Kakayahang Lingguwistiko o Gramatikal

• Ponema ang tawag sa makabuluhang yunit ng tunog at ponolohiya ang tawag sa maagham na pag-aaral ng mga ito.
• Semantika - pag-aaral sa kahulugan ng salita o anumang pahayag.

  >Denotasyon – tahas o literal at may pagbibigay ng mismong tinutukoy o referent

  >Konotasyon – pag-uugnay ng ibang kahulugan at talinghaga

  >Intensyon – pagtukoy sa konsepto

  >Ekstensyon – pagtukoy sa pamamagitan ng pangkaisipang imahe ng binibigyang-kahulugan
• Sintaks - pag-aaral o pag-uugnay-ugnay ng mga salita para makabuo ng mga parirala, sugnay, at mga pangungusap.

  >Parirala – lipon ng mga salita na walang buong diwa, walang panaguri at paksa.

  >Sugnay- kalipunan ng mga salita na may panaguri at paksa, may buong diwa at maari din namang wala.

  >Pangungusap – maaaring salita / sambitla (sambit lamang) o lipon ng mga salita na may buong diwa.
• Ponemang segmental ang tawag sa makahulugang tunog o inirerepresenta ng simbolo at mga titik na maaaring katinig o patinig at nagsisilbing gabay sa pagbigkas.

  >Diptonggo (aw, iw, ay, ey, iy,oy, oy) – ikinakabit sa unahan ng malapatinig na /w/ at /y/ ang ponemang katinig.

  >Klaster – tawag sa kambal-katinig na magkasama sa isang pantig sa salita.

  >Pares-minimal – tawag sa pares ng mga salita na magkaiba ang kahulugan ngunit magkatulad sa bigkas maliban sa isang ponema sa magkatulad na posisyon (Santiago at Yangco, 2003)
• Ponemang suprasegmental – tunog na may pagsasaalang-alang sa katiyakan ng paraan ng pagbigkas tulad ng tono (pitch), haba (length), diin (stress), at antala / hinto (juncture).
• >Patinig + salitang ugat na D= D-> R

  >Katinig + salitang ugat na D= D->D
• Tinatawag na morpema ang mabubuong salita mula sa makabuluhang tunog. Morpolohiya naman ang tawag sa pag-aaral ng mga morpema.

  >Paglalapi: Unlapi (umibig) / gitlapi (bumuo) / hulapi (bigayan)

  >Pag-uulit: Parsyal o di ganap (aalis, bababa) / ganap na pag-uulit (sino-sino, araw-araw) / magkahalong parsyal at ganap (susulyap-sulyap, sasayaw-sayaw)

  >Pagtatambal: Malatambalan o nananatili ang kahulugan ng bawat salita (bahay-aliwan, silid-aralan / tambalang ganap o may pagbabago sa kahulugan – bukaspalad, anakpawis)
• Pagbabagong Morpoponemiko

  >Asimilasyon - Pagbabagong nagaganap sa (pang) dahil sa impluwensya ng salitang kasunod nito. Gayundin ang mang, man at mam.

  >Pagpapalit ng ponema ang nagaganap na pagbabago o pagpapalit ng ponema sa pagbuo ng salita.

  >Pagkakaltas ng ponema ang nangyayari kapag kinakaltas ang huling ponema ng salitang-ugat na kinakabitan ng hulapi.

  >Metatesis ang pagbabago kapag nagkakapalit ng posisyon ang /l/ o /y/ na simula ng salitang-ugat at /n/ sa gitlapig –in na ikinakabit sa nasabing salitang ugat.
• Pagbabagong Morpoponemiko

  >Sa paglilipat-diin, nagbabago ang diin ng mga salita kapag nilalapian.

  >Pag-aangkop ang tawag sa pagbabagong may pag-iisa ng dalawang salita, may pagkakaltas ding kasama.
• Ortograpiya

  >Pagbabaybay

  >Mga bantas

  >Wastong gamit ng mga salita