M4: TEKSTONG NARATIBO

• Tekstong naratibo

  • Ito ay pagsasalaysay o pagkukuwento ng mga pangyayari sa isang tao o mga tauhan, nangyari sa isang lugar at panahon o sa isang tagpuan na may maayos na pagkasunod-sunod mula sa simula hanggang katapusan.
• Unang Panauhan

  • sa pananaw na ito, isa sa mga tauhan ang nagsasalaysay ng mga bagay na kaniyang nararanasan, naaalala, o naririnig kaya gumagamit ng panghalip na ako.
• Ikalawang Panauhan

  • dito mistulang kinakausap ng manunulat ang tauhang pinagagalaw niya sa kuwento kaya't gumagamit siya ng mga panghalip na ka o ikaw subalit tulad ng unang nasabi, hindi ito gaanong ginagamit ng mga manunulat sa kanilang pagsasalaysay.
• Ikatlong Panauhan

  • ang mga pangyayari sa pananaw na ito ay isinasalaysay ng isang taong walang relasyon sa tauhan kaya ang panghalip na ginagamit niya sa pagsasalaysay ay siya.
• • Ang tagapagsalaysay ay taga-obserba lang at nasa labas siya sa mga pangyayari.
• Kombinasyong Pananaw o Paningin

  • dito ay hindi lang iisa ang tagapagsalaysay kaya't iba't ibang pananaw o paningin ang nagagamit sa pagsasalaysay.
  • Karaniwan itong nangyayari sa isang nobela kung saan ang mga pangyayari ay sumasakop ng mas mahabang panahon at mas maraming tauhan ang naipakikilala sa bawat kabanata.
• May tatlong uri ang ganitong uri ng pananaw:

  Maladiyos na panauhan

  • nababatid niya ang galaw at iniisip ng lahat ng mga tauhan.
  • Napapasok niya ang isipan ng bawat tauhan at naihahayag niya ang iniisip, damdamin, at paniniwala ng mga ito sa mga mambabasa.
• May tatlong uri ang ganitong uri ng pananaw:

  Limitadong panauhan

  • nababatid niya ang iniisip at ikinikilos ng isa sa mga tauhan subalit hindi ang sa iba pang tauhan.
• May tatlong uri ang ganitong uri ng pananaw:

  Tagapag-obserbang panauhan

  • hindi niya napapasok o nababatid ang nilalaman ng isip at damdamin ng mga tauhan.
  • Tanging ang mga nakikita o naririnig niyang pangyayari, kilos, o sinasabi lang ang kaniyang isinalaysay.
• Direkta o Tuwirang Pagpapahayag

  • ang tauhan ay direkta o tuwirang nagsasaad o nagsasabi ng kanyang diyalogo, saloobin, o damdamin.
  • Ito ay ginagamitan ng panipi.
• • Direkta o Tuwirang Pagpapahayag

  Hal: "Donato, kakain na, Anak," tawag ni Aling Guada sa anak na noo'y abalang-abala sa ginagawa at hindi halos napansing nakalapit na pala ang ina sa kanyang kinalalagyan, "Aba'y kayganda naman nireng ginagawa mo, Anak! Ay ano ba talaga ang balak mo, ha?"
• Di-Direkta o Di-Tuwirang Pagpapahayag

  • ang tagapagsalaysay ang naglalahad sa sinasabi, iniisip, o nararamdaman ng tauhan sa ganitong uri ng pagpapahayag.
  • Hindi na ito ginagamitan ng panipi.
• • Di-Direkta o Di-Tuwirang Pagpapahayag

  Hal: Tinatawag ni Aling Guada ang anak dahil kakain habang ito'y abalang-abala sa ginagawa at hindi halos napansing nakalapit na pala ang ina sa kanyang kinalalagyan. Sinabi niyang kayganda ng ginagawa ng anak at tinanong din niya kung ano ba talaga ang balak niya.
• Tauhan

  • ang bilang ng tauhang magpapagalaw sa tekstong naratibo ang pangangailangan lamang ang maaaring magtakda nito.
• Paraan Sa Pagpapakilala Ng Tauhan:

  Expository

  • ang tagapagsalaysay ang magpapakilala o maglalarawan sa pagkatao ng tauhan at.
• Paraan Sa Pagpapakilala Ng Tauhan

  Dramatiko

  • kusang mabubunyag ang karakter dahil sa kaniyang pagkilos o pagpapahayag.
• Karaniwang Tauhan

  Pangunahing Tauhan

  • bida; umiikot ang mga pangayayari sa kuwento simula hanggang sa katapusan.
• Karaniwang Tauhan

  Pangunahing Tauhan

  • bida; umiikot ang mga pangayayari sa kuwento simula hanggang sa katapusan.
• Karaniwang Tauhan

  Kasamang Tauhan

  • karaniwang kasama o kasangga ng pangunahing tauhan.
• Karaniwang Tauhan

  Katunggaling Tauhan

  • kontrabida; siyang sumasalungat o kalaban ng pangunahing tauhan.
• Karaniwang Tauhan

  Ang May-akda

  • sa likod ay laging nakasubaybay ang kamalayan ng makapangyarihang awtor.
• Dalawang Uri ng Tauhan ayon kay E. M., Froster

  Tauhang Bilog (Round Character)

  • Isang tauhang may multi-dimensiyonal o maraming saklaw ang personalidad.
• Dalawang Uri ng Tauhan ayon kay E. M., Froster

  Tauhang Lapad (Flat Character)

  • tauhang nagtataglay ng iisa o dadalawang katangiang madaling matukoy o predictable.
• Tagpuan at Panahon

  • tumutukoy hindi lang sa lugar kung saan naganap ng mga pangyayari sa akda kundi gayundin sa panahon (oras, petsa, taon) at maging sa damdaming umiiral sa kapaligiran nang maganap ang mga pangyayari tulad ng kasayahang dala ng pagdiriwang, takot, romantikong paligid, matinding pagod, kalungkutan at iba pa.
• Banghay

  • maayos na daloy o pagkasunod-sunod ng mga pangyayari sa mga tekstong naratibo upang mabigyang-linaw ang temang taglay ng akda.
• Karaniwang Banghay o Balangkas ng isang Naratibo

  • Pagkakaroon ng isang epektibong simula kung saan maipakilala ang mga tauhan, tagpuan, at tema (orientation or introduction)
• Karaniwang Banghay o Balangkas ng isang Naratibo

  • Pagpapakilala sa suliraning ihahanap ng kalutasan ng mga tauhan partikular na ang pangunahing tauhan (problem)
• Karaniwang Banghay o Balangkas ng isang Naratibo

  • Pagkakaroon ng saglit ng kasiglahang hahantong sa pagpapakita ng aksiyong gagawin ng tauhan tungo sa paglutas sa suliranin (rising action)
• Karaniwang Banghay o Balangkas ng isang Naratibo

  • Patuloy sa pagtaas ang pangyayaring humantong sa isang kasukdulan (climax)
• Karaniwang Banghay o Balangkas ng isang Naratibo

  • Pababang pangyayari na humantong sa isang resolusyon o kakalasan (falling action)
• Karaniwang Banghay o Balangkas ng isang Naratibo

  • Pagkakaroon ng isang makabuluhang wakas (ending)
• Anachrony O Mga Pagsasalaysay Na Hindi Nakaayos Sa Tamang Pagkakasunod-Sunod

  Analepsis (Flashback)

  • dito ipinapasok ang mga pangyayaring naganap sa nakalipas.
• Anachrony O Mga Pagsasalaysay Na Hindi Nakaayos Sa Tamang Pagkakasunod-Sunod

  Prolepsis (Flash-forward)

  • dito nama'y ipinapasok ang mga pangyayaring magaganap pa lang sa hinaharap.
• Anachrony O Mga Pagsasalaysay Na Hindi Nakaayos Sa Tamang Pagkakasunod-Sunod

  Ellipsis

  • may mga nagpapakitang may bahagi sa pagsasalaysay na tinanggal o hindi isinama.
• Paksa o Tema

  • sentral na ideya kung saan umiikot ang mga pangyayari sa tekstong naratibo.
• A.May Iba't Ibang Pananaw O Punto De Vista (Point Of View) sa Tekstong Naratibo

  1. Unang Panauhan
  2. Ikalawang Panauhan
  3. Ikatlong Panauhan
  4. Kombinasyong Pananaw o Paningin
• Ang tagapagsalaysay ay taga-obserba lang at nasa labas siya sa mga pangyayari.
• May tatlong uri ang ganitong uri ng pananaw:

  1. Maladiyos na panauhan
  2. Limitadong panauhan
  3. Tagapag-obserbang panauhan
• B.May Paraan ng Pagpapahayag o Paglalahad ng mga Tauhan sa Kanilang Diyalogo, Saloobin, at Damdamin sa Tekstong Naratibo

  1. Direkta o Tuwirang Pagpapahayag
  2. Di-Direkta o Di-Tuwirang Pagpapahayag
• C.May Mga Elemento ang mga Tekstong Naratibo

  1. Tauhan
  2. Tagpuan at Panahon
  3. Banghay
  4. Paksa o Tema