Filipino

• Ang talinghaga, talinhaga, o parabula ay isang maikling kuwentong may aral na kalimitang hinahango mula sa Bibliya.


  Parabula
• Isa itong maikling salaysay na maaaring nasa anyong patula o prosa na malimit nangangaral o nagpapayo hinggil sa isang pangyayari, na kadalasang isinasalarawan ang isang moral o relihiyosong aral.

  Parabula
• Ang salitang "parabula" ay mula sa Griyegong salita na "parabole" na nangangahulugang "paghahambing" o "pagsasalungatan."
• Sa pamamagitan ng paggamit ng mga kuwentong ito, nagagawang ipahayag ng mga manunulat at mambabasa ang mga konsepto, prinsipyo, at kahalagahan sa isang mas malinaw at kawili-wiling paraan.

  Parabula
• Ang mga mensahe ng parabula ay isinusulat sa matatalinghagang pahayag.
• Ang mga pangunahing tauhan sa parabula ay mga tao.
• Ang mga aral na mapupulot dito ay magsisilbing patnubay sa marangal nilang pamumuhay.

  Parabula
• ito ay maaaring lugnay sa karanasan at pangyayari sa buhay ng tao o sa paligid.

  Parabula
• Halimbawa ng Parabula 

  • Ang Parabula ng Alibughang Anak (The Prodigal Son)
  • Ang Mabuting Samaritano (The Good Samaritan)
  • Ang Mayaman at si Lazaro (The Rich and Poor Lazaro)
• Ang matatalinghagang pahayag ay mga salita o pariralang nagsasaad ng natatagong kahulugan kaugnay ng isang bagay o kaisipan.
• Nakatutulong ang matatalinghagang pahayag upang bigyang-kulay ang nais ipahayag.
• Ito rin ay nakatutulong upang mapag-isipan ng nakikinig o nagbabasa ang isang pahayag sa mas malalim na kahulugan.

  Matatalinhagang Pahayag
• Sinasalamin ng matatalinhagang pahayag ang ilang katangiang Pilipino katulad ng pagiging konserbatibo.
• Tumutukoy sa hindi tuwirang paglalahad ng nais sabihin, at pagiging malikhain sa pamamagitan ng paggamit ng mga karanasan at karunungan upang makapagpahayag.

  Matatalinhagang Pahayag
• Napakahalaga ng paggamit ng matatalinghagang pahayag, sapagkat para sa nagsasalita, nagiging mas masining ang pagpapahayag.
• Para naman sa tumatanggap nito (tagapakinig o mambabasa), nalilinang ang mas malalim na pag- iisip sa kahulugan ng mga salitang ginagamit.


  Matatalinhagang Pahayag
• Ito ay isang tulang liriko na naglalarawan ng pagbubulaybulay o guni- guni na nagpapakita ng masidhing damdamin patungkol sa alaala ng isang mahal sa buhay.

  Elehiya/Awit
• Karaniwang ibinibigay ito ng isang miyembro ng pamilya o malapit na kaibigan sa isang libing habang pinararangalan nila ang namatay.

  Elehiya/Awit
• Ito ay naglalaman ng malalalim na damdamin tulad ng kalungkutan, pagkabigo, hinagpis o kasiyahan.

  Elehiya/Awit
• Ito ay malayang pagpapahayag ng nararamdaman ng tao, kung saan ang mga salita ay nagbibigay-lunas at lunas sa kalungkutan ng puso

  Elehiya/Awit
• Ang kabuoang kaisipan ng elehiya. Kadalasang konkretong kaisipan at pwedeng pagbasehan ang karanasan

  Tema
• Tauhan – Mga taong kasangkot sa tula.
• Lugar o panahon na pinangyarihan ng tula.

  Tagpuan
• Nakikita ang nakaugalian o isang tradisyong masasalamin sa tula.

  Mga kaugalian o tradisyon
• Maaaring pormal o di- pormal

  Wikang ginagamit
• Ito ay standard na wika na naghahatid ng mahahalagang kaisipan o kaalaman sa makaagham at lohikal na pagsasaayos ng mga materyales tungo sa ikalilinaw ng pinakapiling paksang tinatalakay.

  Pormal
• Ito ay karaniwang salita na ginagamit sa pang-araw-araw na usapan

  Di-pormal
• – Ito ay ginaagamit upang ipahiwatig ang isang kaisipan o ideya.


  Pahiwatig o Simbolo
• Ito ay tumutukoy sa emosyong nakapaloob sa tula

  Damdamin
• Ito ay isang bahagi ng pananalita na nagbibigay kahulugan o turing sa ngalan ng tao, bagay, lugar, pangyayari, at marami pang iba.

  Pang-uri
• Ito ay kadalasang ginagamit para bigyang linaw ang isang uri ng pangngalan (noun) o panghalip (pronoun).

  Pang-uri
• Paraan Upang Maipahayag ang Masidhing Damdamin

  1. Pag-uulit ng pang-uri
  2. Paggamit ng mga panlapi
  3. Pagpapasidhi ng anyo ng pandiwa
  4. Paggamit ng mga pangungusap na walang paksa
• Mainit na mainit ang damdamin ng mga nagtatalo kanina.

  Pag-uulit ng pang-uri
• Maaaring gumamit ng mga panlaping nagpapakita ng pasukdol na katangian tulad ng napaka- , nag- , -an, pagka- , kay- , pinaka- , ka- , lubhang at ang pingasamang walang at kasing.

  Paggamit ng mga Panlapi
• Panlaping magpaka-

  Pagpapasidhi ng Anyo ng Pandiwa
•  Sugod!  Kay Hirap ng Buhay!  Ang Tapang!  Grabe!  Naku!

  Paggamit ng mga Pangungusap na Walang Paksa
• Ang mga pangyayari ay nag-iiwan ng kakintalan sa isip ng mambabasa.

  Maikling Kuwento
• Ito ay maikli at matatapos basahin sa iisang upuan lamang.

  Maikling Kuwento
• Ito ay isang maikling salaysay tungkol sa isang mahalagang pangyayari na kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan.

  Maikling Kuwento
• Bahagi ng kuwento ang tunggalian.