PP HC 4

• ADHD kenmerken

  drie presentaties

  • hyperactiviteit / impulsiviteit (5%)
  • inattentie (30%)
  • gecombineerd (65%)

  +

  • pervasief >1 setting
  • lijdensdruk
  • kenmerken aanwezig <12 jaar
• prevalentie ADHD

  kinderen 3-7% -> 1 in elke klas

  volwassenen 2,5%
• comorbiditeit ADHD

  • ODD
  • Angststoornis
  • Tics
  • mood
  • conduct
• diferentiaal ADHD

  • pesten
  • sociale angst
  • trauma
  • psychose
  • depressie
  • tics
  • leerstoornissen
  • middelengebruik
• Oorzaken ADHD


  multifactorieel

  genetische factoren -> kwetsbaarheid

  omgeving kan ADHD in stand houden / verergeren

  • onveilige thuissituatie
  • blootstelling lood, toxische stoffen
  • pre- en perinatale problemen
  • prematuriteit
  • armoede, trauma, deprivatie
• ADHD kan leiden tot

  • verkeersongelukken
  • middelenmisbruik
  • agressie
  • seksueel risicogedrag
  • gokproblemen
  • financieel risicogedrag
  • voeding gerelateerd risicogedrag
• Sommige kinderen “groeien over” ADHD, maar veel ook niet.

  Kinderen met ADHD:

  • 20-85% voldoen als volwassene aan criteria
  • 25-48% hebben kenmerken + lijdensdruk als volwassene

  Op sommige momenten niet voldoen aan criteria (golf)
• ADHD bij vrouwen

  kindertijd 1:3 - 1:16 m:j, volwassenheid bijna gelijke prevalentie

  • vaker inattentief
  • minder hyperactief
  • beide aanwezig
  • kan inattentief presenteren bij overweldiging, of gebrek inzet en motivatie
  • minder duidelijke symptomen -> minder doorverwijzing
• comorbiditeit ADHD vrouwen

  • vaker misdiagnose
  • meer emotie regulatie problemen
  • meer depressie en angst
  • meer sociale problemen
  • minder leerstoornissen
  • minder CD en ODD
• psychopathie

  verhard, gevoelloze antisociale gedragsstijl

  • crimineel veelzijdig
  • pathologisch liegen
  • gebrek aan schuldgevoel
  • geen verantwoordelijkheid
  • manipulatief
• invloed van psychopatische kenmerken op de behandeling

  • fictief verslag eigen functioneren en geschiedenis
  • geen oprechte intenties
  • verstoringen groep
  • behandeling gebruikt om te manipuleren
  • geen reden voor behandeling -> grootheids gedachte
  • gebrek empathie -> niet naar eigen handelen kijken
• behandeling psychopathie

  positieve effecten, met name bij behandeling in kindertijd of adolescentie gestart

  • CGT
  • gezinsbehandeling
  • multimodale interventies

  weinig RCT gedaan
• Intermittent explosive disorder(IED)


  terugkerende uitbarstingen van ongecontroleerde agressieve impulsen

  • verbale / fysieke agressie 2x per week, gedurende 3 maanden (zonder schade)
  • 3 uitbarstingen met schade aan objecten / personen in 12 maanden
• oppositional defiant disorder (ODD)


  patroon van negatief, opstandig en vijandig gedrag

  • minimaal 6 maanden, 4x
  • onset <8 jaar
  • mild (1 situatie), matig (2), ernstig (3 of meer)
• conduct disorder(CD)


  herhalend gedragspatroon waarbij de grondrechten van anderen / sociale regels worden overtreden

  • gedurende laatste 12 maanden, 3x
  • child onset (<10), adolescent onset (>10)
  • mild, matig, ernstig
  • gebrekkige prosociale emoties (geen schuld, geen empathie, oppervlakkige emoties)
• risicofactoren CD

  • lage hartslag
  • executieve functies
  • vijandige vertekening
  • problematische emotie regulatie
  • impulsiviteit
• CD met Callous unemotional traits

  • geen schuld
  • geen empathie
  • genetische risico's
  • weinig angst
  • hechtings problemen