4. Migracje

• Imigracja

  Napływ ludności na dany obszar
• Emigracja

  Odpływ ludności z danego obszaru
• Migracje wewnętrzne

  Ruchy emigracyjne odbywajace się w obrębie kraju. W Polsce roczne zmiany miejsca zamieszkanka ok, 400 tys. osób.
• Migracje wewnętrzne i ich przyczyny

  • zmiana granic po II wojnie światowej
  • przesiedlenie ze wsi do miast
  • uprzemysłowienie kraju - oferta zatrudnienia w przemyśle i usługach, większe dochody niż na roli
  • łatwiejsze warunki życia w miastach niż na wsi
  • migracja do miast zmniejszyła się w 80. latach
  • kurczenie się rynku pracy
  • wzrost kosztów utrzymania się w miastach
  • od 2000r. nad imigracja do miast przeważa emigracja z nich (ujemne saldo migracji)
  • mieszkańcy dużych miast, dobrze usytuowanie przenoszą się na pobliskie tereny wiejskie
  • chęć poprawy warunków mieszkaniowych
• Migracje wewnętrzne w Polsce są spowodowane:

  • sprawami rodzinnymi (np. małżeństwo, rozwód)
  • względami zawodowymi (np. znalezieniem lepszej pracy, utrata zatrudnienia)
  • kwestiami związanymi z edukacją (np. zamiarem kontynuowania nauki)
• Saldo migracji

  Efekt przemieszczeń na danym obszarze, różnica pomiędzy liczba imigrantów a emigrantów
• Saldo migracji dodatnie i ujemne

  Saldo migracji dodatnie: liczba emigrantów jest mniejsza niż wartość imigrantów

  Saldo migracji ujemne - liczba emigrantów przewyższa wartość imigrantów
• Migracje wewnętrzne

  Dominują migracje wewnątrz województw i między sąsiednimi województwami

  Dodatnie saldo migracji - największe i najlepiej rozwinięte gospodarczo (woj. mazowieckie, pomorskie, małopolskie, wielkopolskie, dolnośląskie)

  W pozostałych przeważa odpływ ludności
• Migracje wahadłowe

  Dojazd do miejsca pracy, nauki
• Zróżnicowanie przestrzenne salda migracji w Polsce

  Zróżnicowane przestrzenne i uwarunkowane poziomem rozwoju społeczno-gospodarczym poszczególnych obszarów
• Zróżnicowanie przestrzenne salda migracji

  Najwyższe saldo migracji wewnętrznych osiągał najwyższe średnioroczne wartości wokół najprężniej działających ośrodków gospodarczych, akademickich i kulturowych (powiat: wrocławski, poznański, gdański, piaseczyński, wołomiński - Warszawa, wielicki - Kraków)

  Najniższe saldo migracji wewnętrznych na terenach znacznie oddalonych od dużych miast, w powiatach północno-wschodniej (braniewskim) i wschodniej (parczewskim)
• Migracje zagraniczne i ich przyczyny

  • trudne wydarzenia polityczne - związane z rozbiorami, klęskami powstań narodowych. W obawie przed represjami, prześladowaniami ze stron zaborców
  • względy ekonomiczne (przez przeludnienia, rozdrobnienia gospodarstw rolnych, braku pracy). „Za chlebem” do USA, Kanada, Brazylia, Argentyna, Niemiec, a w okresie międzywojennym do Francji, Belgii, Palestyny. 80. XX do Niemiec, USA, Austrii, Kanady, Włoch, Szwecji, Francji
  • charakter przymusowy - ewakuację, ucieczki cywilów, wysiedlenia z III Rzeszy, wywóz jeńców i robotników przymusowych, wysłanie w głąb ZSRR
• Migracje zagraniczne i ich przyczyny

  • repatriacja (powrót do ojczyzny) przybyła ludność z Niemiec, Europy Zachodniej, ZSRR. Z Ziem Odzyskanych wysiedlono do Niemiec tej narodowości. Decydowały o tym względy polityczne
  • względy polityczne - wyjazd Niemców w ramach łączenia rodzin niemieckich; emigracji obywateli pochodzenia żydowskiego
  • opuszczenia kraju ze względu na wprowadzeniu stanu wojennego
• Liczba Polaków emigrujących w historii z konkretnych powodów

  • względy ekonomiczne - w 1871-1913 polskie ziemie opuściło ok. 3,5 mln osób
  • charakter przymusowy - w czasie wojny poza granicami kraju przebywało ok. 5 mln Polakow
  • zmiana granic - repatriacja - liczba ludności, która przybyła do Polski (w nowych granicach) lub ją opuściła w latach 1945-1950 ok. 4 mln
• Jaki był powód najnowszej fali migracji?

  Przystąpienie do UE w 2004 r. co otworzyło nowe kierunki rynków pracy dla obywateli naszego kraju
• Jakie kraje po kolei otwierały się na imigrantów?

  Szwecja, Wielka Brytania, Irlandia. Stopniowo dołączały inne państwa m. in. Włochy, Holandia, Niemcy
• Migracje osiedleńcze 


  Pobyt stały
• Podejmowane decyzje o wyjeździe z Polski po 2004 r.

  Początkowo były one krótkotrwałe z czasem jednak były to migracje osiedleńcze.

  Po 2004 r. migracje ułatwiały m. in.:

  • zniesienie formalności związanych z przekraczaniem granic
  • liberalizacja przepisów imigracyjnych na obszarze starej Unii (15 krajach)
  • większa mobilność ludności
  • wzrost dostępności transportowej krajów
  • obniżenie kosztów podróżowania (rozwój tanich linii lotniczych)
• Najważniejsze przyczyny migracji zagranicznych

  Ze względów finansowych, w ostatnich latach istotne są czynniki społeczne (poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji np. dostępu do lepiej rozwiniętych usług publicznych - edukacja, ochrona zdrowia)
• Główne motywy migracji Polaków na początku XXI w.

  Czynniki przyciągające

  • perspektywa wysokich zarobków
  • otwarcie rynków pracy i możliwość podejmowania legalnej pracy
  • szanse na podniesienie standardu życia
  • więcej możliwości rozwoju osobistego i zawodowego
  • większe poczucie bezpieczeństwa socjalnego
• Główne motywy migracji Polaków na początku XXI w.

  Czynniki wypychające

  • bezrobocie
  • niskie pensje
  • niewystarczający poziom opieki zdrowotnej i edukacji
  • niewielkie szanse na rozwój zawodowy
  • niezadowolenie z życia osobistego
• Reemigracja

  Powrót ludności, który wcześniej mieszkali za granicą, ale zdecydowali się wrócić do kraju
• Imigracje do Polski

  Reemigracje Polaków miały miejsce z Wielkiej Brytanii oraz Niemiec. Ostatnio stała się atrakcyjna dla cudzoziemców spoza Unii Europejskiej.
• W naszym kraju wydano pozwolenie w 2019 r.

  Na ponad 724 tys. emigrantów — najwięcej spośród UE
• Jakie były powody emigracji do Polski?

  • 86% - aby podjąć w niej pracę
  • 3% - w celach edukacyjnych

  Najwięcej ponad 1 mln Ukraińców
• Z jakich państw imigrują do Polski w celach zarobkowych

  • Białorusi
  • Mołdawii
  • Nepalu
  • Indii
• Ile jest emigrantów w Polsce?

  Nasze państwo należy do państw emigracyjnych. Poza granicami kraju czasowo (powyżej 3 miesięcy przy zameldowaniu w Polsce) przebywało ok. 2,42 mln Polaków w 2019 r. (spadek liczby emigrantów)
• Kto częściej emigruje?

  • kobiety częściej niż mężczyźni (51%)
  • mieszkańcy miast częściej niż wsi (66%)
  • osoby ze średnim wykształceniem (49%)
  • osoby w wieku 30-39 lat (28%)
• Wykształcenie przebywających za granicą

  • podstawowe - 4%
  • zasadniczo zawodowe - 22%
  • średnie - 49%
  • wyższe - 25%
• Z jakiego województwa emigrują Polacy?

  Najczęściej z województwa śląskiego, w 2018 r. za granicą przebywało 279 tys. zameldowanych tam.

  Największy udział emigrantów w ogólnej liczby ludności odznacza się woj. opolskie (14%).

  - woj. dolnośląskie
• Dokąd emigrują Polacy?

  88% wyjechało do państw europejskich przede wszystkich należących do UE

  • Niemcy
  • Wielka Brytania - brexit
• Dlaczego Polacy emigrują?

  • przyczyny ekonomiczne - 75% (niezadowolenie z warunków pracy i wysokości zarobków)
  • sprawy rodzinne - 12% (chęć dołączenia do krewnych poza krajem)
  • edukacja - 3%
  • inne - 10%
• Przyrost naturalny

  Urodzeni - Zgony
• Saldo migracji

  I - E
• Przyrost rzeczywisty

  Przyrost naturalny + saldo migracji

  Ukazuje zmiany liczby ludności danego obszaru w określonym czasie
• Współczynnik przyrostu naturalnego

  Wp = Pr : L * 1000

  Przeliczenie na 1000 mieszkańców. Do porównywania zmian ludnościowych na różnych obszarach.
• Współczynnik przyrostu naturalnego w Polsce

  • Od 50. XX w. do 1998 r. był on dodatni - wzrasta liczba mieszkańców mimo ujemnego współczynnika salda migracji
  • Po 1999 r. przyjmuje wartości ujemne (z wyjątkiem 2008-2011) - ujemne wartości salda migracji zagranicznych. Ostatnio z ubytku naturalnego ludności
• Przestrzenne zróżnicowanie współczynnika przyrostu rzeczywistego

  W 12 województwach jego wartość była ujemna:

  • Najniższa: świętokrzyskie (-6,23%)

  A w 4 jedynie ta wartość była dodatnia:

  • Najwyższa: pomorskie (4,25%)
• Polonia

  Ogół Polaków mieszkających za granicą.

  Szacunkowa poza granicami Polski mieszka ok. 18 mln Polaków
• Najliczniejsze Polonie

  • Stany Zjednoczone (10 mln)
  • Niemcy (2 mln)
  • Brazylia (1,8 mln)
  • Francja
  • Kanada