ludnosc polski

• Rozmieszczenie ludności w Polsce jest nierównomierne. Województwa o dużej liczbie ludności: Mazowieckie 5,4 mln. Województwa o małej liczbie ludności: Lubuskie 0,90 mln, Opolskie 1 mln.
• Wskaźnik gęstości zaludnienia: Wg = L/P.
• Polska: 122 os/km.
• Województwa z maks. wg: Śląskie 366 os/km2, Małopolskie 225 os/km2, Mazowieckie 153 os/km2, Dolnośląskie 145 os/km2.
• Województwa z min. wg: Podlaskie 58 os/km2, Warmińsko-Mazurskie 59 os/km2, Lubuskie 72 os/km2, Zachodnio-Pomorskie 75 os/km2.
• Kujawsko-Pomorskie: 115 os/km2.
• Legionowo (miasto obok Warszawy): 4 tys. os/km2.
• Czynniki przyrodnicze wpływające na rozmieszczenie ludności: ukształtowanie powierzchni, warunki klimatyczne, warunki wodne, jakość gleb, lesistość, występowanie surowców mineralnych.
• Czynniki społeczno-ekonomiczne wpływając na rozmieszczenie ludności: rozwój przemysłu, rozwój miast, poziom bezrobocia i możliwości znalezienia pracy, dostępność usług.
• Czynniki historyczno-polityczne wpływające na rozmieszczenie ludności: wpływ rozbiorów, zmiany granic państwowych, migracje i przymusowe przesiedlenia ludności.
• Migracje dzielą się na wewnętrzne i zewnętrzne (zagraniczne).
• Rodzaje migracji: emigracja (wyjazd), imigracja (przyjazd), reimigracja (powrót), repatriacja (zmiana granic).
• Obecne migracje wewnętrzne w Polsce: z miast na wieś - 31%, z miast do miast - 28%, ze wsi do miast - 25%.
• Rys historyczny migracji wewnętrznych: zmiana granic Polski po 1945r - "ziemie odzyskane" i akcja "Wisła"; ze wsi do miasta - do końca 20w, z miast na wieś - od początku 21w.
• Przyczyny migracji zewnętrznych: poprawa warunków mieszkaniowych, sprawy rodzinne, zmiana pracy, dalsza edukacja.
• Saldo migracji = liczba imigrantów - liczba emigrantów. Saldo dodatnie - jak więcej osób przyjedzie I>E. Saldo ujemne - jak więcej wyjedzie I<E.
• Województwa z saldem dodatnim: Mazowieckie, Pomorskie, Małopolskie, Wielkopolskie. Z saldem ujemnym: pozostałe woj.
• Migracje: 18/19w - klęska powstań narodowych; od drugiej połowy 19w - względy ekonomiczne (przeludnienie wsi i brak pracy), migracje do USA, Brazylii, Kanady, Niemczech i Argentyny; dwudziestolecie międzywojenne - przyczyny ekonomiczne; druga wojna światowa - charakter przymusowy + repatriacja + wysiedlenie Niemców; 1956-56 - "łączenie rodzin", Niemcy, ZSRR; 1968-69 - prześladowanie Żydów i wyjazd do Izraela; lata 70 i 80 - emigracja ze względów ekonomicznych (do Europy Zachodniej); lata 80 - stan wojenny i poglądy polityczne; po 2004 - otwarcie rynków pracy.
• Czynniki wypychające: bezrobocie, niskie płace, niewystarczający poziom opieki zdrowotnej i edukacji, niewielkie szanse na rozwój zawodowy i niezadowolenie z życia osobistego.
• Czynniki przyciągające: perspektywa wysokich zarobków, otwarcie rynków pracy i możliwości podejmowania legalnej pracy, szanse na podniesienie standardu życia, więcej możliwości rozwoju osobistego i zawodowego, większe poczucie bezpieczeństwa socjalnego.
• Imigranci w Polsce (od lat 90): Ukraińcy, Białorusini, Wietnamczycy, Ormianie.
• Mniejszości narodowe w PL, które mają własne państwo: Niemcy - Śląsk Opolski (Opolskie), Górny Śląsk; Ukraińcy - Podkarpacie, Pomorze Środkowe, Warmia i Mazury; Białorusini - Podlasie; Litwini - Suwalszczyzna.
• Mniejszości narodowe w PL, które nie mają swojego państwa: Romowie - duże miasta; Łemkowie - Beskid Niski, Lubuskie, Dolny Śląsk; Tatarzy - Podlasie Północne; Karaimi.
• Społeczność etniczna - osoby narodowości polskiej z poczuciem odrębności: Kaszubi - Pomorze Gdańskie; Ślązacy - Górny Śląsk.
• Struktura wyznaniowa w PL: Katolicy - 87%, Prawosławni - Polska NE; Protestanci - Górny Śląsk, Śląsk Opolski; Świadkowie Jehowy; Muzułmanie; Wyznawcy Judaizmu.
• Rynek pracy - rodzaj rynku, na którym przedmiotem wymiany pomiędzy kupującym a sprzedającym jest praca. Kupującym jest pracodawca, sprzedającym pracownik.
• Zdolność do aktywności zawodowej: wiek przedprodukcyjny - osoby poniżej 18 lat; wiek produkcyjny - K: 18-59 lat, M: 18-64 lata; wiek poprodukcyjny - K: 60+, M: 65+.
• Aktywność zawodowa: czynni zawodowo - pracujący i zajerestrowani bezrobotni w urzędzie pracy; bierni zawodowo - niepracujący (uczniowie, emeryci, renciści).
• Struktura ludności PL wg. aktywności ekonomicznej: osoby do 15 lat włącznie - 21,2%; aktywni zawodowo - 42,2%; bierni zawodowo - 34,6%.
• Polska na tle wybranych państw UE: niska stopa bezrobocia, średnio wysoki wsp. aktywności zawodowej, stosunkowo niski wskaźnik zatrudnienia.
• Współczynnik aktywności zawodowej określa wielkość rynku pracy w stosunku do liczby ludności w wieku 15 lat i więcej: liczba aktywnych zawodowo/liczba ludności w wieku 15 lat i więcej * 100%. W Polsce wynosi 56.
• Wskaźnik zatrudnienia informuje o tym, jaki odsetek mieszkańców kraju w wieku 15 lat i więcej stanowią osoby pracujące: liczba pracujących/liczba ludności w wieku 15 lat i więcej * 100%. W Polsce wynosi 54,4.
• Stopa bezrobocia wskazuje odsetek osób, które nie mogą znaleźć zatrudnienia: liczba bezrobotnych/liczba aktywnych zawodowo * 100%. W Polsce wynosi 2,9.
• Formy zatrudnienia: pracownicy najemni (80%); pracujący na własny rachunek; osoby pomagające.
• Zatrudnienie - na podstawie: umowy o prace; umowa o dzieło; umowa na zlecenie; wyboru; powołania.
• Podaż pracy tworzą aktywni zawodowo.
• Popyt na prace to zapotrzebowanie na pracowników, zgłoszone przez pracodawców.
• Rodzaje bezrobocia: frykcyjne - krótkie przerwy w zatrudnieniu; koniunktualne - w czasie recesji; strukturalne - niedostosowanie kompetencji pracowników do rynku pracy; sezononowe - krótkotrwałe, powtarzające się w określonych cyklach.
• Administracja publiczna - stanowi zespolenie różnych administracji działających w zakresie spraw publicznych. Dualizm administracji publicznej to podział na rządową i samorządową.
• Powiat (380): ziemski - 314 (starosta); grodzki - 66 (prezydent miasta).