ARALING PANLIPUNAN

• Demand is the quantity of a product or service desired and willing to be purchased by a consumer.
• Demand curve is a graphical representation of the inverse relationship between price and quantity demanded.
• Demand schedule is a list that tallys the quantity of a product or service desired and willing to be purchased by a consumer.
• Demand function is a mathematical representation of the relationship between price and quantity demanded.
• Substitution effect is the change in quantity demanded when the price of a product rises.
• Income effect is the change in quantity demanded when the price of a product falls.
• Batay sa summary of current regional daily minimum wage rates, ang mga empleyado sa National Capital Region ay nagkaroon ng minimum wage ng Php 466 pesos, kung sa province like Region IV-A-CALABARZON, ang minimum wage ay Php 362, kung sa region VII eastern Visayas, ang minimum wage ay Php 260.
• Ayon kay John Maynard, ang ekonomiya ng isang bansa ay hindi maiiwasan patakbuhin sa ilalim ng mixed economy, may partisipasyon ang pribadong sektor o prodyuser, subalit sa panahon ng krisis, maaaring maki alam ang pamahalaan upang maiayos.
• Slope is the change in quantity demanded for each unit change in price.
• Ceteris paribus is the assumption that all other factors affecting demand remain constant.
• Quantity demanded (QD) is the change in quantity due to a change in price.
• Price (P) is the variable that can vary in demand.
• Natural monopoly o mga kompanyang binibigyang karapatan magkaloib ng serbisyo sa mga mayayaman.
• Sa monopsonyo, maraming maliit na konsumero at produser, walang kakayahan na maimpluwensyahan ang presyo na papabor sa interest ng sinoman sa pamilihan.
• Ang produkto sa monopolyo ay walang kauri.
• Sa monopolyo, presyo at supply ay idinidikta “profit max rule”.
• Sa maraming pamilihang may hindi ganap na kompetisyon, kung walang anumang konsdisyon o katangian na matatagpuan, kasama ang monopolyo, katangian ng monopolyo ay isa lamang ang prodyuser na gumagawa ng produkto dahil dito may kakayahan syang impluwesyahan ang pagtatakda ng presyo sa pamilihan, halimbawa ay kumpanya ng kuryente, tubig, tren, etc….
• Sa monopolyo, hindi makaasok ang mga nais maging bahagi ng industriya dahil sa mga patent, copyright, trademark, gamit ang intellectual property rights.
• Sa maraming pamilihang may ganap na kompetisyon, may sumusunod na katangian.
• Sa maraming pamilihang may hindi ganap na kompetisyon, kung walang anumang konsdisyon o katangian, kasama ang hoarding, maraming maliit na konsumero at produser ay tumatago ng produkto upang magkulang ang supply sa pamilihan a magdudulot ng pagtaas ng presyo.
• Ang konsepto ng price taker ay umaayon sa takbo ng presyo sa pamilihan.
• Sa monopsonyo, may isang uri lamang ng mamimili ngunit maraming produsyer, may kapangyariyan maimpluwensyahan ng mamimili ang presyo.
• Malayang industriya at sinasabing magkatulad ayon kay Paul Krugman at Robin Wells, may ganap na kompetisyon ang pamilihang may malayang paggalawo ng sangkap para maka buo ng produkto, bunga maraming produkto ng magkaka tulad na maaring ipagbili sa pamilihan.
• kapag naman kaka tapos ng kalamidad, pamahalaan ay nagpapatupad ng price freeze o bawal sa pagtaas ng presyo.
• pamamaraan upang maging abot kaya lalo sa panahon ng krisis.
• tumutukoy sa pinaka mataas na presyo na maaaring ipagbili ng prodyuser.
• OLIGOPOLOY - may maliit na bilang lamang ng prodyuser ng magkatulad ng produkto, may kakayahan ang prodyuser maimpluwensyahan ang presyo, sa ganitong sistema maaaring magkaroon ng sabwatan ang negosyante na tinatawag na collusion.
• SHORTAGE - kapag mataas ang demand, kulang ang supply.
• ADAM SMITH - “Ang mga negosyante ay hindi aktwal na nagkikita upang pag-usapan ang takbo ng kanilang mga negosyo subalit sila ay nagkakaroon ng unawaan sa pamamagitan ng sabwatan sa pagtatakda ng presyo ng mga produkto at serbisyo sa pamilihan.
• pinatupad sa pangunguna ng DTI o DEPARTMENT OF TRADE INDUSTRY
• PAGONTROL SA PRESYO
• OPEC (organization of petroleum of exporting country) - halimbawa ng kartel, nagtatakda ng supply at presyo ng produktong petrolyo, 15 miyembro na matatagpuan sa asya.
• PAMALAAHAN - isang mahalagang institusyon sa ating bansa.
• PRESYO NG KALAKAL NA ITINAKDA NG PAMAHALAAN - upang maiwasan ang pang aabuso sa PANIG ng nagtitinda o mamimil.
• itinatakda ito kapag ang equilibrium price ay masyadong mababa ang equilibrium price
• EKWILIBRIYO - balanse ang daming handang bumili at supply.
• SURPLUS - mataas ang supply pero mababa ang demand
• PRICE CEILING (Maximum Price Policy)
• PAGTAKDA NG BATAS SA PRESYO NG KALAKAL (PRICE CONTROL)
• MONOPOLISTIC COMPETITION - marami ang P at K, may kapangyariyan pa rin ang P dahil sa product differentiation, katangian ng produkto na ipagbili ay magka pareho ngunit hindi eksaktong hawig.