starożytny Rzym

• 753 p.n.e.- założenie Rzymu
• 509 p.n.e.- wprowadzenie ustroju rzymskiego
• 494 p.n.e.- powołanie urzędu trybuna ludowego
• 449 p.n.e.- ogłoszenie Prawa XII tablic
• 287 p.n.e.- zrównanie praw plebejuszy i patrycjuszy
• Lacjum- kraina leżąca u ujściu rzeki (Rzym)
• Forum Romanum- główny plac miasta
• Zasada kolegialności- zasada, zgodnie z którą urząd był sprawowany przez co najmniej 2 osoby
• Trójca kapitolińska- Minerwa, Jowisz i Junona, to najważniejsze bóstwa czczona przez Rzymian
• • Senat- Pełniąc funkcje doradcze i opiniując projekty ustaw, senat miał decydujący wpływ na politykę zagraniczną republiki przed I w. p.n.e. Składał się z 300 senatorów wybieranych spośród byłych wyższych urzędników.
• • Dyktator- był powoływany przez konsulów na wniosek senatu na sześciomiesięczny okres podczas nadzwyczajnych kryzysów np. wojen. Dysponował w tym czasie nieograniczoną władzę i stał na czele armii.
• • Konsulowie- byli to dwaj urzędnicy wybierani corocznie którzy skupiali w swoim regionie wyższą władzę cywilną i wojskową. Do ich zadań należało również zwoływanie i przewodniczenie obradom senatu i zgromadzenia ludowego
• • Pretorzy- służyli pomocą konsulom i pełnili ich obowiązki podczas nieobecności a także rozstrzygali niejednoznaczne spory sądowe. W IV w. p.n.e. powołano urząd terytoria Miejskiego który sprawował władzę cywilną na terenie Rzymu
• • Cenzorzy- ustalali listę senatorów na kolejną kadencję oraz kontrolowali wydatki państwa na cele publiczne
• • Kwestorzy- odpowiadali za sprawy finansowe do ich obowiązków należało nadzór nad kasą państwową zbieranie podatków i wydawanie zgromadzonych w ten sposób środków finansowych
• • Edylowie i niżsi urzędnicy- odpowiadali za porządek w mieście a także nadzorowali prace budowlane finansowane ze środków publicznych. Dodatkowo zajmowali się organizacją igrzysk
• • Zgromadzenie ludowe- uczestniczyć w nich mogli mężczyźni którzy mieli obywatelstwo Republiki Rzymskiej. Zgromadzenie wybierało urzędników i uchwalały bądź odrzucały przygotowane przez nich uchwały i prawa
• • Trybuni ludowi- ich podstawowym zadaniem była ochrona praw plebejuszy. Przewodniczyli zgromadzeniom ludowym mieli również prawo weta wobec działań senatorów i wysokich urzędników
• • Patrycjusze- obejmowali wszystkie najważniejsze stanowiska w republice. Stanowili zamkniętą grupę. Początkowo należeli do niej najbogatsi Rzymianie, jednak z czasem kryterium majątkowe utraciło znacznie- nawet jeśli plebejusz zbił majątek, nie mógł liczyć na przyjęcie do patrycjatu
• • Plebejusze- byli najliczniejszą grupą społeczną w Rzymie jednak przez długi czas nie mieli praw politycznych. Toczyli o nie spór z patrycjatem. Z czasem nastąpiło duże rozwarstwienie tej grupy. Należeli do niej bowiem zarówno ubodzy, jak i bardzo zamożni Rzymianie
• • Niewolnicy- byli całkowicie pozbawieni praw i zdani na łaskę swoich panów którzy mogli nawet bezkarnie odebrać im życie czy dowolnie dysponować ich potomstwem
• 264 r. p.n.e.- zakończenie podboju Italii
• 264-241 r. p.n.e.- I wojna punicka
• 218-201 r. p.n.e.- II wojna punicka
• 202 r. p.n.e.- bitwa pod Zamą
• 149 r. p.n.e.- III wojna punicka
• 146 r. p.n.e.- zdobycie Kartaginy i podporządkowanie Grecji
• 51 r. p.n.e.- opanowanie Galii
• 30 r. p.n.e.- zajęcie Egiptu i śmierć Kleopatry VII
• Decymacja- jeśli armia uciekła z pola bitwy to co dziesiątą osobę skazywano na karę śmierci
• Samnici- waleczne górskie plemiona zamieszkujące środkową część Italii
• Pyrrus- król Egiptu. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych wodzów hellenistycznych, jednak nie zdołał stworzyć swojego imperium. Toczył wojny z Macedonią
• Abordaż- przedostanie się oddziałów rzymskich na pokład okrętów wroga i do walki wręcz
• Kruki- ruchome pomosty
• Pentera- okręt rzymski
• Hannibal- ,Najwybitniejszy wódz kartagiński.
• Publiusz Korneliusz Scypio- wódz rzymski w czasie II wojny punickiej
• Welici- to lekkozbrojni piesi wojownicy których uzbrojenie składało się z hełmu miecza oszczepu i okrągłej tarczy
• Ciężkozbrojna piechota- była znacznie mocniej opancerzona niż w welici wewnątrz niej rozróżniano trzy formacje korzystające z różnego typu uzbrojenie i wyposażenie. W pierwszych szeregach znajdowali się najmniej doświadczeni legioniści (hatati), za nimi principes, a na koniec najbardziej doświadczeni triarii
• Ekwici- jeźdźcy wspierali liczniejsze oddziały piechoty rozstawienie byli na obu skrzydłach legionu aby umożliwić okrążenie go