Filipino Kabanata 1

• Mga Tauhan:

  • Kapitan Tiago
  • Tiya Isabel
  • Tiyente Gueverra
  • Padre Sibyla
  • Padre Damaso
  • Don Tiburcio De Espadana
  • Donya Victorina De Espadana
  • Dayuhang Kadarating lamang
  • Dalawang paisano
• Tagpuan:

  • Bahay ni Kapitan Tiago sa Kalye Anloague na karatig ng Ilog Binundok
  • Bulwagan ng Bahay ni Kapitan Tiago
• Don Santiago De los Santos ang nag-anyaya ng pagtitipon sa kanyang bahay sa Kalye Anloague na karatig ng Ilog Binundok
• Ang mga dadalo sa pagtitipon ay hindi magkamayaw sapagkat si Kapitan ay kilala bilang isang mabuting tao
• Isang dayuhang kararating lamang sa bansa ang isa sa mga dadalo sa piging, na idaraos bilang parangal sa dayuhan at pagpupuri't pasasalamat sa Mahal na Birheng Maria
• Sa Bulwagan, si Tiya Isabel ang tumatanggap sa mga bisita, kabilang ang mga mayayaman at makakapangyarihang kakilala ng Kapitan
• Nagkaroon ng usapin ukol sa Monopolyo ng Tabako kung saan lumabas ang ugaling mapanlait ni Padre Damaso, na isa ring panauhin sa pagtitipon
• Pinahiya at binastos ni Padre Damaso ang mga Pilipino sa pamamagitan ng iba't-ibang uri ng pangiinsulto at pangmamaliit
• Nabuksan ang usapin ukol sa pagkakalipat ng Parokya ni Damaso matapos paglingkuran ang San Diego ng mahigit Dalawampung taon
• Tenyente Guevara, tinyente ng mga Guardia Sibil, tinutulan ang pananaw ni Padre Damaso na hindi dapat nakikialam ang Hari ng Espanya sa pagpapataw ng mga kaparusahan at sa mga desisyon at kapangyarihan ng Simbahan
• Ang pagkakalipat ni Padre Damaso sa ibang parokya ay itinuturing na parusa dahil sa pag-uutos ng fraile na hukayin at ipalipat ang labi ng marangal na lalaking napagbintangang erehe dahil sa hindi pangungumpisal
• Huwag maging mapanghusga sa ating kapwa
• Ano man ang posisyon mo sa buhay, nakakaangat man o may kapangyarihan, hindi kailanman nararapat ang manghusga at maliitin ang ating kapwa
• Padre Damaso ay may mapanlait at mapangkutya na ugali
• Inilalarawan ni Padre Damaso ang mga Pilipino bilang mangmang at walang pinag-aralan
• Tawag ni Padre Damaso sa mga Pilipino: "indiyo"
• Tulungan at unawain ang ating kapwa upang sila ay mapabuti
• Mga tauhan sa ikalawang kabanata: Kapitan Tiago, Tinyente Guevarra, Crisostomo Ibarra, Kapitan Tinong, Padre Damaso
• Tagpuan: Bulwagan ng bahay ni Kapitan Tiago
• Dumating si Don Santiago at Crisostomo Ibarra sa bulwagan
• Luksang-luksa ang kanilang kasuotan
• Padre Damaso namutla ng makita si Crisostomo Ibarra
• Kapitan Tiago at iba pang panauhin binati ang mga dumating
• Crisostomo Ibarra ipinakilala bilang anak ng matalik na kaibigan ng Kapitan
• Crisostomo Ibarra isang matipunong binata at magandang asal
• Crisostomo Ibarra tinangkang kamayan si Padre Damaso ngunit itinanggi ito ng Fraile
• Napahiya si Crisostomo at iniatras ang kamay
• Tinyente Guevarra nagpuri sa ama ni Crisostomo Ibarra
• Damaso sinulyapan si Tinyente upang layuan nito si Crisostomo
• Crisostomo Ibarra binati ang iba pang mga panauhin sa bulwagan
• Kapitan Tinong inalok ng mananghalian si Crisostomo sa kanyang bahay kinabukasan
• Crisostomo Ibarra tumanggi sa alok at nakatakda siyang tumungo sa San Diego kinabukasan
• Unang pagkikita ni Ibarra at ang Padre, ipinakita ng Padre ang kagaspangan ng kaniyang ugali
• Nanatiling magalang at malawak ang pasensya ni Ibarra sa Padre
• Kailangan suriin at pag-isipang mabuti ang mga kilos na ating isinasagawa
• Kailangan maging kalmado at piliin na maging mabuti sa lahat ng pagkakataon, gaya ni Ibarra