Układ nerwowy i narządy zmysłów👀👅

• Funkcje układu nerwowego


  • odbiór i analiza bodźców ze środowiska zewnętrznego i wnętrza ciała
  • kontrola pracy innych układów narządów wewnętrznych
  • mechanizm walki i ucieczki
  • sterowanie wyższymi czynnościami nerwowymi (pamięć, inteligencja, emocje
• Ośrodkowy układ nerwowy


  • rdzeń kręgowy i mózgowie
  • odbiera i analizuje bodźce, decyduje o reakcji organizmu
• Obwodowy układ nerwowy


  • nerwy rdzeniowe i nerwy czaszkowe
  • pośreniczy w przekazywaniu sygnałów pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym a receptorami i efektorami
• Somatyczny układ nerwowy


  • odbiera bodźce zewnętrzne
  • odpowiada za świadome czynności organizmu
• Autonomiczny układ nerwowy


  • odbiera bodźce z wnętrza organizmu
  • odpowiada za czynności niezalezne od naszej woli
• Neuron


  podstawowa jednostka anatomiczna i czynnościowa układu nerwowego
• Z czego jest złożona tkanka nerwowa

  1. komórke nerwowych - neuronów - przewodzenie impulsów nerwowych
  2. komórek glejowych - dostarczają substancji odżywczych neuronom
• neurony pośredniczące


  przekazują impulsy nerwowe pomiędzy neuronami czuciowymi a neuronami ruchowymi
• charakterystyka neuronów


  • pobudliwość
  • zjawiska elektrochemiczne zachodzące w błonie komórkowej, związane z transportem jonów, głównie jonów sodu i potasu
• Potencjał spoczynkowy


  potencjał elektryczny w czasie spoczynku, wynikający z różnicy ładunków elektrycznych po obu stronach błony komórkowej

  wynosi około -70mV
• Potencjał czynnościowy


  lokalna krótkotrwała depolaryzacja błony

  ok. 30mV
• Bodziec progowy


  najsłabszy bodziec, który wywołuje stan pobudzenia w komórce
• 1. polaryzacja
  2. odbiór bodźca, depolaryzacja
  3. repolaryzacja

  
• 1. kiedy błona jest spolaryzowana wewnątrz neuronu występuje ładunek ujemny, a na zewnątrz dodatni

  
• Cechy potencjału czynnościowego


  • zasada wszystko albo nic - każdy bodziec generuje potencjał o tej samej wielkości
  • zmienia się częstotliwość
  • bodziec słaby - mała
  • silny - duża
• Refrakcja


  czas potrzebny do ponownego spolaryzowania komórki nerwowej
• budowa synapsy


  • błona presynaptyczna
  • szczelina synaptyczna
  • błona postsynaptyczna
• synapsy chemiczne


  • neurotransmitery
  • opóźnienie synaptyczne umożliwiające modyfikację sygnału
• synapsy elektryczne


  • komórki stykają się ściśle, impuls przekazywany bezpośrednio do drugiej komórki
  • szybko i bez opóźnień
• neuroprzekaźniki


  związki chemiczne, które przekazują informacje w synapsach chemiczych; mogąbyć pobudzające lub hamujące
• przykłady neuroprzekaźników pobudzających


  acetylocholina, domapina, adrenalina, noradrenalina, serotonina
• przykłady neuroprzekaźników hamujących


  GABA, glicyna
• istota szara


  ciała neuronów i komórki glejowe
• istota biała


  wypustki neuronów, komórki nerwowe
• rozmieszczenie istoty szarej i białej w mózgowiu i rdzeniu kręgowym


  w mózgowiu: istota szara na zewnątrz

  w rdzeniu kręgowym: istota szara wewnątrz
• podział mózgowia


  1. kresomózgowie
  2. międzymózgowie
  3. śródmózgowie
  4. tyłomózgowie wtórne (móżdżek i most)
  5. rdzeń przedłużony
• funkcje mózgu


  integracja i przetwarzanie informacji, zapamiętywanie informacji, uczenie się
• pień mózgu


  podstawowe funcje życiowe: oddychanie, praca serca, regulacja ciśnienia krwi i temperatury ciała
• móżdżek


  koordynacja ruchowa organizmu, utrzymanie odpowiedniego napięcia mięśniowego
• płat czołowy


  • mowa
  • kora ruchowa
  • analiza i kontrola emocji oraz planownie i przewidywanie konsekwencji działania
• płat ciemieniowy


  kora czuciowa

  • zbieranie informacji o dotyku ucisku, bólu
• płat potyliczny


  ośrodki wzroku
• płat skroniowy


  przetwarzanie wrażeń słuchowych
• czym są osłonięte mózgowie i rdzeń kręgowy

  oponami, czyli błonami zbudowanymi z tkanki łącznej
• rodzaje obon mózgowych


  • twarda - przylega do kości czaszki i kręgów
  • pajęcza - między oponą twardą a oponą miękką
  • miękka - przylega bezposrednio do mózgowia i rdzenia kręgowego
• co znajduje się między oponą miekka a oponą pajęczą

  jama podpajęczynówka
• co wypełnia jamę podpajęczynówkę

  płyn mózgowo rdzeniowy - przesącz osocza:

  • odżywia neurony i usuwa ich metabolity
  • utrzymuje stałe ciśnienie w jamie czaszki
  • chroni ośrodkowy układ nerwowy
• co przekracza barierę krew - mózg, a co nie


  nie przekraczają np. leki

  przekraczają: glukoza, aminokwasy i cząsteczki wykorzystywane do produkcji neuroprzekaźników
• ile jest par nerwów czaszkowych

  12
• ile jest par nerwów rdzeniowych

  31