3. Wpływ budowy geologicznej na środowisko wyżyn

Cards (65)

  • Gdzie występuje pas wyżyn w Polsce?
    Na południu Polski, między kotlinami a nizinami
  • Jakie są granice pasa wyżyn w Polsce?
    Północna granica pokrywa się z zasięgiem skal plejstocenu, a południowa granica to system tektonicznych stopni
  • Jakie są średnie wartości temperatury powietrza w pasie wyżyn?
    Średnie wartości temperatury powietrza są niższe o ok. 1°C
  • Ile wynoszą roczne sumy opadów w pasie wyżyn?
    600–850 mm
  • Jak zmienia się kontynentalizm klimatu w pasie wyżyn?
    Im bardziej na wschód, tym wzrasta kontynentalizm klimatu
  • Jakie skały odkładały się na dnie w erze mezozoicznej?

    Skały węglanowe (wapienie, margle, kredy) oraz piaskowce
  • Co spowodowało akumulację pokryw lessowych w południowej Polsce?
    Surowy klimat peryglacjalny podczas zlodowaceń
  • Jakie wyżyny wyróżnia się w pasie wyżyn?
    1. Wyżyna Śląska
    2. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    3. Niecka Nidziańska
    4. Wyżyna Kielecka (Wyżyna Małopolska)
    5. Wyżyna Lubelska z Roztoczem
    6. Roztocze
  • Która wyżyna jest najbardziej wysunięta na zachód?

    Wyżyna Śląska
  • Jakie są granice Wyżyny Śląskiej?
    Od zachodu graniczy z Niziną Śląską, od południa z Kotliną Ostrawską i Oświęcimską, a od północnego wschodu z Wyżyną Kroskowską-Częstochowską
  • Jaki jest najwyższy punkt Wyżyny Śląskiej?
    Góra Świętej Anny (408 m n.p.m.)
  • Co utworzyło się na obszarze Wyżyny Śląskiej podczas orogenezy hercyńskiej?
    Zapadlisko, które później wypełniło się utworami skalnymi zawierającymi pokłady węgla kamiennego
  • Dlaczego Wyżyna Śląska jest jednym z najbogatszych surowcowo obszarów Polski?

    Ze względu na historię geologiczną obszaru
  • Jakie złoża występują w regionie Wyżyny Śląskiej?
    Wyczerpane złoża cynku, ołowiu, żelaza oraz niektórych innych metali w śladowych ilościach
  • Co pozostawił lądolód po zlodowaceniach południowopolskich i środkowopolskich?
    Morenę denną
  • Jakie znaczenie ma Wyżyna Śląska w przemyśle?
    To ważny obszar przemysłowy i silnie zurbanizowany, znany z wydobycia węgla kamiennego
  • Gdzie najłatwiej eksploatować węgiel kamienny w Wyżynie Śląskiej?

    Na obrzeżach niecki górnośląskiej, gdzie złoża są dość płytko zalegające
  • Jakie zmiany zaszły w terenie Wyżyny Śląskiej w wyniku działalności górniczej?
    Teren mocno przekształcony, wzniesienia to pokopalniane hałdy, a zagłębienia to leje powstałe w wyniku osiadania terenu
  • Jakie są zasoby wód powierzchniowych w Wyżynie Śląskiej?
    Niewielkie
  • Na jakim dziale wodnym leży Wyżyna Śląska?
    Na dziale wodnym Wisły i Odry
  • Jakie są źródła dopływów Odry w Wyżynie Śląskiej?
    Mała Panew, Kłodnica, Ruda
  • Jakie są źródła dopływów Warty w Wyżynie Śląskiej?
    Liswarty i Prosny
  • Gdzie odwadniana jest południowo-wschodnia część Wyżyny Śląskiej?
    Do Przemszy, która wpada do Wisły
  • Jakie gleby przeważają w Wyżynie Śląskiej?
    Płowe, o średniej przydatności rolniczej
  • Jakie zmiany zaszły w glebach Wyżyny Śląskiej w wyniku działalności człowieka?
    Silnie przekształcone przez człowieka - antropogeniczne, technogeniczne (technosole)
  • Jaką długość ma Wyżyna Krakowsko-Częstochowska?
    Ok. 100 km
  • Jaką szerokość ma Wyżyna Krakowsko-Częstochowska?
    Ok. 30 km
  • Z jakimi wyżynami graniczy Wyżyna Krakowsko-Częstochowska od północy?
    Z Wyżyną Woźnicko-Wieluńską
  • Jakie skały budują Wyżynę Krakowsko-Częstochowską?
    Górnojurajskie i kredowe wapienie
  • Co świadczy o osadach wapieni w Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej?

    Skamieniałości organizmów morskich
  • Jakie formy krasu powierzchniowego i podziemnego występują w Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej?
    • Powierzchniowego: Doliny, wąwozy, żłobki, skałki, ostańce, ponory, wywierzyska
    • Podziemnego: jaskinie, studnie, korytarze, szczeliny, różne formy naciekowe
  • Jakie są formy krasowe w Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej?
    • Ponor - otwór wydrążony przez wodę
    • Leje krasowe
    • Wywierzysko (źródło krasowe)
    • Ostańce krasowe - strome ściany mogą liczyć kilkadziesiąt metrów wysokości np. Maczuga Herkulesa
    • Formy naciekowe (stalaktyty, stalagmity, stalagnaty)
    • Draperia
  • Co to jest ponor w kontekście krasu?
    Otwór wydrążony przez wodę
  • Jak powstają stalaktyty w jaskiniach krasowych?
    Z wody, która kapie ze stropu
  • Co to jest stalagnat?
    Kolumna skalna z połączenia stalaktytu i stalagmity
  • Jakie procesy geologiczne wpłynęły na powstanie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej?
    Alpejskie ruchy górotwórcze
  • Jakie skały dominują w Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej?
    Skały jurajskie
  • Jakie surowce mineralne występują w Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej?
    Margle, wapienie, dolomity, piaski, w okolicach Olkusza i Zawiercia - cynku i ołowiu
  • Jaka jest wysokość najwyższego szczytu w Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej?
    515 m n.p.m.
  • Jakie są cechy Doliny Prądnik?
    Strome zbocza i płaskie dno porośnięte łąkami