PP HC 5

• verschil vrees en angst

  vrees

  • vecht / vlucht
  • autonome arousal
  • gedachten over acuut gevaar

  angst

  • piekeren
  • anticipatie toekomstig gevaar
  • spierspanning
• 3 componenten angst

  • fysiologische veranderingen (hartslag, bloeddruk, maag-darm activiteit etc)
  • gedrag
  • cognities (subjectieve beleving)
• stadia normale angstontwikkelingvroege-midden kindertijd

  0-6 maanden fysiologische reacties op

  • hard geluid
  • fel licht

  6 maanden - 2 jaar reële gevaren

  • diepte, hoogte, water, onbekende voorwerpen
  • verlies bescherming: separatie ouders

  2-4 jaar uitbreiding reële gevaren

  • dieren, dokter, kapper
  • fantasie= angstbron: spoken

  
  

  4-6 jaar

  • donker
  • fantasiefiguren
  • verlies lichamelijke integriteit

  6-12 jaar

  • gewetensangst
  • zorgen reacties peers
  • faalangst
  • anticipatie nare gebeurtenissen
• stadia normale angstontwikkeling adolescentie

  12-18 jaar

  • beoordeling door leeftijdsgenoten andere geslacht
  • existentieel gevaar
  • hypochondrische overwegingen
  • bezorgdheid over: milieuramp, oorlog, terrorisme, ziekten
  • nog meer sociale angst
  • schaamte en schuld
• risicofactoren angststoornissen

  multifactorieel, polygenetisch bepaald

  omgevingsfactoren

  • (non) shared environment
  • gen * omgevingsinteractie

  kind

  • temperament
  • trauma
  • cognitieve coping
  • psychische comorbiditeit
  • aandachtsbias
  • conditionering

  Ouders

  • opvoedingsstijl
  • ouderlijke psychopathologie
  • gezinsinteractie
  • bekrachtiging
  • steun

  Cultuur

  • overeenkomst / verschil situaties, ziekenhuisopname, lage SES
• wat is een angststoornis

  buitenproportionele angst

  • niet leeftijdadequaat
  • belemmerd in dagelijks functioneren
  • niet genieten in normale leven
  • minimaal 6 maanden
• prevalentie angststoornis

  15-20% <18 jaar meisjes 2x zovaak
• separatieangststoornis

  niet bij de ontwikkeling passende angst om gescheiden te worden van diegenen aan wie de betrokkene is gehecht.

  
  

  • Ook bij volwassenen >6 maanden
  • duur bij kinderen >4 weken
  • prevalentie 2,5 - 5%
  • age of onset 7-9 jaar
  • risico: ziekenhuisopnames, overlijden
• selectief mutisme

  consistent niet spreken in sociale situaties waar dit wel wordt verwacht, ondanks het feit dat de betrokkene in andere situaties wel spreekt

  • duur meer dan 1 maand (niet alleen eerste schoolmaand)
  • niet door gebrek aan kennis of taalkennis
  • niet door communicatiestoornis, ASS, schizofrenie
  • prevalentie <1%
  • Age of onset 3,5-5 jaar
  • risico: tweetaligheid
  • behandeling VR
• kenmerken selectief mutisme

  Vaak korte gebaren, monotone antwoorden of fluisteren

  • Verlegenheid, schaamte, vastklampen aan ouderdriftbuien, oppositioneel gedrag (vaak thuis)
  • soms sociaal handig, soms eenzaam en buitengesloten
  • vaak ook sociale angststoornis
  • gemiddelde duur 8 jaar
• specifieke fobie

  duidelijke angst / vrees voor situatie / object

  • onmiddellijke angst
  • bewust vermijden
  • duurt >6 maanden
  • beperking functioneren / lijdensdruk

  specifieke soorten

  prevalentie: 3,5%

  Age of onset 8 jaar
• sociale angststoornis

  duidelijke angst of vrees voor een of meer sociale situaties waarbij betrokkene wordt blootgesteld aan mogelijke kritische beoordeling door anderen

  • vermijding van die situatie
  • specifieker: alleen plankenkoorts

  prevalentie: 3%

  Age of onset: 11,5 - 12,5
• paniekaanval

  4 of meer van

  • hartkloppingen
  • transpireren
  • trillen of beven
  • ademnood
  • naar adem snakken
  • pijn op borst
  • misselijk of buikklachten
  • duizeligheid
  • koude rillingen / opvliegers
  • paresthesieën
  • derealisatie
  • vrees om zelfbeheersing te verliezen
  • vrees om dood te gaan
• paniekstoornis

  recidiverende onverwachte paniekaanvallen

  1 maand of langer:

  • persistente anticipatie angst
  • en/of duidelijke gedragsverandering om paniekaanvallen te voorkomen
  • comorbiditeit: agorafobie
  • prevalentie: 0,6%
  • Age of onset: 14-15 jaar
• Agorafobie

  vermijden minimaal 2 van de 5 situaties: OV, open plek, gesloten ruimtes, menigte/rij, alleen buitenshuis

  • uitsluiting andere angststoornis
  • prevalentie 1,7%
  • age of onset 17 jaar
• gegeneraliseerde angststoornis

  excessieve angst en bezorgdheid

  >6 maanden.

  Moeite met controle over bezorgdheid.

  
  

  3 van 6 symptomen (kinderen 1)

  • rusteloosheid
  • snel vermoeid
  • concentratie problemen
  • prikkelbaarheid
  • spierspanning
  • slaapstoornis
  • lijdensdruk / beperkingen

  Prevalentie: 2-4%

  Age of onset: 11-13 jaar
• behandeling angststoornis

  • CGT meest effectief (60% knapt op)
  • kort, gestructureerd, heden + toekomst
  • helpende gedachten, exposure, ontspanningsoefeningen
  • verschillende meningen over deelname ouders