przyczyny

• 1. na skutek długotrwałych wojen stopniowe następuje upadek gospodarstw chłopskich - wieśniacy bankrotują
• 2. bezdomni chłopi sprzedają swój głos na zgromadzenie
• 3. brale chłopów rzymskich - w armii służą najemnicy - można ich wykorzystać do wojny domowej
• środków finansowych dostarzczały zwycięskie wojny i liczne podboje
• republikę rzymską osłabiały różnież powstania i bunty niewolników największe powstanie niewoników pod wodzą Spartakusa / 73 - 71 p.n.e. /