipulate) sa mga usaping pampulitika at pang-ekonomiya ng kolonya upang mapakinabangan ang likas na yaman (natural resources) at pansariling interes
• Dahilan ng Imperyalismo sa Asya:

  • Kayamanan (Gold)
  • Kapangyarihan (Glory)
  • Relihiyon (God)
  • White Man's Burden
• Kayamanan

  • Rebolusyong Industriyal

  1. mapagkukuhanan ng hilaw na sangkap (sources of raw materials)
  2. mapagbebentahan ng mga gawang produkto (market for finished products)
• Kayamanan - Mga Yugto (Stages)

  • Unang Yugto (ika-15 hanggang ika-17 dantaon)

  1. MERKANTILISMO - ang yaman ng bansa ay nakabatay sa dami ng produktong metal partikular ang GINTO at PILAK

  • Ikalawang Yugto (ika-18 hanggang ika-19 dantaon)

  1. KAPITALISMO - ang pamumuhunan (investments) ng malalaking bansa (rich countries) para sa mga pinagkukunang likas yaman (natural resources) ng mga bansa o teritoryo para sa kita (profit)
• Relihiyon

  • ipalaganap ang KRISTIYANISMO at yakapin ang mga Asyano
  • may kasamang mga misyonero ang mga manlalayag
• White Man's Burden

  • naniniwala ang mga imperyalista na tungkulin nilang ibahagi ang kanilang kabihasnan (mga ideya at sistema ng edukasyon, pamamahala, relihiyon, kalusugan, at iba pa) sa ibang mga lahi at lupain