Układ krążenia🫀

• w jaki sposób rytmiczne kurczenie się i rozluźnianie mięśni szkieletowych kończyn dolnych wspomaga powrót krwi żylnej do prawej części serca

  poprzez uciskanie żyły podczas skurczu mięśni, co pomaga przepchać krew w kierunku serca; jest to tzw. pompa mięśniowa
• mechanizm pompy oddechowej


  podczas wdechu zmniejsza się ciśneinie w klatce piersiowej, co ułatwia przepływ krwi z żył w kierunku serca
• w jaki sposób u owadów przenoszone są gazy oddechowe

  hemolimfa owadów nie zawiera barwników oddechowych - gazy oddechowe są przenoszone za pośrednictwem systemu tchawek
• hemocyjanina


  • zawiera miedź
  • szaroniebieska
  • głównie mięczaki i stawonogi
• hemoerytryna


  • zawiera żelazo
  • purpurowo - czerwona
  • niektóre pierścienice morskie
• chlorokruoryna

  • zawiera żelazo
  • zielona
  • kręgowce, niektóre bezkręgowce (np. pierścienice)
• hemoglobina


  • zawiera żelazo
  • czerwona
  • kręgowce, niktóre bezkręgowce, wieloszczety
• układ krwionośny otwarty


  • gazy oddechowe transportuje hemolimfa
  • krąży tylko po części w naczyniach krwonośnych; w pozostałych obszarach wylewa się do jamy ciała
  • ciśnienie niskie - powolne krążenie
  • u bezkręgowców
• układ krwionośny zamknięty


  • krew transportowana w naczyniach krwionośnych; nie wylewa się do jamy ciała
  • wysokie ciśnienie - szybki przepływ
  • u kręgowców i u pierścienic
• jakie bezkregowce nie mają układu krwionośnego

  • parzydełkowce
  • płazińce
  • nicienie
• jakie bezkręgowce mają układ krwionośny otwarty

  • stawonogi
  • mięczaki
• jakie bezkręgowce mają układ krwionośny zamknięty

  pierścienice
• ryby


  • serce ryb składa się z

  1. zatoki żylnej
  2. przedsionka
  3. komory
  4. stożka tętniczego

  • płynie przez nie tylko krew odtlenowana
• płazy


  • serce składa się z dwóch przedsionków, komory, zatoki żylnej i stożka tętniczego
  • wymiana gazowa nie jest efektywna gdyż w komorze krew utlenowana (w płucach i skórze) miesza się z odtlenowaną
• gady

  • serce zbudowane z dwóch przedsionków oraz komory, w jego skład wchodzą również stożek tętniczy oraz zatoka żylna
  • w komorze występuje częściowa przegroda, co w znacznym stopniu zapobiega mieszaniu się krwi utlenowanej z krwią odtlenowaną
  • wyjątkiem są krokodyle - całkowita przegroda
• całkowita objętość krwi w organiźmie osoby dorosłej

  5,5 dm3
• ile procent krwi stanowi osocze

  55%
• hematokryt


  stosunek objętości czerwonych krwinek do całkowitej objetości krwi
• funkcje albumin


  • zatrzymują wodę, utrzymują stałe ph i ciśnienie osmotyczne krwi
  • transportują m.in. kwasy tłuszczowe i hormony
• globuliny


  są nośnikami cząsteczek węglowodanów, lipidów, niektórych hormonów, jonów żelaza i miedzi oraz witamin rozpuszcalnych w tłuszczach (ADEK)
• fibrynogen


  krzepnięcie krwi
• immunoglobuliny


  biorą udział w reakcjach odpornościowych
• jony Na+, K+,Cl-


  biorą udział w utrzymywaniu ciśnienia osmotycznego krwi
• jony Ca2+


  bierze udział w krzepnięciu krwi
• jony HCO3-


  bierze udział w utrzymywaniu stałego pH krwi, stanowi formę transportową dwutlenku węgla
• gdzie powstają wszystkie elementy morfotyczne krwi

  w czerwonym szpiku kostnym
• gdzie są rozkładane elementy morfotyczne krwi

  w śledzionie
• erytrocyty

  • dojrzałe nie mają jądra komórkowego i mitochondriów
  • energię uzyskują z fermentacji mleczanowej
  • zawierają hemoglobinę
  • mają kształt dwuwklęsłego dysku; usprawnia to dyfuzję gazów przez błonę komórkową, a także ułatwia erytrocytą przechodzenie przez włosowate naczynia krwionośne
• długość życia erytrocytów

  ok 120 dni
• leukocyty

  • większe od erytrocytów
  • mają jądro komórkowe
  • większość z nich ma zdolność aktywnego ruchu pełzakowatego i fagocytozy
  • dzielą się na granulocyty i agranulocyty
• długość życia leukocytów

  od kilkudziesięciu godzin do ponad 10 lat
• płytki krwi

  nie są komórkami, lecz otoczonymi błoną fragmentami cytoplazmy megakariocytów
• co to są megakariocyty


  duże komórki występujące w szpiku kostnym
• granulocyty

  leukocyty z ziarnistościami
• na co dzielimy granulocyty

  • neutrofile
  • bazofile
  • eozynofile
• neutrofile

  -> aktywny ruch i fagocytoza

  • biorą udział w reakcjach zapalnych; pochłaniają drobnoustroje chorobotwórcze
  • wydzielają do otoczenia m.in. substancje przeciwbakteryjne i cytokiny, które aktywują inne komórki do reakcji odpornościowej
• bazofile (zasadochłonne)

  • ziarnistości zawierają histaminę i cytokiny, które biorą udział w reakcji alergicznej>
  • pochłaniają drobnoustroje chorobotwórcze
  • biorą udział w procesach alergicznych i zapalnych
• eazynofile (kwasochłonne)

  -> zawierają enzymy hydrolityczne, które trawią kwasy nukleinowe i kwasy tłuszczowe

  • procesy zapalne
  • zwalczanie pasożytów zwierzęcych
• limfocyty

  -> zawierają duże okrągłe jądro komórkowe

  -> nie mają właściwości żernych

  • wytwarzają i wydzialają przeciwciała
  • widzielaja cytokiny
  • niszczą komórki nowotworowe
• jak różnicujemy limfocyty

  limfocyty T, B i komórki NK