uned 1 (celloedd)

    Cards (43)

    • gwagolyn
      yn cynnwys cellnod
    • cloroplast
      yn cynnnwys cloroffyl sy'n amsugno egni golau, safle ffotosynthesis
    • cellfur
      yn cynnal y gell
    • mitocondria
      safle resbiradaeth aerobig
    • cnewyllyn
      yn cynnwys cromosomau neu DNA, ac yn rheoli gweithgareddau'r gell
    • cytoplasm
      safle rhan fwyaf o adweithiau cemegol
    • cell bilen
      yn rheoli beth sy'n mynd i mewn ac allan o'r cell
    • cellfur a gwagolyn
      i'w chael mewn planhigion yn unig
    • swyddogaeth sberm
      celloedd atgynhedlu gwrwaidd sy'n taddu, mae gyda sberm cynffon i symyd tuag at y cell wy
    • swyddogaeth cell coch y gwaed
      cludo ocsigen o'r ysgyfaint a'i dosbarthu trwy ein corff, hefyd yn cludo gwastraff fel carbon deuocsid
    • swyddogaeth cell balis
      celloedd wedi pacio i neud y mwyaf o amsugno golau ar gyfer ffotosynthesis, pob cell yn cynnwys cloroplastau
    • cell gwreiddflew
      amsugno'r dwr o pridd trwy osmosis, amsugno ionau mwynol trwy'r cludiant actif yn erbyn graddiant crynodiand
    • pob ensym wedi neud mas o protein
    • ensym sy'n torri lawr carbohydradau yw carbohydras
    • swyddogaeth cell giliedig epitheliwm
      caniatau i'n llwybrau anadlu a'n llwybrau treulio ddisodli celloedd sydd wedi difrodi a chelloedd newydd yn gyflym
    • cyhyr
      meinwe, grwp o celloedd gyda'r un swyddogeth
    • yr arennau
      organ, nifer o feinweoedd gwahanol sy'n cydweithio i wneud swyddogaeth spesifig
    • y system nerfol
      system, maent yn organau a meinweoedd gwahanol wedi trefni i cydweithio
    • coeden dderw
      organeb, nifer o systemau organ gwahanol sy'n cydweithio
    • mae proteinau wedi neud mas o wahanol asidau amino wedi'u cysylltu i ffurfio cadwyn
    • mae gan ensymau tymheredd optimwm (tua 40°C i ensym dynol) a pH optimwm sy'n dibynnol ar eu lleoliad
    • beth yw swbstrad?
      mae'r swbstrad yn ffitio mewn i safle actif yr ensym
    • mae'r ensym yn gweithio ar ensym penodol yn unig oherwydd mae siap y swbstrad angen bod yn debyg i siap safle actif yr ensym
    • beth sy'n digwydd i ensymau ar tymheredd 50°C neu mwy?
      ensym yn dadnatureiddio
    • catalydd- cyflymu adweithiau
    • microscop golau
      • gallwn weld delwedd hyd at chwyddhad o X1500, fwy na hyn bydd y delwedd yn blurry
      • gallwn edrych at sbesimenau fyw a marw
      • cyfrifo'r chwyddhad cyfan tryw= pwer lens y sylladur x pwer lens y gwrthrych
      • mae staen lliw yn cael ei osod dros y specimen er mwyn gweld mwy o fanyleb tu fewn y gell
    • microscop electron
      • gallwn weld speciminau i chwyddhad mwy (hyd at X500,000)
      • rhaid defnyddio staen metal yn lle staen lliw
      • anfantais=bosib arsylwi sbesiminau marw yn unig (angen gwactod i'r pelydryn electron i deithio trwyddo)
    • cyfrifo chwyddhad
      chwyddhad = maint a fesurwyd
      maint go iawn
    • ensym a cynhyrchion- ensym heb newid ar ddiwedd yr adwaith
    • mae adweithiau cemegol tu fewn celloedd yn cael ei rheoli gan ensymau
    • proteinau yw ensymau sy'n cael ei creu gan celloedd byw
    • mae ensymau yn cyflymu/cataleiddio cyfradd adwaith cemegol ond NAD ydynt yn cael ei defnyddio yn ystod yr adwaith
    • mae'r gellbilen yn athraidd detholus- yn gadael i rai sylweddau fynd trwyddi ond yn atal eraill
    • mae'r symydiad trwy'r bilen yn digwydd trwy 1 o'r 3 proses=
      trylediad - osmosis - gludiant actif
    • trylediad
      • symydiad o sylweddau lawr graddfa crynodiad (e.e symyd o grynodiad uchel i isel)
      • mae trylediad yn broses oddefol (ddim angen egni)
      • bydd y gronynau yn symyd i bob cyfeiriad, ond mae'r symydiad cyffredinol bob amser o ardal a crynodiad uchel i ardal sydd a crynodiad isel
      • dyma un ffordd mae'r sylweddau'n symyd i mewn ac allan o'r celloedd trwy'r cell bilen
    • beth mae buanedd (speed) trylediad yn dibynnu ar?
      • tymheredd, bydd cynyddu'r tymheredd yn cyflymu trylediad achos bydd y gronnynau'n symyd yn gyflymach
      • maint y graddiant crynodiad, y mwyaf mae'r graddiant crynodiad, y cyflymaf bydd trylediad
    • defnyddio tiwb visking fel model o gell bilen
      • bilen blastig gyda thyllau man triwyr arwyneb yw tiwbin visking
      • model dda o cell bilen achos gall sylweddau bach symyd trwy'r bilen ond yn atal symydiad o sylweddau mawr
    • iodin yn tryledu o crynodiad uchel i isel, mae'r iodin yn tryledu mewn i'r tiwb achos mae'r molecylau yn gallu ffitio trwy'r gapiau, molecylau starts ddim gallu symyd allan oherwydd mae'n fawr
    • ocsigen yn tryledu o'r alfeolws i'r gwaed, mae'n symyd o crynodiad uchel i isel
    • osmosis
      • math penodol o trylediad, sef trylediad molecylau dwr drwy bilen athraidd detholus
      • mae dwr yn symyd o hydoddiant lle mae crynodiad isel o'r hydoddyn (mwy o dwr) i crynodiant uchel o'r hydoddyn (llai o dwr)
      • molecylau'n symyd i'r dau cyfeiriad, ond mae'r symydiad net o'r hydoddiant mwy gwaenedig i'r hydoddiant mwy crynodedig
    See similar decks