Hücre zarı ve duvarı

• Hücre zarı seçici geçirgendir.
• Hücre zarı yağ yapısından dolayı esnek ve akıcıdır.
• Hücrenin yapısını açıklayan en önemli model akıcı mozaik zar modelidir
• Hücre zarı

  Akıcı mozaik zar modeli

  
• Hücre zarının yapısında çoktan aza doğru protein, lipit ve karbonhidrat bulunur.
• Kanal proteinin arasındaki por adlı boşluklar madde alışverişini sağlar.
• Kanal proteinleri sitoplazmanın iç dengesini ayarlar.
• Fosfolipitler Çift sıra halinde hareket edebilen bir yapıdır.
• Fosfolipitlerin baş kısmı fosfat ve gliserolden oluşur. Burası hidrofilik(suyu seven) kısımdır.

  
• Fosfolipitlerin kuyruk kısmı ise yağ asitlerinden meydana gelir. Burası da hidrofobik(suyu sevmeyen) kısımdır.
• Hayvan hücrelerinin zarında, zara sağlamlık ve esneklik veren steroit yapıda olan kolesterol molekülü de bulunabilir.
• Hücre zarında bulunan karbonhidratlar zarın dışında protein ve lipitlerle bağ yapabilir.
• Glikoprotein(Karbonhidrat+Protein) Glikolipit(Karbonhidrat+ Lipit)
• Karbonhidratlar;

  • Hücrenin birbirini tanımasına,
  • hücreye alınan maddelerin seçilmesinde
  • doku - organ nakillerinde uyumun sağlanmasinda görev alan yapılardır.
• Glikolipit ve glikoprotein golgi organelinde üretilir.
• Madde alışverişi hücre zarında gerçekleşir ancak her madde geçemediği gibi geçen maddeler de aynı hızda geçemez.

  • Nötr atomlar > lyonlara(Negatif iyonlar (-)> Pozitif iyonlara (+))
  • Yağda çözünen vitaminler(ADEK)> Suda çözünen vitaminlere (BC)
  • Gazlar (02 C02) > Monomerlere (glikoz, a.a.)
  • Küçük moleküller > Büyük moleküllere göre hücre zarından daha hızlı geçiş yapar.
• Mikrovillus besinlerin daha hızlı ve daha çok emilmesini sağlar. İnsanın ince bağırsağında bulunur.
• Hücre duvarı serttir ve hareketsizdir.
• Hücre duvarı tam geçirgendir.

  Bazı canlılarda bulunur.
• Alglerin hücre çeperi selülozdan oluşmaktadır tıpkı bitkiler gibi.
• Mycoplasma cinsi bakterilerinin hücre duvarı olmadığından bakteriler için genelleme yapılır.
• Hücre çeperine sahip canlılar endositoz yapamaz(bazı bitkiler hariç) iken eksositoz yapabilir.