Livius achtergrond

• Livius werd waarschijnlijk geboren in 64 v. Chr. in Patavium, het huidige Padua in Noord-Italië.
• Patavium was een belangrijk handelscentrum en een welvarende provinciestad, die bekend stond om zijn ouderwetse, degelijke moraal. Livius kwam uit een rijke familie, zijn vader kon een goede opleiding in Grieks-Latijnse literatuur, retorica (welsprekendheid) en filosofie geven. Livius studeerde eerst in Padua, later in Rome.
• Tijdens Livius zijn leven vond de overgang plaats van Republiek naar Keizertijd. Dit ging gepaard met veel strijd, onderlinge haat en verlies aan mensenlevens.
• Livius maakt de burgeroorlogen tussen Caeser en Pompeius in 49-48 mee, en die tussen Marcus Antonius en Octavianus.
• De overwinning van Octavianus op Antonius in 31 v. Chr. betekende het definitieve einde van de Republiek. In 27 kreeg Octavianus van de senaat de eretitel Augustus en zo werd hij de eerste Romeinse keizer.
• Livius zelf had geen politieke of militaire ambities, maar zijn liefde ging uit naar de letteren en geschiedschrijving. We weten dat Livius brieven, dialogen en filosofische werken heeft geschreven, maar hiervan is niets bewaard gebleven.
• Livius zijn grote levenswerk werd de beschrijving van de hele geschiedenis van Rome, vanaf de stichting van de stad in 753 v. Chr. tot aan zijn eigen tijd.
• Omstreeks het jaar 29 ging Livius in Rome wonen. Hier kon hij gebruik maken van de bibliotheken en andere bronnen van informatie om materiaal te verzamelen voor zijn enorme project.
• Ruim veertig jaar werkte hij aan zijn monumentale geschiedwerk Ab Urbe Condita Libri ‘Boeken vanaf de stichting van de Stad’. Deze titel is overigens van later datum. Zelf noemde hij zijn geschiedwerk Annales (‘Jaarboeken’).
• Het kan zijn dat Livius al vanaf het begin van plan was een monumentaal geschiedwerk te schrijven, dat de grootsheid van Rome moest benadrukken. Misschien heeft hij er delen van in het openbaar voorgelezen tijdens zogenaamde recitationes, openbare bijeenkomsten waar schrijvers en dichters uit eigen werk voordroegen.
• Het is vrijwel zeker dat het ontstaan van Ab Urbe Condita Libri samenhangt met de hoop op een betere toekomst. Na de bloedige burgeroorlogen was alle hoop gevestigd op keizer Augustus, die in zijn tijd wel als tweede Romulus werd voorgesteld.
• Het geschiedwerk Ab Urbe Condita Libri bestond uit 142 boeken, dat wil zeggen boekrollen, die ieder 60 tot 70 pagina’s van een modern boek beslaan, dus zo’n 9000 pagina’s in totaal. De eerste 5 boeken over het ontstaan van Rome werden tussen 27 en 25 v. Chr. geschreven, en de laatste verschenen pas na Augustus’ dood in 14 n. Chr. Het werk eindigt met de dood van Drusus, de stiefzoon van Augustus, in 9 v. Chr.
• Ab Urbe Condita is traditioneel ingedeeld in decaden, groepen van 10 boeken, maar waarschijnlijk in pentaden (groepen van vijf) gepubliceerd.
• De structuur van AUC is chronologisch en de verschillende gebeurtenissen worden per jaar ingedeeld en verteld, ook al strekten zij zich over een langere periode uit (de annalistische ordening). Niet ieder boek beslaat dus evenveel jaren, dat hing af van het aantal belangrijke gebeurtenissen dat ieder jaar plaatsvond.
• Van de 142 boeken zijn er slechts 35 overgebleven, dat is dus een kwart van het hele werk: de boeken 1-10, over de stichting van Rome, de Koningstijd en de Vroege Republiek tot het jaar 293 v. Chr., en de boeken 21-45 (waarin veel stukken ontbreken) vanaf het begin van de Tweede Punische Oorlog tegen Carthago (Hannibal) in 218, de Macedonische en Syrische Oorlogen tot de onderwerping van Macedonië in de slag bij Pydna in 167 v. Chr.
• 10 boeken wijdt Livius aan de Tweede Punische Oorlog (219-201 v. Chr.), waarin het optreden van Hannibal en de Romein Scipio centraal staan. De inhoud van de verloren boeken kennen we door fragmenten en uittreksels die in de 4de eeuw n. Chr. zijn samengesteld. Hoewel slechts een kwart van het hele werk is overgebleven, is Livius’ Ab Urbe Condita het omvangrijkste Romeinse geschiedwerk dat ons is overgeleverd.
• Livius is in Padua (Patavium) rond 17 na Chr. gestorven.
• Wat was een van de doelen voor het schrijven van AUC?

  Hoop op betere toekomst na burgeroorlogen.
• Welke twee burgeroorlogen maakte Livius mee?

  Caesar en Pompeius + Marcus Antonius en Octavianus