world war 1

• W drugiej połowie XIX wieku nastąpiło zjednoczenie zarówno Włoch, jak i Niemiec. Chciały wzmocnić swoją pozycję na arenie międzynarodowej.
• Niemcy, szybko zostały europejską i światową potęgą. Włączyły się do rywalizacji z Francją i Wielką Brytanią o zdobycie kolonii. Mocarstwem zostały też Stany Zjednoczone w XX wieku. W Azji dużą rolę zaczęła odgrywać Japonia.
• Dwa bloki polityczno-militarne: a)1882r. - państwa centralne - zwane trójprzymierzem, tworzyły państwa:-Niemcy -Włochy -Austro-Węgry b)1907r.- trójporozumienie - zwane Ententa, tworzyły państwa: -Wielka Brytania -Francja -Rosja
• Najbardziej widocznym konfliktem był konflikt francusko-niemiecki. Francja dążyła do odzyskania ziem utraconych w 1871r. oraz zmazania hańby po szybkiej kapitulacji w wojnie z Prusami.
• Przyczyny konfliktu na bałkanach: -wyścig zbrojeń -konflikty między trójporozumieniem, a trójprzymierzem -rywalizacja między mocarstwami na bałkanach -walka o kolonie -rywalizacja o rynki zbytu -dominacja na morzach
• Austro-Węgry podporządkowały sobie Bośnię i Hercegowinę, na co nie zgodziła się Serbia i Rosja.
• W 1912r. - wybuchła 1 wojna bałkańska, koalicja antyturecka: Serbia, Czarnogóra, Białoruś i Grecja pokonały Turcje. Powstało też nowe państwo - Albania.
• 1913r. - 2 wojna bałkańska przeciwko Bułgarii wystąpiły Serbia, Czarnogóra, Grecja, Turcja, Rumunia.
• kocioł bałkanski to teren wiely napięć na tle religijnym i narodowościowym, pogorszenie stosunków między mocarstwami.
• Bezpośrednią przyczyną I wojny światowej było zamordowanie w Bośni i Hercegowinie, księcia Franciszka Ferdynanda Habsburga, następcę tronu Austro-Węgier w dniu 28 czerwca 1914r.
• 28 lipca 1914r. - wypowiedzenie wojny Serbii przez Austro-Węgry, początek 1 wojny światowej
• Ultimatum - bezwzględne żądanie spełnienia określonych warunków, poparte groźbą.
• Władze w Wiedniu wykorzystały okazję do rozprawienia się z Serbią, oskarżaną o zorganizowanie zamachu. Postawiły serbskiemu rządowi ultimatum, którego spełnienie oznaczałoby dla Serbów utratę niepodległości.
• W ten sposób lokalna wojna na Bałkanach w krótkim czasie przerodziła się w konflikt światowy nazwany Wielką Wojną.
• Państwa centralne: Niemcy, Austria-Węgry, Turcja, Bułgaria
• Państwa Ententy: Francja, Rosja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Belgia, Serbia, Rumunia, Grecja, Portugalia, Hiszpania, Włochy
• I wojna światowa była najkrwawszy konflikt w historii Europy.
• Traktaty pokojowe podpisane zostały w latach 1919 – 1923.
• Na froncie zachodnim walczyły armie państw centralnych i ententowych.
• Największe walki toczono nad rzekami Sommą oraz Marne .
• Bitwy stoczono m.in. pod Verdunem (1916), na Sommie (1918) czy też pod Ypres (1915) na froncie zachodnim.
• front wschodni biegł przez prusy wschodnie, tereny królestwa Polskiego i Galicj.
• wojna manewrowa - przemieszczanie się wojsk i zajmowanie dogodnych pozycji do ostrzału
• wojna pozycyjna - budowanie okopów, schronów, zasieli, druty kolczaste i wzajemne ostrzeliwanie
• 1917r. - stany zjednoczone włączają się do wojny po stronie trójporozumienia
• 3 marca 1918r. - traktat brzeski Rosji z Niemcami zawierają układ
• 11 listopada 1918r. - zawieszenie broni, rozejm w lesie Compiègne pod Paryżem, koniec I wojny światowej
• Nowe środki bojowe: czołgi, karabiny maszynowe, samoloty, łodzie podwodne, gazy bojowe
• 1914r. - bitwa pod Tannenbergiem, zwycięstwo Niemców
• 1915r. - bitwa pod Łowczówkiem, zwycięstwo Austriaków i Niemców