jarðfræði kafli 8

• Hawaiísk gos eru flæði gos
• Helluhraun – slétt hraun
• Strombólsk gos – sprengi eða blandgos
• Apalhraun - úfiðhraun
• Surtseysk gos – tætigos, þegar vika kemur snertingu við vatn
• Vulkönsk gos – þeytigos
• Plinísk gos – þeytigos
• Krakásk gos – þeytigos
• Hættumestu eldgosin – kraft mikil gos, og þar sem varan er lítil
• Hvað veldur jarðskjálfta? – þegar jarðskorpan hreyfist eða elgos gjósir.
• Brotalína – er oftast ein afmörk sprunga niður bergið.
• Skjálftaupptök – staðurinn sem berginu spennan losnar.
• Skjalftamiða, staður á yfirborðinu beint yfir skjáltaupptökonum.
• Rúmbylgjur: P-bylgjur og S-bylgjur – skiftast í p og s bylgjur og eru hreyfingar í berginu þegar spennan losar sig í skálfta. P bylgur fara hraðast og mælar fyrsta, s bylhur koma eftir p.
• Skoðað eru 3 tengsl á því hvernig rúmbylgjarnir verða stofnuð á þeim veggnum sem eru á þeim skjölum sem höfust rúmbylgjarnir.
• Þessari lýsi eru 2 tengsl á því hvernig rúmbylgjarverð er stofnuð á þeim vegnum sem eru á þeim skjölum sem höfust rúmbylgjarverð
• Þverbrotabelti – tengja saman rekbeltinn. Norður og suður
• Sniðgeng flekamörk – sama og fyrir ofan.
• Misgengi – þegar hreyfin verður um sprunku.
• Stærð skjálfta,- richterkvarði.
• Richterkvarði – sem mælir skjálfta
• Mercallikvarði – mælir styrk skjálfta
• Staðsetning jarðskjálfta  - flekk á skilum
• Rekbelti: Svæði þar sem jarðskorpuflakar eru að skríða í sundur eða reka frá hvor öðrum. Þessi svæði einkennast oft af jarðskjálftavirkni og eldvirkni.
• Gosbelti: 


  Svæði sem hafa mikla eldvirkni, oftast í tengslum við rekbelti eða subduktíonsbelti (þar sem einn fleki sökkvar undir annan).
• Jaðargosbelti (hliðargosbelti):

  Eldvirk svæði sem eru á jaðri megineldstöðvarinnar. (þarf ekki muna Meira) og geta verið hluti af stærri eldstöðvakerfum.
• Eldstöðvakerfi:

  Samansafn af eldstöðum og tengdum sprungum og gjóskulögum sem tengjast sömu kvikugöngum.
• Sprungureinar:

   

  Sprungur sem tengjast megineldstöð og leiða kviku frá kvikuhólfi að yfirborði.
• Megineldstöð: 


  Stór eldfjall sem hefur miðlæga kvikukerfi og gjarnan fleiri tengd fyrirbæri eins og gíga og sprungur.
• Kvikuhólf:

  Söfnunarkerfi fyrir kviku neðanjarðar, staðsett undir eldstöð eða á milli eldstöðva í kerfi.
• Gjóska: 


  Smáar bergbrot og önnur efni sem eru slett út í loftið á meðan eldgos á sér stað.
• Flekarek:

  Hreyfingar stórra jarðskorpuflaka á yfirborði jarðar. Þessar hreyfingar eru drifnar áfram af straumum í möttlinum og geta valdið jarðskjálftum og eldvirkni.
• Möttulstrókur: 


  Heitt berg sem rís upp í möttlinum og getur myndað eldfjöll eða eyjaklasa á yfirborði jarðar, stundum langt frá flekamörkum.
• Basísk, ísúr og súr kvika: 


  Þetta eru flokkar til að lýsa samsetningu kviku eftir efni og sílikatinnihaldi.
• Basísk kvika: 


  Lágt sílikatinnihald og flæðir auðveldlega.
• Ísúr kvika:

  Millistig sílikatinnihalds, meira seigfljótandi en basísk kvika.
• Súr kvika:

  Hátt sílikatinnihald og er mjög seigfljótandi
• Hraðasta Jarðskjálftabylgjur

  P-bylgjur ferðast hraðast og koma því fyrstar fram á jarðskjálftamælum.
• Ferðahraði P-bylgna:

  6 km´s og 8-13 km´s.
• Love og Rayleigh bylgjur eru sameiginlega kallaðar

  yfirborðsbylgjur