Uned 1.2

• Pan rydyn ni'n mewnanadlu mae cyfaint y thoracs yn


  Cynhyddu
• Pan rydyn ni'n mewnanadlu mae gwasgedd y thoracs yn 


  Lleihau
• Swyddogaeth y mwcws yw


  Dal llwch a baw
• Swyddogaeth y cilia yw


  Symud llwch a baw
• Effaith ysmygu ar y cilia a y mwcws


  Mae ysmygu yn paralysu'r cilia ac mae'r mwcws yn troi'n gludog a trwchus
• Clefyd sy'n cael ei across gan ynsmygu sigarets


  Emffysema
• Swyddogaeth y cilia hn y system resbiradol


  Symud llwch a baw Allan o'r system
• Ocsigen + glwcos--->carbon deuocsid + dwr + egni atp
• Gall newid yn pH dadnatureiddio'r ensym sydd angen ar gyfer resbiradaeth
• Sut mae molecylau defnyddiol yn symud o gwaed I celloedd


  Nwyon yn symud trwy trylediad

  Dwr yn symud trwy osmosis

  Peth glwvos yn symud trwy y cludiant actif
• Taith ocsigen


  Dechrau-ceg/trwyn

  Mynd-gwaed
• Taith carbon deuocsid


  Dechrau-gwaed

  Mynd-ceg/trwyn
• Mae pob peth byw’n cyflawni saith proses bywyd: symudiad resbiradaeth sensitifrwydd twf atgenhedliad ysgarthiad maethiad
• Pe bai’r egni sydd wedi’i storio mewn glwcos i gyd yn cael ei ryddhau ar unwaith, byddai’n anodd iawn ei reoli. Felly, mae’r egni sydd wedi’i storio yn y moleciwl glwcos yn cael ei ryddhau’n raddol yn ystod resbiradaeth a’i ddefnyddio i ffurfio ATP. ATP yw cyfnewidiwr egni celloedd. Mae’n storio’r egni dros dro mewn bond egni uchel, a phan mae’r bond hwn yn cael ei dorri, mae symiau bach o egni’n cael eu rhyddhau a’u defnyddio gan y corff.
• Does dim angen ocsigen ar resbiradaeth anaerobig, yn wahanol i resbiradaeth aerobig. Dyma’r broses o ryddhau ychydig bach o egni mewn celloedd drwy dorri sylweddau bwyd i lawr yn absenoldeb ocsigen
• Mae asid lactig yn crynhoi yn y cyhyrau wrth ymarfer yn galed. Mae angen ocsidio yr asid lactig i garbon deuocsid a dŵr yn ddiweddarach.
• Mewn bodau dynol, mae aer yn mynd i mewn i’r corff drwy’r ceudod trwynol ac yn llifo i’r ffurfiadau canlynol yn y thoracs dynol:

  tracea bronci (broncws chwith a dde) bronciolynnau alfeoli
• mae angen y ffurfiadau canlynol ar gyfer awyru (y broses o symud aer i mewn ac allan o’r ysgyfaint): asennau cyhyrau rhyngasennol llengig
• Mae’r aer sy’n mynd i mewn i’r ceudod trwynol yn llifo i lawr y tracea. Mae gan y tracea nifer o addasiadau: mae cylchoedd cartilag ym muriau’r tracea yn helpu i’w gadw ar agor mae epitheliwm ciliedig a chelloedd gobled yn glanhau’r aer cyn iddo gyrraedd yr ysgyfaint
• Mae celloedd gobled yn cynhyrchu mwcws sy’n dal llwch, baw a bacteria i’w hatal nhw rhag mynd i’r ysgyfaint.
• Blew bach yw cilia sy’n curo i wthio’r mwcws yn ôl i fyny’r tracea er mwyn i ni allu ei lyncu a’i ddinistrio yn y stumog
• Yna, mae aer glân yn mynd i’r ddau froncws, ac un broncws yn mynd i bob ysgyfant. Mae’r bronci yn yr ysgyfaint yn rhannu’n diwbiau llai a llai o’r enw bronciolynnau. Mae’r rhain yn arwain at godennau aer microsgopig o’r enw alfeoli.
• Wrth fewnanadlu: Mae’r cyhyrau rhyngasennol yn cyfangu, gan dynnu’r cawell asennau i fyny a thuag allan Mae’r llengig yn cyfangu, gan dynnu am i lawr Mae cyfaint yr ysgyfaint yn cynyddu ac mae’r gwasgedd aer y tu mewn yn gostwng Mae aer yn cael ei dynnu i mewn i’r ysgyfaint
• Wrth allanadlu: Mae’r cyhyrau rhyngasennol yn ymlacio, gan dynnu’r cawell asennau i lawr ac i mewn Mae’r llengig yn ymlacio, gan symud yn ôl i fyny Mae cyfaint yr ysgyfaint yn gostwng ac mae pwysau’r aer y tu mewn yn cynyddu Mae aer yn cael ei wthio allan o’r ysgyfaint
• O gymharu ag aer atmosfferig, mae aer sydd wedi ei allanadlu yn cynnwys: llai o ocsigen mwy o garbon deuocsid mwy o anwedd dŵr
• Mae cyfnewid nwyon yn yr ysgyfaint yn digwydd yn yr alfeoli. Mae rhai o nodweddion alfeoli yn cynnwys: Muriau cul (trwch un gell yn unig) i leihau’r pellter tryledu Arwynebedd arwyneb mawr i gyfnewid cymaint â phosibl o nwyon Arwyneb llaith i hydoddi nwyon yn yr aer yn yr alfeoli fel eu bod nhw’n gallu tryledu ar draws muriau’r alfeoli Cyflenwad gwaed cyfoethog i gael gwared ar nwyon wedi tryledu a chynnal graddiant crynodiad ar gyfer mwy o drylediad
• Model clochen

  Balŵns yn llenwi gyda Aer

  Aer yn symud trwy pibell

  Dalen rwber wedi'i tynnu lawr

  Cyfaint y clochen yn cynhyddu

  Gwasgedd yn lleihau
• Cyfyngiadau model clochen

  Clochen ddim yn cyfyngu

  Dalen rwber ddim yn symud ar ben ei hun

  Balŵns ddim yn llenwi'r holl jar
• Pam dydy ysgyfaint wedi cwympo ddim yn cael ei ystyried yn bygwth bywyd

  Mae'r ysgyfaint yn gweithio ar wahân i'w gilydd
• Emffysema

  Mae'r cemegion mewn mwg tybaco yn difrodi wal yr afeoli, ac yn y pen draw mae nhw'n torri lawr. Mae hyn yn lleihau ei arwenebedd arwyneb, ac felly'n bydd y dioddefwr yn brin o ocsigen