hv4 geschiedenis

• Verschillende stadstaten in Hellas waren politiek verdeeld in verschillende bestuursvormen:
• 8ste eeuw v.C.:

  • Monarchie: Koning heeft alle macht
• 7de eeuw v.C.:

  • Oligarchie: Een kleine groepje bevoorrechten (Edelen) heeft alle macht
• 6de eeuw v.C.:

  • Timocratie: Een kleine groepje rijken heeft alle macht
  • Solon schafte de schuldslavernij af en voerde volksrechtbank in
  • Volk verdeeld in 4 klassen volgens bezit
• 5de eeuw v.C.:

  • Democratie: Het 'volk' (mannelijke burgers) heeft de macht
  • Pericles zorgde ervoor dat mannen die de volksvergadering bijwoonden, vergoed werden
• Kenmerken van de Atheense democratie:

  • Vrije mannelijke burgers hadden politieke rechten
  • Vrouwen, vreemdelingen en slaven hadden geen politieke rechten
  • Burgers gingen zelf naar de volksvergaderingen, wat resulteerde in directe democratie
• Belgische democratie:

  • 1830: België wordt onafhankelijk
  • 1831: Grondwet opgesteld met beperkt stemrecht
  • 1893: Beperkt stemrecht enkel voor mannen, waarbij rijke en belangrijke personen meer stemmen kregen
  • 1919: Beperkt stemrecht met het principe 'één man, één stem'
  • 1948: Stemrecht werd ook toegekend aan vrouwen
  • 1981: Stemplicht voor elke Belg vanaf 18 jaar
• België voor 1948 was weinig democratisch omdat vrouwen pas vanaf 1948 stemrecht kregen, na de Tweede Wereldoorlog
• België is een rechtsstaat waarin elke Belg rechten en plichten heeft. De scheiding der machten is essentieel voor een democratie:

  • Wetgevende macht: Kamer van volksvertegenwoordigers stelt wetten op, Senaat keurt wetten goed
  • Uitvoerende macht: Ministers en de koning zorgen voor de uitvoering van wetten
  • Rechterlijke macht: Rechtspraak wordt uitgevoerd door rechters
• België is een grondwettelijke, parlementaire en erfelijke monarchie:

  • Grondwettelijk: Alle wetten staan genoteerd in de grondwet, de basistekst van alle wetten
  • Parlementair: Alle politici worden gestemd en goedgekeurd in het parlement
  • Erfelijke monarchie: De eerstgeborene binnen de koninklijke familie wordt de troonopvolger
• België is een federale staat, samengesteld uit gemeenschappen en gewesten:

  • Gewesten: Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Vlaams Gewest, Waals Gewest
  • Gemeenschappen: Vlaamse Gemeenschap, Franse Gemeenschap, Duitstalige Gemeenschap
• Verschillen tussen Athene en België in democratie:

  • Athene: Directe democratie waarbij burgers rechtstreeks naar de volksvergadering gingen om te stemmen over wetten
  • België: Indirecte democratie waarbij volksvertegenwoordigers gekozen worden om in naam van de burgers te stemmen over wetten, vanwege de grote bevolking
  • Beperkt stemrecht in Athene: Enkel vrije mannelijke burgers mochten stemmen, vrouwen, vreemdelingen en slaven waren uitgesloten
  • Volledig stemrecht in België: Elke meerderjarige Belg mag gaan stemmen en mag opkomen bij de verkiezingen
• België:

  • Parlementsleden zetelen in het federaal parlement en behoren tot de wetgevende macht
  • De premier en ministers maken deel uit van de federale regering en behoren tot de uitvoerende macht
• Vlaanderen:

  • Parlementsleden zijn actief in het Vlaams parlement en behoren tot de wetgevende macht
  • De minister-president en ministers vormen de Vlaamse regering en behoren tot de uitvoerende macht
• Limburg:

  • Provincieraadsleden zetelen in de provincieraad en behoren tot de wetgevende macht
  • De gouverneur en gedeputeerden maken deel uit van de deputatie en behoren tot de uitvoerende macht
• Hasselt:

  • Gemeenteraadsleden zijn actief in de gemeenteraad en behoren tot de wetgevende macht
  • De burgemeester en schepenen vormen het schepencollege en behoren tot de uitvoerende macht
• Europa:

  • Parlementsleden zetelen in het Europees parlement en behoren tot de wetgevende macht
  • De commissievoorzitter en commissieleden vormen de Europese commissie en behoren tot de uitvoerende macht