Soslit

• SOSYEDAD AT LITERATURA Finals - First Semester - A/Y: 2023-2024
• Idagdag pa dito ang pahayag ng mga katutubo ukol sa pag-usbong ng mga corporate extractive industries na pumapasok sa kanilang lupaing ninuno, tulad ng mga minahan, pagtotroso, quarrying, proyektong pang-enerhiya, at iba pang malawakang plantasyon at proyektong panturismo na hindi angkop sa kanilang kultura.
• Ang paglipat ng tao mula sa isang pook patungo sa ibang pook upang doon manirahan nang panandalian o pangmatagalan ay tumutukoy sa proseso ng pag-alis o paglipat mula sa isang lugar o teritoryong politikal patungo sa iba pa maging ito man ay pansamantala o permanente.
• Migrasyong Panloob ay ang paglipat ng isang tao o pamilya mula isang bayan, lalawigan o rehiyon patungo sa ibang bahagi ng bansa.
• Migrasyong Panlabas ay ang pagpunta ng isang tao/pamilya sa ibang bansa upang manirahan o magtrabaho.
• Push Factor ay ang mga negatibong salik na nagtutulak sa isang tao/pamilya para mandayuhan at lisanin ang tinitirhang lugar.
• Ang mga Tausug ay biktima ng diskriminasyon sa benepisyong pampubliko dahil karamihan sa kanila ay nakatira sa malalayong lugar na hindi gaanong abot ng kabihasnan.
• Ayon sa Human Rights Watch Organization, isang organisasyon na naglalayong protektahan ang mga minorya, marami ang nakasaksi sa pagpatay ng mga hinihinalang paramilitar sa mga Lumad, sinundan pa ng madugong pagtugon ng kapulisan sa protestang ginanap ng mga katutubo sa harap ng embahada ng Amerika at marami pang iba.
• Ang mga Yakan ay mga magsasaka na naninirahan sa angmabundok na rehiyon sa loob ng Basilan, kumpara sa mga Tausug na matatagpuan sa lalawigan ng Sulu at namumuhay sa pagsasaka, pangingisda at pagkokopra.
• Ang mga Tausug ay kasama sa pagsubok ng mga katutubo ang paglaban nila para sa kanilang lupaing ninuno (ancestral domains) at likas na yaman sa kamay ng mga kapitalista at mga dayuhan.
• Ang mga Tausug ay isa sa mga grupo ng katutubo na gumagamit ng sinaunang sulatin ng Pilipinas.
• Ang relihiyon ng mga Yakan ay Islam at sila ay pinamumunuan ng sultan sa kani-kanilang komunidad.
• The term "katutubo" or "minorities" is used to refer to ethnic groups living in a region or place.
• Migration: Perspective and Viewpoint
• Despite the fact that many Filipinos live in other countries or places, not all are content with their lives and some are subjected to abuse.
• Many Overseas Filipino Workers (OFWs) have been subjected to abuse, are not paid on time, are not properly cared for, are harassed, and there are many others.
• Migration has both positive and negative effects on an individual or family.
• In slavery, aliens are considered as property and are incapable of leaving their place of confinement.
• According to the International Labour Organization, forced labor is a job that is not voluntary and is under the control of an employer, regardless of the nature of the work or the circumstances of the employment.
• Slavery is the ownership of a person by another as a slave, considered by law as property, and is a form of forced labor.
• Human trafficking is the recruitment, transportation, transfer, harboring, or receipt of people through coercion or deceit for exploitation.
• Forced labor is a form of Human Trafficking.
• Pull Factor ay ang mga positibong salik na humihikayat na mandayuhan sa ibang lugar.
• Flow ay tumutukoy sa dami o bilang ng mga nandarayuhang pumapasok sa isang bansa sa isang takdang panahon na kadalasan ay kada taon.
• Ayon sa datos ng United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples, isang organisasyong nagsusulong na itaguyod at protektahan ang mga karapatan ng mga katutubong mamamayan.
• Kayaw ang tawag sa gawaing ito.
• Matatagpuan sila sa iba’t ibang parte ng Pilipinas at may tinatayang 14 hanggang 17 milyong Indigenous Peoples na kabilang sa 110 grupo ng ethno-linguistic; ang mga ito ay pangunahing nakatuon sa Mindanao (61%) at Hilagang Luzon (Cordillera Administrative Region, 33%), kasama ang ilang mga grupo sa Visayas.
• Kilala rin ang mga Kalinga sa pagsusuot ng makukulay at kapansin-pansing kasuotan.
• Sila ay may koneksyong pangkasaysayan, mga bagay na nag-uugnay at nagbubuklod sa kanila na ipinapamalas nila sa gawi ng kanilang pamumuhay.
• Ang mga ito ay makikita sa bayan ng Mayaoyao at Banaue.
• Ang mga unang Kalinga ay mga dakilang mandirigma na pinaniniwalamang pinupugutan nila ng ulo ang kanilang mga kaaway.
• Ang mga Ifugao kilala sa buong daigdig dahil sa kanilang bai-baitang na palayan (mga kabundukan na inihugis na parang higanteng baitang).
• Sa halip, sinusunod nila ang Budong, isang kasunduang pangkapayapaan para maiwasan ang labanan.
• Kabilang dito ang mga tribong Kalinga, Ifugao, at Bontoc.
• Maging sa paglipas ng panahon ay kamangha- mangha na napanatili nila ang natatanging katutubong kultura ng sinaunang Pilipino.
• Hindi na ito ngayon ginagawa.
• Gamit nila ang irigasyon ng tubig sa pagtatanim ng palay sa kanilang mga bai-baitang na palayan.
• Ang Igorot ay ang unang kolektibong termino na ginamit ng mga Espanyol para tukuyin ang lahat ng tribong etniko ng rehiyon ng Gitnang Cordillera.
• Sinasabing ang paggalaw ng mga tao sa labas man o sa loob ng bansa ay masalimuot kung bibigyang tuon ang mga dahilan.
• Ang stock ay makatutulong sa pagsusuri sa matagalang epekto ng migrasyon sa isang populasyon.