Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους το 1204, ιδρύθηκε η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας από τους Μεγάλους Κομνηνούς στις νοτιανατολικές ακτές του Ευξείνου Πόντου
Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ενσωμάτωσε τη Σινώπη, την Παφλαγονία και την Ηράκλεια του Πόντου μετά την κατάκτησή τους
Η κατάληψη της Σινώπης από τους Σελτζούκους απομόνωσε την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας από τη δυτική Μ. Ασία
Το κράτος της Ηπείρου ιδρύθηκε από τον Μιχαήλ Κομνηνό Δούκα, με διάδοχο τον αδελφό του Θεόδωρο, ο οποίος άρχισε μία περίοδο νικηφόρας επέκτασης
Ο Θεόδωρος Κομνηνός άλωσε τη Θεσσαλονίκη και κατέρριψε το ΛατινικόΒασίλειο της το 1224
Ο Θεόδωρος Κομνηνός στέφθηκε αυτοκράτωρΡωμαίων στη Θεσσαλονίκη, αλλά υπέστη συντριπτική ήττα από τον τσάρο των ΒουλγάρωνΙωάννηΑσάνΒ'
Η Νίκαια ιδρύθηκε στη δυτική Μικρά Ασία με κέντρο τον ΘεόδωροΛάσκαρη και ανέδειξε τον Ιωάννη Βατάτζη ως αυτοκράτορα και βασιλιά των Ρωμαίων το 1208
Ο Ιωάννης Βατάτζης επεκτείνει την επικράτειά του και ενισχύει την αγροτική οικονομία, απαγορεύοντας την εισαγωγή ειδών πολυτελείας από τις ιταλικές πόλεις
Ο Ιωάννης Βατάτζης κατέστησε το κράτος του διεθνώς υπολογίσιμη δύναμη και ανακτά την Κωνσταντινούπολη το 1261 με τη βοήθεια των Γενουάτων
Ο Μιχαήλ Παλαιολόγος στέφθηκε αυτοκράτορας για δεύτερη φορά το 1261, συμβολίζοντας την αναγέννηση της Αυτοκρατορίας στις ακτές του Βοσπόρου