AP 8

• Tumutukoy ang rebolusyon sa mabilisang pagbabago ng isang institusyon o lipunan.
• Marami ang nagmungkahi na gamitin ang pamamaraang ito upang mapaunlad ang buhay ng tao sa larangang pangkabuhayan, pampolitika, panrelihiyon at maging sa edukasyon.Tinawag itong Panahon ng Kaliwanagan (Enlightenment).
• Nakasentro ang ideyang ito sa paggamit ng ‘katuwiran o reason’ sa pagsagot sa suliraning panlipunan, pampulitikal at pang ekonomiya.
• Isa sa kinilalang pilosopo sa panahong ito si Baron de Montesquieu (MON tehs kyoo) dahil sa kaniyang tahasang pagtuligsa sa absolutong monarkiyang nararanasan sa France ng panahong iyon. Sa kaniyang aklat na pinamagatang The Spirit of the Laws (1748),
• Ngunit mas kinilala ang kaniyang kaisipang balance of power na tumutukoy sa paghahati ng kapangyarihan ng pamahalaan sa tatlong sangay
• Isa sa itinuturing na maimpluwensyang philosophes si Francois Marie Arouet na mas kilala sa tawag na Voltaire. Siya ay nakapagsulat ng higit sa 70 aklat na may temang kasaysayan, pilosopiya, politika at maging drama
• Thomas Hobbes at John Locke tungkol sa katangian ng pamahalaang nararapat na mamuno sa mga mamamayan, isa pang philosophe ang tumalakay sa pamamahala at siya ay si Jean Jacques Rousseau (roo-SOH).
• Jean Jacques Rousseau (roo-SOH). Nagmula sa isang mahirap na pamilya, si Rousseau ay kinilala dahil sa kahusayan sa pagsulat ng mga sanaysay na tumatalakay sa kahalagahan ng kalayaang pang-indibidwal (individual freedom). Taliwas sa nakararaming philosophe na nagnanais ng kaunlaran, siya ay naniniwala na ang pag-unlad ng lipunan o sibilisasyon ang siyang nagnakaw sa ‘kabutihan’ ng tao.
• Binigyang-diin niya na ang kasamaan ng lipunan (evils of the society) ay mauugat sa hindi pantay na distribusyon ng yaman at labis na kagustuhan sa pagkamal nito.
• ang paniniwala tungkol sa mabuting pamahalaan sa kaniyang aklat na The Social Contract. Naniniwala siya na magkakaroon 10 lamang ng maayos na pamahalaan kungito ay nilikha ayon sa pangkalahatang kagustuhan (general will)
• Pinalaganap ni Denis Diderot (dee DROH) ang ideya ng mga philosophe sa pamamagitan ng pagsulat at pagtipon ng 28 volume na Encyclopedia na tumatalakay sa iba’t ibang paksa.
• Binatikos nila ang kaisipang Divine Right at ang tradisyunal na relihiyon. Bilang tugon, pinigil ng pamahalaan at Simbahan ang pagkalat ng Encyclopedia at binantaan ang mga Katolikong bibili at babasa nito.
• Pinangunahan nina Catherine Macaulay at Mary Wallstonecraft ang laban ng kababaihan. Sa kaniyang akdang A Vindication of the Rights of the Woman, hiningi niya na bigyang pagkakataon ang kababaihang makapag-aral sapagkat ito ang paraan upang magkaroon ng pagkakapantay ang kalalakihan at kababaihan.
• Kinuwestiyon ang merkantilismo na matagal na namayani sa Europa at kinilala ang polisiyang laissez faire. Binibigyang diin sa kaisipang ito ang malayang daloy ng ekonomiya na hindi nararapat na pakialaman ang pamahalaan.
• Tinanggap ang ideyang ang lupa ang tanging pinagmumulan ng yaman o nakatutulong sa pagpapayaman. Tinawag na Physiocrats ang mga naniwala at nagpalaganap nito ng ganitong kaisipan.
• Si Francois Quesnay ay isa sa naniniwala sa doktrina ng malayang ekonomiya.
• si Adam Smith na kailangan ang produksiyon upang kumita ang tao. Isa siyang ekonomistang British na nagpanukala na ang market o pamilihan ay maaaring dumaloy nang maayos nang hindi pinakikialaman ng pamahalaan.
• Sa pulitika, ipinakilala niya ang bagong patakaran sa samahan ng isang makatarungang pamahalaan. Ito ang pagkakaroon ng tatlong sangay ng pamahalaan- tagapangasiwa, tagapagbatas at hukuman- na nagtutulungan at nagsusuri ng kanilang mga gawain. Ang prinsipyong ito ang ginamit ng mga Amerikanong mambabatas tulad nina Thomas Jefferson at John Quincy Adams bilang batayan sa paggawa ng kanilang Saligang Batas.
• ipinahayag ni George Berkeley na walang laman ang utak ng tao kundi mga ideya at naaayon ang katotohanan sa kung ano ang tunay sa pag-iisip ng tao.
• Rebolusyong Pangkaisipan ay mabilis na lumaganap sa Europa at iba’t ibang bahagi ng daigdig. Marami sa mga may pinag- aralang Europeo ang nagnais na basahin ang Encyclopedia ni Diderot at iba pang babasahin na tumatalakay sa maling paniniwala at kaugalian.
• Nagkaroon ng mga salon na naging lugar ng talakayan ng mga pilosopo, manunulat, artists at iba pang katulad nito. Nagmula sa Paris ang salons noong 1600’s tuwing nagkakaroon ng pagbasa ng tula ang kababaihan.
• Kalaunan ay naging lugar ito ng pagkikita ng mga middle-class at noble na may pagkakaunawaang pantay sila lalo’t higit sa pagtalakay ng mga ideyang liberal.