Fil

• Ang pananakop ng mga Kastila sa Pilipinas.
• Noli Me Tangere, isang nobela kay Rizal, ay isang nobela na isinulat sa tatlong aklat na nagbigay sa kaniya ng inspirasyon: The Wandering Jew, Uncle Tom’s Cabin, Biblia.
• Nang mabasa ni Rizal ang aklat na The Wondering Jew (Ang Hudyong Lagalag), ay abuo sa kanyang puso na sumulat ng isang nobela gigising sa atutulog na damdamin ng mga Pilipino at magpakatutulan sa kabuktutan at pagmamalupit ng mga Espanyol.
• The Wandering Jew ay tungkol sa isang lalaking kumutya kay Hesus habang siya ay patungo sa Golgota.
• Ang lalaking ito ngayon ay pinarusahan na maglakad sa buong mundo nang walang tigil.
• Tumindi ang pagnanais ni Rizal na makabuo ng aklat na tumatalakay sa pagmamalupit ng Kastila sa mga Pilipino.
• Ang pamagat na “Noli Me Tangere” ay salitang Latin na ang ibig sabihin sa dicit ei Iesus “noli me tangere” nondum enim ascendi ad Patrem meum vade autem ad fratres meos et dic eis ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum et Deum meum et Deum vestrum” (Iohannes 20:17).
• Inilathala ang unang nobela ni Rizal noong dalawampu’t anim na taong gulang siya.
• Makasaysayan ang aklat na ito at naging instrumento upang makabuo ang mga Pilipino ng pambansang pagkakakilanlan.
• Sa simula, binalak ni Rizal na ang bawat bahagi ng nobela ay ipasulat sa ilan niyang kababayan na nakakabatid sa uri ng lipunan sa Pilipinas at yaon ay pagsasama-samahin niya upang maging nobela.
• Ngunit hindi ito nagkaroon ng katuparan, kaya sa harap ng kabiguang ito, sinarili niya ang pagsulat nang walang katulong.
• Bago matapos ang taong 1884, sinimulan niya itong isulat sa Madrid at doo’y natapos niya nag kalahati ng nobela.
• Ipinagpatuloy niya ang pagsulat nito sa Paris noong 1885 at natapos ang sangkapat.
• Ang layunin ni Dr Jose Rizal kung bakit niya isinulat ang Nobelang Noli Me Tangere.
• Maximo Viola, na nagpahiram sa kanya ng salapi, ay nagpalimbag ng 2,000 sipi nito sa imprenta.
• Isinulat niya ang Noli Me Tangere upang mabuksan ang mga mata ng Pilipino sa kanser ng lipunan na nangyayari sa bansa.
• Rizal umalis sa Maynila noong ika-3 ng Pebrero,1888.
• Nagalit ang mga Espanyol kay Rizal at nangamba ang kanyang pamilya na baka siya’y mapahamak inibig parin niyang makabalik sa Pilipinas dahil: Una, hangarin niyang maoperahan ang kanyang ina dahil sa lumalalang panlalabo ng kanyang mata.
• Natapos ni Rizal ang Noli Me Tangere kung wala siyang sapat na halaga upang maipalimbag ito.
• Mahubog sa kabutihan ang mga kabataang susunod at maging sa kasalukuyang henerasyon na maging lider ng ating bansa at magiging pag-asa ng ating bayan.
• Sanayin sa kakayahan at interes ang mga mag-aaral upang ang pagkatuto ay maging integratibo, makabuluhan, napapanahon, kawili-wili, nakalilinang ng kritikal at mapanuring pag-iisip, at nakapaghahanda sa mga mag-aaral sa mga pagsubok at realidad ng totoong buhay.
• Pangalawa, upang mabatid niya ang dahilan kung bakit hindi tinugon ni Leonor Rivera ang kanyang mga sulat mula taong 1884-1887.
• Panghuli, ibig niyang malaman kung ano ang naging bisa ng kanyang nobela sa kanyang bayan at mga kababayan.
• Sa kanyang pag-alis ay nagpunta siya sa Hong Kong, Hapon, San Francisco at New York sa Estados Unidos, at London sa United Kingdom.
• Rizal pinili ang mga elemento na ipapaloob rito, hindi lamang ang aspektong astetiko ang kanyang naging konsiderasyon- higit sa lahat ay ang aspekto ng simbolismo.
• Maisakatuparan ang mithiin na magamit ang edukasyon sa pagkakamit ng kalayaan at kaunlaran para sa bansang Pilipinas.
• Rizal mismo ang nagdisenyo ng pabalat ng nobela.
• Natapos naman niyang sulatin ang huling ikaapat na bahagi ng nobela sa Alemanya noong Pebrero 21, 1887.
• Ang pamagat na "Noli Me Tangere" ay salitang Latin na nangangahulugang "Huwag Mo Akong Salingin"
• Ang Noli Me Tangere ay pinakamaimpluwensiyang akda sa kasaysayan ng Pilipinas
• Sinulat ito ni Dr. Jose Rizal
• Ang nobela ay mayroong bida na nagngangalang "Crisostomo Ibarra" na nag-aral ng mahigit pitong taon sa Europa
• Si Ibarra ay nagmula sa prominenteng angkan sa bayan ng San Diego
• Nang umuwi si Ibarra sa Pilipinas, naghandog siya ng piging ang tanyag na si Kapitan Tiyago
• Matapos ang piging, binisita niya ang kanyang kasintahang si Maria Clara
• Bagamat hindi naging maganda ang pagtrato ng prayle kay Don Rafael, pinili niya na abutin ang kanyang pangarap na makapagpatayo ng paaralan sa kanyang bayan sa San Diego
• Si Elias ay isang bangkero at magsasakang tumulong kay Ibarra para makilala ang kaniyang bayan at ang mga suliranin nito
• Si Padre Damaso ay kilala bilang isang mapaglinlang na pari na ginagamit ang kanyang posisyon sa lipunan upang mapalakas ang kanyang impluwensya sa buong bayan
• Si Maria Clara ay ang pinakamamahal na babae ni Ibarra at itinuturing na pinakaganda sa buong bayan
• Si Tandang Tasyo o Don Anastasio ay isa sa mga karakter na kumakampi kay Ibarra at sumisimbolo sa mga taong walang pakialam sa iniisip ng iba