lipidemetabolisme

• verzadige vetzuren hebben een kop die zeer hydrofiel is en een staart die zeer hydrofoob is
• Galzouten

  • zijn lipide structuren met een polaire kant (zuurgroep) met een apolaire “staart” Vet die je opneemt door je voeding zullen grotendeels triglyceriden zijn, triaglycerol.
  • Galzouten kunnen met de hydrofiele en -fobe kant vetten insluiten en in kleine micellen breken.
  • Lipase breekt de triglyceriden af tot de bouwstenen en deze worden als chylomicronen getransporteerd naar de lever en andere organen Triaglycerol wordt omgezet tot vetzuren, waarna het door de cellen aan het darmlumen kunnen worden opgenomen. Hier wordt het weer als triaglycerol gevormd.
• Chylomicronen

  Triaglycerol wordt uit de darmcellen gebracht in kleine vetdruppeltjes, genaamd chylomicronen. Deze zullen door de darmlymf gaan en zo in de bloedvaten komen.
• • Chylomicronen
  • transporteerten: Vet-oplosbare vitaminen e/o Triacylglycerol of Cholesteryl esters
  • Uit cholesterol waar door acylCoA wordt met een vettig acyl-CoA de CoA afgescheiden en cholesteryl ester gevormd.
  • Vettig acyl-CoA vorming
  • Geven vetzuren af
  • Aan adipose en spier
  • Via de LPL-receptor
  • Cholesterol-rijke chylomicronen-remnants worden weggebracht naar de lever.
  • Deze worden opgenomen doo1r LDL-R op de lever (endocytose)
  • Cholesterol en enige vetzuren worden in de lever overgedragen op VLDL
• Opname van vetten:

  1. vetzuren en monoglycerides worden geemulgeerd door galzouten en vormen micellen
  2. vetzuren enteren de epitheel cellen en linken om triglycerides te vormen
  3. triglycerides vormen samen met proteinen in het golgi systeem om chylomicronen te vormen
  4. chylomicronen gaan binnen in de lymfevaten and worden weggevoerd van de darmen
• Lipoproteïne lipase

  • De affiniteit van lipoproteïne lipase bepaalt hoe snel een cel schakelt naar vetmetabolisme als energievoorziening of langer vast blijft houden aan glycolyse
  • Spieren sneller dan hart
  • Nadat de chylomicron vetten heeft afgegeven ontstaan er remnants
  • Deze zijn cholesterolrijk en horen naar de LDL-receptor in de lever te gaan
  • Kunnen, wanneer ophoping in bloedvaten (LDL-R gesatureerd ofwel disfunctioneel), zorgen voor atherosclerotische plaques.
• lipoproteinen

  • VLDL (very-low density lipoproteïns)
  • Wordt in de bloedbaan gebracht
  • Geven vetzuren af
  • Aan adipose en spier
  • Worden na afgifte vetzuren IDL
  • IDL (Intermediate density lipoproteïns). Wordt:
  • ofwel naar de lever gebracht
  • ofwel verder als LDL
  • LDL
  • Gaat naar
  • ofwel cellen die niet tot de lever behoren
  • Deze vormen HDL
  • ofwel hepatische cellen
  • HDL
  • Deze gaat naar
  • de lever
  • endocriene klieren voor hormoonsynthese
  • Indien opbouw: Plaques
• wanneer de petose fosfaat pathway vast loopt, kan er ook geen vetsynthese plaatsvinden vanwege de NADPH
• De vorming van Malonyl-CoA is de determinerende stap → AcCoA-carboxylase is het regelenzym Wordt geregeld met B7 als cofactor
• Beide acetyl-CoA carboxylase en vetzuur synthase worden gestimuleerd door insuline
• Acetyl-CoA carboxylase wordt allosteer geactiveerd (gevormd tot een actieve polymeer) door de aanwezigheid van citraat buiten de mitochondrie. Deze omzetting wordt allosteer geïnhibeerd door de aanwezigheid van lange-keten vettig acylCoA.

  Veel van vettige acyl-CoA -> weinig malonyl-CoA vorming en andersom
• HMG-CoA reductase: Dit enzym is de regelgevende stap in de cholesterolsynthese.
• • De lever, darm, adrenale cortex en het reproductief systeem hebben een hogere flux voor de cholesterol pathway
  • Hier worden bijvoorbeeld steroïdhormonen geproduceerd
• Stel carnitine shuttle werkt niet → vetophoping in alle weefsels; spier, lever
• Bij spontane afsplitsing van de zuurgroep (CO2) van Acetoacetaat, wordt deze omgezet tot aceton.

  1. aceton is een vluchtig product
  2. alleen nuttig om te kijken of iemand aan fulminante ketogenese doet.

  • Te ruiken aan de adem → heel zoet
  • Dipstick in urine → ketonovermaat is te vinden in urine.