1.3

• Sistem Pentadbiran

  • Sistem pentadbiran yang tersusun dikenali sebagai Pembesar Empat Lipatan.
  • Sultan Melaka memberi kuasa memerintah atau mentadbir sesuatu wilayah, sungai atau pulau kepada para Pembesar Berempat.
  • Setiap kawasan dikenali sebagai kawasan pegangan.
•  Jawatan dan Tugas-tugas:

  • Sultan
  • Bendahara
  • Penghulu bendahari
  • Syahbandar
  • Temenggong
  • Laksamana
  • Pembesar
• Sultan:

  • Mengetuai pemerintahan dengan kuasa dalam segala aspek pemerintahan, peperangan, hubungan diplomatik, dan agama
• Bendahara:

  • Ketua pentadbir atau ketua turus angkatan tentera
  • Menasihati sultan dalam pelbagai perkara
  • Pemangku sultan
• Penghulu Bendahari:

  • Menguruskan perbendaharaan secara teratur
• Syahbandar:

  • Mengutip cukai di pelabuhan
• Temenggong:

  • Menjaga keamanan di darat dan di laut
  • Menjaga kota Melaka
• Laksamana:

  • Sebagai panglima angkatan laut Melaka
• Pembesar:

  • Menguruskan pentadbiran di daerah dan kampung
  • Dilantik oleh Sultan dan Pembesar Berempat
  • Menjaga keamanan kawasan pentadbiran
  • Dibenarkan untuk mengutip cukai
• Hukum Kanun Melaka


  • Mengandungi 44 fasal.
  • Membincangkan tentang:

  1. Jenayah
  2. Bidang kuasa sultan dan pembesar
  3. Kekeluargaan
  4. Hal berkaitan dengan ekonomi
• Undang-undang Laut Melaka

  • Diusahakan oleh beberapa nakhoda Melaka iaitu

  1. Nakhoda Jenal
  2. Nakhoda Diri
  3. Nakhoda Sahak

  • Diperkenan oleh Sultan Mahmud Shah
  • Mengandungi perkara:

  1. peranan nakhoda
  2. pelayaran
  3. jenayah di atas kapal
  4. percukaian
• Hukum Kanun Melaka (aspek)

  • Jenayah
  • Bidang kuasa sultan dan pembesar
  • Kekeluargaan
  • Hal berkaitan dengan ekonomi
  • Perkataan yang hanya digunakan oleh raja
• Jenayah

  • Antara hukuman setimpal dikenakan terhadap jenayah seperti membunuh, menikam dan mencuri.
  • Fasal 5.1: hukuman bunuh terhadap kepada seseorang yang didapati membunuh tanpa pengetahuan raja atau pembesar.
  • Fasal 4: hukuman bunuh terhadap sesiapa yang ingkar arahan dan memalsukan titah sultan.
• Bidang kuasa sultan dan pembesar

  • Fasal 1, dijelaskan tugas sultan, Bendahara, Temenggung dan Penghulu Bendahari.
  • Sultan bertanggungjawab untuk melantik pembesar.
• Kekeluargaan 


  • Isu kekeluargaan diberi perhatian oleh Kesultanan Melayu Melaka.
  • Diwujudkan untuk keharmonian dalam keluarga dan selesaikan masalah dalam keluarga dan perkahwinan
  • Fasal 26, pernikahan memerlukan empat orang saksi, dua orang sahaja jika tidak cukup.
  • Hamba abdi dan wanita tidak boleh menjadi saksi tersebut.
• Hal berkaitan dengan ekonomi

  • Fasal 30, amalan riba diharamkan dalam urusan perniagaan.
  • Orang niaga hendaklah akil baligh, siuman dan perlu melafazkan niat jual beli.
• Dalam Hukum Kanun Melaka, hanya raja yang boleh gunakan perkataan:


  • titah
  • murka
  • kurnia
  • anugerah
• Undang-undang Laut Melaka

  • Nakhoda
  • Pelayaran
  • Jenayah atas kapal
  • Percukaian
• Peranan nakhoda


  • Nakhoda berperanan penuh dan diibarat sebagai raja dalam pelayaran.
  • Semua pihak harus mematuhi arahan dan perintah.
  • Fasal 13.1: Nakhoda diberikan keutamaan berniaga selama empat hari.
  • Fasal 13.3: Nakhoda perlu bermesyuarat dengan semua orang dalam kapal jika tempat persinggahan tidak terdapat dalam senarai.
• Pelayaran


  • Peranan jurumudi, malim dan jurubatu juga penting.
  • Fasal 9:

  1. Malim harus arif dalam ilmu pelayaran.
  2. Mengetahui keadaan ombak, arus dan kedudukan bulan dan bintang.
  3. Jika malim lalai dan menyebabkan pelanggaran dan kerosakan, dia akan dijatuhkan hukuman bunuh.
• Jenayah di atas kapal


  • Fasal 5: Seseorang yang berkelakuan jahat dan membunuh orang di atas kapal akan dikenakan hukuman mati.
• Percukaian


  • Fasal 6.3, nakhoda menentukan jumlah cukai yang dikenakan terhadap penumpang.