Witaminy

• WITAMINA A - retinol, akseroftol

  W: mleko i jego przetwory, tran, jaja, żółte i czerwone warzywa, owoce zawierające B-karoten

  F: niezbędna do prawidłowego funkcjonowania nabłonków i gruczołów, dobre widzenie, wzrost kości i rozwój szkliwa

  N: kurza ślepota, łuszczenie się nabłonków, nadmierna suchość spojówki i rogówki oka, zaburzenie wzrostu

  Za dużo: demineralizacja kości, wapnienie innych tkanek, owrzodzenia skóry, łysienie, zaburzenia pracy serca i nerek
• WITAMINA D3 - kalcyferol

  W:mleko, jaja, wątroba tram, tworzona pod wpływem UV

  F: nasila wchłanianie wapnia i fosforu oraz utrudnia ich wydalanie, odkłada wapń i fosfor w kościach oraz zębach

  N:krzywica, osteoporoza

  Z: nudności, bóle głowy, odkładanie się wapnia w ścianach naczyń nerek i serca
• WITAMINA E - tokoferol

  W: oleje roślinne, orzechy, wątroba, ryby, jaja

  F: antyutleniacz, zapewnia prawidłową pracę mięśni, wzmacnia ściany naczyń, chroni krwinki czerwone przez wczesnym rozpadem

  N: zwiększona podatność komórek na działanie czynników rakotwórczych, osłabienie i zanik mięśni, niedokrwistość, zaburza płodność

  Z: zmęczenie, bóle głowy, osłabienie mięśni
• WITAMINA K - filochinon

  W: zielone warzywa liściaste, wątroba, wytwarzane przez florę jelitową

  F: warunkuje prawidłowy przebieg procesów krzepnięcia krwi, uczestniczący w powstawaniu protrombiny w wątrobie, reguluje procesy oddechowe komórek

  N: krwawienia, wydłużenie czasu powstawania skrzepów

  Z: rozpad krwinek czerwonych, niedokrwistość, nadmierne wydzielanie potu
• WITAMINA B1 - tiamina, aneuryna

  W: otręby, mleko, żółtka, drożdże, mięso wieprzowe, podroby

  F: bierze udział w oddychaniu tlenowym jako koenzym, wpływa na metabolizm węglowodanów i tłuszczów, warunkuje właściwe funkcjonowanie tkanki nerwowej

  N: choroba beri beri, degeneracja nerwów oraz uszkodzenie mięśni, w konsekwencji utrata pamięci, porażenia ruchowe, zaburzenia pracy serca

  Z: tylko w przypadku podawania w zastrzykach, zawroty głowy, duszności, nudności, drżenie mięśni i zaburzenie rytmu serca
• WITAMINA B2 - ryboflawina

  W: wątroba, mięso, jaja, mleko, drożdże

  F: składnik FAD, bierze udział w syntezie hemoglobiny, czynnik wzrostowy

  N: stany zapalne skóry i błon śluzowych, silny łojotok, pękanie kącików ust

  Z: trudna do przedawkowania, usuwana z moczem
• WITAMINA B3 - niacyna, PP, nikotynamid

  W: mleko, jaja, mięso, drożdże, kiełki i ziarna zbóż

  F: składnik koenzymów NAD+ i NADP+, zapewnia właściwe funkcjonowanie przewodu pokarmowego i układu nerwowego

  N: pelagra - zaczerwienienia, pękanie i łuszczenie się skóry, biegunka, osłabienie mięśni

  Z : zaczerwienienia, swędzenia i suchość skóry, wysypka
• B4 - cholina

  udział w syntezie lecytyna
• B5 - kwas pantotenowy

  W: wątroba, otręby, sery, wytwarzana przez bakterie jelitowe

  F: składnik koenzymu A, biorącego udział w cyklu Krebsa, utrzymuje w prawidłowym stanie skórę i tkankę nerwową, udział w syntezie hormonów kory nadnerczy

  N: uczucie zmęczenia, zaburzenia snu, uszkodzenie nadnerczy

  Z: brak
• WITAMINA B6 - pirydoksyna

  W: drożdże, wątroba, fasola, orzechy

  F: niezbędna do syntezy hemu i cytochromów, stymuluje o zaopatrywanie komórek nerwowych w glukozę

  N: zaburzenia czynności układu nerwowego, konwulsje, depresja i stany lękowe, anemia, zmiany w szpiku kostnym

  Z: w bardzo dużych dawkach zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego
• WITAMINA H (B7) - biotyna

  W: żółtko, soja groch, wytwarzana przez florę jelitową

  F: składnik enzymów uczestniczących w biosyntezie kwasów tłuszczowych i glukoneogenezie, wpływa na właściwy stan skóry, chroni przed łojotokiem, wspomaga wchłanianie wit. C, synteza protrombiny w krzepnięciu krwi,

  N: zmiany skórne, bóle mięśni

  Z: brak
• WITAMINA B9 - kwas foliowy, kwas pteroilogutaminowy, folacyna

  W: zielone warzywa, wytwarzane przez florę bakteryjną

  F: uczestniczy w biosyntezie m.in. zasad azotowych i niektórych aminokwasów, bierze udział w procesie krwiotwórczym, odpowiada za prawidłowy rozwój układu nerwowego u płodu, warunkuje efektywną pracę układu odpornościowego

  N: niedokrwistość, biegunka, zwiększa prawdopodobieństwo urodzenia dziecka z wadą układu nerwowego

  Z: bezsenność, rozdrażnienie, zaburzenie żołądkowo-jelitowe, reakcje skórne
• WITAMINA B12 - kobalamina

  W: wytwarzana przez florę jelitową, wątroba jaja

  F: reguluje procesy krwiotwórcze, uczestniczy w biosyntezie kwasów nukleinowych i węglowodanów

  N: anemia złośliwa, uszkodzenia układu nerwowego, którym towarzyszą osłabienie pamięci i zaburzenia psychiczne

  Z: nie jest toksyczna, przy dużych dawkach daje reakcje uczuleniowe
• WITAMINA C - kwas askorbinowy

  W: świeże warzywa, owoce czarnej porzeczki i dzikiej róży, owoce cytrusowe oraz kiszonki

  F: jest antyutleniaczem, ułatwia wchłanianie żelaza, wpływa na synteze hormonów kory nadnerczy, niezbędna do syntezy kolagenu, zwiększa odporność

  N: szkorbut, kruchość naczyń krwionośnych i krwawienie z nosa, niska odporność, obrzęk i bolesność stawów

  Z: nie jest toksyczna, przy dużych dawkach powoduje nudności biegunke i wymiotu