morfologi

• Morfologi ialah bidang yang mengkaji makna perkataan dan cara pembentukannya.
• Struktur kata ialah susunan bunyi ujaran atau lambang yang menjadi unit bahasa yang bermakna.
• Bentuk kata ialah rupa unit tatabahasa sama ada tunggal, imbuhan, gandaan dan majmuk.
• Morfem ialah unit nahu terkecil yang mempunyai makna dan dapat berdiri sendiri.
• Fonem ialah unit tatabahasa paling kecil dari morfem namun tidak dapat berdiri sendiri, tidak mendukung makna dan hanya membezakan makna.
• Bentuk kata = kata tunggal, kata ganda, kata majmuk, kata terbitan.
• Golongan kata = kata nama, kata adjektif, kata tugas, kata kerja.
• Perkataan ialah bentuk bahasa terkecil namun ada makna lengkap dan dapat berdiri sendiri dalam ayat.
• 3 sistem bahasa = fonologi, tatabahasa, semantik.

  tatabahasa = sintaksis dan morfologi.
• Struktur kata BM asli ada dalam jenis IV.
• Jenis IV = KV, KVK, VK, V
• Proses pembentukan kata = penggandaan, pewujudan kata akar, penambahan, gabungan kata akar
• Asmah, ling am = bentuk akar ialah bentuk yang ada satu morfem asa dalam perbendaharaan kata
• Bentuk akar sinkronik dikenal pasti dengan memisahkannya daripada unsur yang timbul hasil proses morfologi.
• Diakronik ialah membandingkan kata yang ada untuk tentukan unsur yang boleh dianggap akar.
• Kata tunggal ialah bentuk kata yang ada 1 kata dasar, tiada proses pembentukan, tiada penambahan imbuhan.
• Akronim ialah satu suku kata tunggal, singkatan terbentuk dari gabungan huruf awal suku kata/gabung awal huruf suku kata dan suku kata.
• Cantuman beberapa huruf awal rangkai kata = IPG (Institusi Pendidikan Guru)
• Cantuman suku kata dengan huruf awal = UNIMAS (UNI.versiti MA.laysia S.arawak)
• Cantuman suku kata dengan suku kata = Purata (pukul rata)
• Akronim = Perkataan dibaca jadi sebuah perkataan.
• Kependekan = Dibaca satu persatu namun dalam kategori huruf (BSN)
• Singkatan = Perkataan yang disingkatkan.
• Homonim ialah perkataan yang mempunyai sama ejaan dan sebutan namun beza makna. (Daki)
• Homograf ialah perkataan yang sama ejaan namun berbeza sebutan dan makna. (perang)
• Kata terbitan ialah kata yang wujud hasil proses pengimbuhan.
• Fungsi imbuhan ialah membentuk kata terbitan, mengubah golongan kata, mencipta perkataan baharu.
• Imbuhan ada awalan, akhiran, sisipan, apitan.
• Awalan kata nama asli = pe-, peR, ke-, peN-, juru-
• Awalan kata nama pinjaman sanskrit = maha, eka, pra, supra, tata, dwi.
• Awalan kata nama pinjaman eropah = anti, pro, poli, sub, intra, mikro, makro, multi, auto.
• Penggandaan ialah proses mengulangi sesuatu perkataan sama ada secara keseluruhan atau bahagian tertentu sahaja.
• Aspek makna penggandaan kata nama

  • penanda jamak
  • penanda beberapa haiwan
  • penanda makna sama
  • penanda kepelbagaian sayuran
  • penanda tidak tentu
• Penggolongan kata ialah proses menjeniskan kata berdasarkan keserupaan, fungsi dan bentuk.
• Istilah ialah kata atau frasa yang mengungkapkan konsep khusus dalam sesuatu bidang ilmu/profesional.
• Tataistilah ialah kumpulan istilah bagi bidang-bidang tertentu yang dibentuk mengikut peraturan yang ada.
• Syarat dalam pembentukan istilah

  • Paling tepat untuk ungkap konsep yang dimaksudkan dan stabil dari segi makna.
  • Paling ringkas
  • Ada konotasi baik - tiada unsur lucah atau negatif.
  • Sedap didengar - ada keindahan bunyi atau eufoni.
  • dibentuk berdasarkan kaedah yang diterima.
• Nama ialah kata atau nama yang merujuk kepada orang, haiwan, benda, tempat, perkara.
• Tatanama ialah kumpulan nama khusus yang disusun menurut peraturan penamaan dalam bidang ilmu tertentu.

  cth: H2O - udara - science.
• Morfem peristilahan ialah perkataan/imbuhan yang diguna untuk cipta istilah.

  cth: terap/menerapkan/diterapkan/terapan/penerapan.