Ośrodkowy układ nerwowy

• Ośrodkowy układ nerwowy

  Odbiera i analizuje informacje płynące ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego

  Podejmuje decyzje o sposobach reakcji na bodźce odbierane przez organizm

  Odpowiada za wyższe czynności nerwowe (pamięć, kojarzenie, inteligencje, uczucia, wspomnienia, wyobraźnia)
• Budowa mózgowia

  .

  A) kora mózgowa

  B) spoidło

  C) kresomózgowie

  D) międzymózgowie

  E) mózg

  F) śródmózgowie

  G) most

  H) rdzeń przedłużony

  I) pień mózgu

  J) móżdżek

  
• rdzeń przedłużony

  część przejściowa między rdzeniem kręgowym a mózgowiem

  ośrodki nerwowe ważnych czynności odruchowych: ssania, połykania, żucia; oraz odruchów obronnych: kaszel, kichanie, mruganie

  Znajdują się tam również ośrodki: oddechowy, naczynioruchowy, regulacji czynności serca
• Most

  Między śródmózgowiem a rdzeniem przedłużonym
• Śródmózgowie

  zawiera m.in. ośrodki reakcji wzrokowych i słuchowych, koordynacji ruchów
• Międzymózgowie

  Całkowicie ukryte pod półkulami kresomózgowia

  Ważną częścią jest podwzgórze, które odpowiada za czynności wegetatywne (niezależne od woli) np. ośrodki termoregulacji, pragnienia, głodu i sytości

  Pełnią także funkcję wydzielniczą
• Kresomózgowie

  Największa część mózgowia

  Postać dwóch półkul połączonych ciałem modzelowatym

  W skład półkul wchodzi istota szara (kora mózgu i jądra podkorowe) oraz istota biała (drogi nerwowe)

  Półkule są silnie pofałdowane i pokryte bruzdami, które dzielą je na płaty
• Móżdżek

  Uczestniczy w koordynacji ruchowej organizmu
• Układ limbiczny

  elementy kresomózgowia, międzymózgowia i śródmózgowia

  odpowiada za zachowanie, motywację, emocje

  bierze udział w regulacji snu i czuwania, kontroluje pobieranie pokarmu

  wpływa na pamięć, osobowość i podejmowane decyzje
• Płaty kresomózgowia

  czołowy - pamięć, kontrola i planowanie zachowania, generowanie mowy

  ciemieniowy - rozumienie i kojarzenie informacji od zmysłów

  skroniowy - ośrodek rozumienia wrażeń słuchowych

  potyliczny - ośrodki wzrokowe
• Rdzeń kręgowy

  leży w kanale kręgowym w kręgach kręgosłupa

  zbudowany z pięciu odcinków: szyjnego, piersiowego, lędźwiowego, krzyżowego i guzicznego (ogonowego)

  zaczyna się na wysokości otworu wielkiego czaszki, a kończy się na wysokości pierwszego lub drugiego kręgu lędźwiowego

  wewnątrz znajduje się istota szara (przypomina literę H lub motyla), a na zewnątrz – istota biała

  w centralnej części przebiega kanał rdzeniowy wypełniony płynem mózgowo-rdzeniowym
• Funkcje rdzenia kręgowego

  kontrola reakcji odruchowych zachodzących bez udziału świadomości

  zapewnianie komunikacji między mózgowiem a obwodowym układem nerwowym
• Istota szara

  skupiska ciał neuronów

  w mózgu po zewnętrznej stronie

  w rdzeniu kręgowym po wewnętrznej stronie
• Istota biała

  skupiska wypustek neuronów

  w mózgu po wewnętrznej stronie

  w rdzeniu kręgowym po zewnętrznej stronie
• Opony mózgowo-rdzeniowe

  twarda - najbardziej zewnętrzna, najgrubsza, przylega do kości

  pajęcza - błona środkowa, jest najcieńsza, pod nią znajduje się jama podpajęczynówkowa wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym

  miękka - najbardziej wewnętrzna, ściśle przylega do powierzchni mózgowia i rdzenia kręgowego
• Płyn mózgowo-rdzeniowy

  krąży w komorach mózgu, przestrzeni podpajęczynówkowej i kanale centralnym rdzenia kręgowego

  skład podobny do osocza: woda, niewielkie ilości białka, glukozy, jony sodu, chloru, potasu, śladowe ilości limfocytów i monocytów

  funkcje: stanowi warstwę ochronną ośrodkowego układu nerwowego, wyrównuje ciśnienie w jamie czaszki, odżywia neurony i usuwa metabolity
• Bariera krew-mózg

  zabezpiecza przed wnikaniem do płynu mózgowo-rdzeniowego substancji mogących zakłócić funkcjonowanie neuronów np. niektórych leków

  przechodzą przez nią: glukoza, aminokwasy, prekursory neuroprzekaźników, tlen

  tworzą ją nieprzepuszczalne ściany naczyń włosowatych mózgu i otaczających je komórek glejowych (astrocytów)