Uned 1.1

• Elfennau


  Sylwedd o un math yn unig nid oes mod torri lawr
• Cyfansoddion


  Sylwedd o day father o atom neu mwy sydd wedi'u huno'n gemegol
• Mewn cyfansoddion


  Mae'r wefr positif a negative yn cysbwyso I grew cyfansoddyn niwtral
• Cymysgedd


  Nid yw atomau/moleciwlau wedi'u huno'n gemegol, ac felly gallant cael eu gwahanu drwy brosesu cemegol
• Prosesau cemegol I gwahanu cymysgedd


  Distylliad

  Anweddiad

  Cromatograffaetg
• Rf=


  Pellter mae'r pigment yn teithio ÷ pellter mae'r ffin hydoddydd wedi teithio
• Mae adwaith cemegol wedi digwydd os


  Newid lliw

  Creu golau

  Newid tymheredd

  Gwaddod

  Creu nwy
• Molau = mas ÷ Mr
• Pan mae atom/moleciwl yn colli electron(au), mae’n ffurfio ïon â gwefr bositif. Pan mae atom/moleciwl yn ennill electron(au), mae’n ffurfio ïon â gwefr negatif. Mae maint y wefr ar yr ïon yn hafal i nifer yr electronau sydd wedi’u colli neu eu hennill
• Elfen -

  Sylwedd pur sydd wedi’i restru yn y tabl cyfnodol ac yn cynnwys un math o atom yn unig.
• Cyfansoddyn-

  Sylwedd pur sydd wedi’i wneud o fwy nag un math o elfen wedi bondio’n gemegol â’i gilydd.
• Cymysgedd -

  Sylwedd amhur sydd wedi’i wneud o wahanol elfennau neu gyfansoddion wedi eu cymysgu â’i gilydd ond sydd heb eu huno yn gemegol.
• Pan mae metelau’n adweithio ag anfetelau, mae electronau yn cael eu trosglwyddo o’r atomau metel i’r atomau anfetel, gan ffurfio ïonau. Enw’r math hwn o gyfansoddyn yw cyfansoddyn ïonig
• Pam mae pigmentau teithio pellterau gwahanol ar cromatogram

  Hydoddedd gwahanol

  Mwy hydawdd = symud yn bellach
• Nifer y moleciwlau = molau × rhif avogadro
• Molau = mas y sylwedd ÷ mas ffomiwla gymharol