Endokriene stelsel

• Hormone van die hipofise reguleer die metabolisme, groei, ontwikkeling, druk, water-en suiker balans in die liggaam.
• Hipotalamus (ADH)
• Pituïtêre klier / Hipofise (GH, TSH, FSH, LH, prolaktien)
• Tiroïedkliere (tiroksien)
• Eilandjies van Langerhans in die pankreas (insulien, glukagon)
• Byniere (adrenalien, aldosteroon)
• Ovarium (estrogeen, progesteroon)
• Testis (testosteroon)
• Endokriene stelsel kommunikeer deur die gebruik van hormone: lei tot stadiger reaksies
• Senuweestelsel kommunikeer deur neurone: lei tot vinnige reaksies
• RESEPTORS: Waarneem van stumulus / verandering
• EFFEKTORS (kliere): reageer op stimuli
• HOMEOSTATIESE BEHEERSENTRUM: DIE BREIN (hipotalamus) Senu-impulse / Hormone in bloed Senu-impulse stimuli Respons / reaksie Terugvoer
• Buislose kliere stel hormone vry direk in bloedstroom of in limf.
• Endokriene kliere skei sekresies af in buisies. Vervoer na holtes in liggaam of buite liggaam bv speeksel, trane, maagsap ens Eksokriene kliere
• Endokriene sisteem koördineer die liggaam se organe en help om homeostase te behou.
• Gebaseer op die produksie van chemiese boodskappers, genoem HORMONE.
• Hormone beheer liggaamsprosesse wat nodig het dat verskeie organe moet saamwerk om ‘n gesametlike effek te hê.
• Die meeste hormone is proteïene en sommige is steroïede (lipiede).
• Hormone word in klein hoeveelhede deur endokriene kliere direk in die bloedstroom afgeskei.
• Hormone word na teikenorgane vervoer (organe wat deur ‘n spesifieke hormoon geaffekteer word, met reseptore vir die spesifieke hormoon).
• Het ‘n regulatoriese funksie wat stimulerend of inhiberend kan wees.
• Die meeste hormone word beheer deur negatiewe terugvoer.
• Funksies wat deur hormone beheer word sluit in:
• Aktiwiteite van volledige organe
• Groei en ontwikkeling
• Voortplanting
• Geslagseienskappe
• Gebruik en stoor van energie
• Regulering van waterinhoud (osmoregulering)
• Ioniese (sout) regulering
• Regulering van bloed-glukosevlakke
• Pituïtêre klier / Hipofise
• Aan die basis van die brein bokant die hipofise (pituïtêre klier).
• Gebind aan die hipofise deur bloedvate en neurone.|
• Beheer die hipofise deur faktore vry te stel wat die hipofise stimuleer om sy hormone vry te stel.|
• Skei ADH af en word gestoor in die Hipofise.|
• ADH verantwoordelik vir osmoregulering.|
• Teikenorgane is die niere.|
• Dit stimuleer meer herabsorpsie van water om meer water te stoor.|