Hoofdstuk 3. Afdwingbaar

• Wat zijn de controle-instanties binnen de handhaving volgens de gedragsgeoriënteerde benadering?


  Actorcontrole, tweedepartijcontrole en derdepartijcontrole
• Wat zijn de gevolgen van de niet-handhaving van statelijke regels door de staat?


  Vermindering van de sturende rol van de staat en vermindering van de geneigdheid van mensen om gedragsvoorschriften na te leven
• Wat houdt afdwingbaarheid in?


  De mogelijkheid om de naleving van een regel in de praktijk te verzekeren.
• Wat is een vereiste om regels als rechtsregels aan te merken?


  Afdwingbaarheid van de regel, enkel afdwingbare regels zijn rechtsregels.
• Wie moet de naleving van de rechtsregels verzekeren volgens de benaderingen?

  • Geschreven RB: de staat moet de naleving van rechtsregels verzekeren
  • GB: de handhaving van rechtsregels gebeurt door sociale controle
• Door wie/wat moest de naleving gebeuren volgens Rudolf von Jhering (eind 19e eeuw)?


  Door de staat, dus regelgeoriënteerde benadering.

  “De dwang die door de staat wordt opgelegd is het absolute criterium van het recht, een rechtsregel zonder dwang is in tegenspraak met zichzelf, een vuur dat niet brandt, een licht dat niet schijnt”
• Wat houdt actorcontrole in?


  Gewetenswroeging, vrees omdat je je eigen regels overtrad. Controle door de actor zelf over zijn eigen handeling.
• Wat houdt tweedepartijcontrole in?


  Controle door de persoon die de afspraak maakt met de actor.
• Wat houdt derdepartijcontrole in?


  Controle door iemand die buiten de situatie staat.
• Wat zijn de verschillende vormen van derdepartijcontrole?


  1. Informeel, bijvoorbeeld de ouder die boos is op het kind omdat deze niet genoeg naar zijn oma belt
  2. Organisationeel: een organisatie beslist om sancties op te leggen, bijvoorbeeld excommunicatie bij de kerk
  3. Statelijk: door de staat
• “hoe zie je deze controlesoorten in samenlevingsvormen?”

  • Jager-voedselverzamelaars: actorcontrole, tweedepartijcontrole en informele derdepartijcontrole
  • Chiefdoms: actorcontrole, tweedepartijcontrole en informele en organisationele derdepartijcontrole
  • Rijken: actorcontrole, tweedepartijcontrole en informele, organisationele en statelijke derdepartijcontrole
  • Moderne staten: actorcontrole, tweedepartijcontrole en informele, organisationele en statelijke derdepartijcontrole

  
• Wat houdt onvolmaakt recht in en geef een voorbeeld.


  Onvolmaakt recht heeft geen statelijke derdepartijcontrole op de naleving van regels, bijvoorbeeld op internationale afspraken.
• Is internationaal recht wel recht?


  • Vroeger: enkel actor- en tweedepartijcontrole, bijvoorbeeld verbreken van diplomatieke betrekkingen
  • In de loop van de 20e eeuw: organisationele derdepartijcontrole, bijvoorbeeld uit de EU worden gezet
  • Statelijke derdepartijcontrole? niet mogelijk door gebrek aan openbare macht/geweldsmonopolie, met gevolg kan bijvoorbeeld de EU geen sancties opleggen bij een schending van Europees recht
• Wat zijn de 3 vragen met betrekking de afdwingbaarheid van recht?


  1. Rol van de mogelijkheid tot handhaving?
  2. Rol van de effectieve naleving?
  3. Rol van de effectieve handhaving?
• Hoe denken de benaderingen van recht over de vraag met betrekking de rol van de effectieve naleving van recht?


  • Geschreven RB: geen rol, want ook als het recht niet wordt nageleefd blijft het recht -> normatieve geldigheid
  • Ongeschreven RB: wel een rol, want door niet-naleving van een rechtsregel en de overtuiging dat deze niet rechtvaardig is kan deze worden opgeheven
  • GB: wel een rol, want feitelijke naleving van het recht is cruciaal -> feitelijke geldigheid
• Hoe denken de benaderingen van recht over de vraag met betrekking de rol van de effectieve handhaving van recht?


  • Geschreven RB: geen rol, wnat de effectieve handhaving is zonder gevolg -> rechtsregel staat los van de uitwerking ervan in de maatschappij
  • Ongeschreven RB: wel een rol, want zonder effectieve handhaving bestaat de rechtsregel slechts als morele regel
  • GB: wel een rol, want zonder effectieve handhaving bevat het recht slechts loze woorden
• Wat zijn de gevolgen van de vermindering van de sturende rol van de staat?


  • Ondermijning van het vertrouwen van mensen in de rechtsstaat
  • Vermindering van eerbied voor het recht
  • Vermindering van eerbied voor personen die bevoegd zijn om een regel te handhaven