Biology 🧫: 5.1

• Οι πρωτεΐνες αποτελούνται από αμινοξέα
• Τα νουκλεϊκά οξέα αποτελούνται από νουκλεοτίδια
• Κάποιοι οργανισμοί αναπαράγονται μονογονικά και άλλοι αμφιγονικά
• Όλα τα κύτταρα περιέχουν γενετικό υλικό
• Οι οργανισμοί εμφανίζουν μεγάλη ποικιλία χαρακτηριστικών
• Όλοι οι οργανισμοί –ευκαρυωτικοί και προκαρυωτικοί, μονοκύτταροι και πολυκύτταροι, ζωικοί και φυτικοί– εμφανίζουν συγκεκριμένα δομικά χαρακτηριστικά και επιτελούν συγκεκριμένες λειτουργίες
• Οι επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι οργανικές ενώσεις του κυττάρου, που είναι κυρίως υπεύθυνες για την επιτέλεση συγκεκριμένων λειτουργιών και εμφανίζουν συγκεκριμένα δομικά χαρακτηριστικά, είναι οι πρωτεΐνες
• Η δράση των πρωτεϊνών εξαρτάται από τη σύστασή τους, δηλαδή από τη σειρά των αμινοξέων που περιέχουν
• Το γενετικό υλικό, το DNA, καθορίζει τη σειρά των αμινοξέων στις πρωτεΐνες ενός οργανισμού και συνεπώς τις ιδιότητές του
• Το φυσικό περιβάλλον παίζει σημαντικό ρόλο στην έκφραση των ιδιοτήτων ενός οργανισμού, μαζί με τα γονίδια
• Στα ευκαρυωτικά κύτταρα, το γενετικό υλικό εντοπίζεται κυρίως στον πυρήνα και σχηματίζει δομές που ονομάζονται χρωμοσώματα
• Κάθε χρωμόσωμα δομείται κυρίως από DNA, το οποίο συσπειρώνεται με τη βοήθεια πρωτεϊνών
• Ο αριθμός των χρωμοσωμάτων είναι χαρακτηριστικός για κάθε είδος οργανισμού
• Στον άνθρωπο, κάθε σωματικό κύτταρο έχει 46 χρωμοσώματα, τα οποία είναι ανά δύο όμοια
• Κάθε ζευγάρι χρωμοσωμάτων που έχουν ίδιο σχήμα και μέγεθος ονομάζονται ομόλογα
• Τα ομόλογα χρωμοσώματα περιέχουν γενετικές πληροφορίες που αφορούν τις ίδιες ιδιότητες σε αντίστοιχες θέσεις
• Για να μελετήσουμε τα χρωμοσώματα, κατασκευάζουμε τον καρυότυπο:

  • Φωτογραφίζουμε τα χρωμοσώματα
  • Τα τοποθετούμε σε ζεύγη
  • Τα ταξινομούμε από τα μεγαλύτερα σε μέγεθος προς τα μικρότερα
  • Ο καρυότυπος είναι η απεικόνιση των χρωμοσωμάτων ενός κυττάρου ταξινομημένων σε ζεύγη, κατά ελαττούμενο μέγεθος
• Οργανισμοί με διπλοειδή (2n) χρωμοσώματα είναι συνήθως ανώτεροι οργανισμοί
• Σε κάθε ζεύγος ομόλογων χρωμοσωμάτων, ένα είναι μητρικής και το άλλο πατρικής προέλευσης
• Κάθε άνθρωπος έχει 23 χρωμοσώματα από τον πατέρα του και 23 χρωμοσώματα από τη μητέρα του
• Σε προκαρυωτικούς και μονοκύτταρους ευκαρυωτικούς οργανισμούς, τα χρωμοσώματα δεν είναι ανά δύο όμοια και δεν μπορούμε να τα τοποθετήσουμε σε ζεύγη. Οι οργανισμοί αυτοί ονομάζονται απλοειδείς (1n)
• Το φύλο στον άνθρωπο και ορισμένους άλλους οργανισμούς καθορίζεται από ένα ζεύγος χρωμοσωμάτων, τα οποία ονομάζονται φυλετικά
• Τα υπόλοιπα χρωμοσώματα που δεν σχετίζονται με το φύλο ονομάζονται αυτοσωμικά ή αυτοσώματα
• Στα κύτταρα ενός άνδρα υπάρχουν 22 ζεύγη αυτοσωμάτων και τα φυλετικά χρωμοσώματα Χ και Y
• Στα κύτταρα μιας γυναίκας, εκτός από τα 22 ζεύγη αυτοσωμάτων, υπάρχει το φυλετικό χρωμόσωμα Χ δύο φορές
• Η παρουσία του χρωμοσώματος Y χαρακτηρίζει το αρσενικό άτομο (ΧY), ενώ η απουσία του καθορίζει το θηλυκό (ΧΧ)
• Τα σωματικά κύτταρα των ανθρώπων περιέχουν 22 ζεύγη αυτοσωμικών χρωμοσωμάτων και ένα ζεύγος φυλετικών