ikatlong republika

• Mula pa noong himagsikan, kalayaan ang ipinaglalaban ng mga Pilipino
• Ang bandila ng Pilipinas ay winagayway noong Hunyo 12, 1898, naging pormal ang pagnanais ng bansa na magkaroon ng kasarinlan sa mapayapang paraan
• Dalawang batas na nagpapakita ng pagnanais ng Pilipinas na magkaroon ng kasarinlan:

  • Jones Law noong 1916: ipinangako ng Kongreso ng Estados Unidos ang ganap na Kalayaan ng Pilipinas kapag napatunayan ng mga Pilipino ang kakayahan na magkaroon ng sariling gobyerno
  • Philippine Independence Act of 1934 (Tydings-McDuffie Act): nagtakda ng 10 taon ng pagkakaroon ng estadong Komonwelt (Commonwealth)
• Ang Ikatlong Republika ng Pilipinas pinasinayaan noong Hulyo 4, 1946, naging hudyat ito ng mahabang panahon ng pakikibaka para sa kalayaan
• Sa panahon ng Ikatlong Republika ng Pilipinas, mga pangulo at kanilang mga ambag:

  • Manuel A. Roxas: Ikalimang Pangulo ng Pilipinas, nagtatag ng Parity Amendment sa 1935 Konstitusyon ng Pilipinas at ng Central Bank of the Philippines
• Mga pangyayari sa Pilipinas:

  • Pagtatag ng Rehabilitation Finance Corporation (naging Development Bank of the Philippines noong 1958)
  • Pagtatag ng Kagawaran ng Ugnayang Panlabas (Department of Foreign Affairs) para sa pakikipag-ugnayan sa ibang bansa
  • Pagtatag ng Central Bank of the Philippines
  • Bill of Rights para sa mga beterano ng digmaan
  • US–Philippine Military Bases Agreement ng 1947: libreng paggamit ng Amerika ng 16 base military sa loob ng 99 taon
  • Pagsasaayos ng elektripikasyon
  • Pagsasanay sa gawaing bokasyonal
  • Pagtatag ng kaluwagan sa pagpapautang
  • Paghimok sa mga kapitalistang Amerikanong mamunuhan sa bansa
  • Pagsasaliksik sa likas na yaman ng bansa, nagresulta sa pangangailangan ng mga Industriyang mangangalaga at lilinang sa mga likas na yaman ng Pilipinas
• Mga Isyu/Usaping Kinaharap bilang Pangulo:

  • Malaking hamon sa rehabilitasyon ng iba’t ibang sektor sa Pilipinas matapos ang digmaang pandaigdig
  • Mababang antas ng ekonomiya at mataas na implasyon (inflation)
  • Kakulangan ng pondo
  • Kakulangan ng pagkain at iba pang pangangailangan
• Elpidio Rivera Quirino:

  • Ikaanim na Pangulo ng Pilipinas/Ikalawang Pangulo ng Ikatlong Republika
  • Termino bilang Pangulo: Abril 17, 1948 – Disyembre 30, 1953
  • Kapanganakan: Nobyembre 16, 1890
  • Namatay noong Pebrero 29, 1956 dahil sa atake sa puso
• Mga Ambag ni Elpidio Rivera Quirino:

  • Pagdeklara sa Lungsod Quezon bilang kabisera ng bansa kapalit ng Maynila
  • Pagsisikap na ilapit ang gobyerno sa mga tao sa pamamagitan ng programa sa radyo mula sa Malacańang
  • Pagpapaunlad ng segurong panlipunan para sa panahon ng kawalan ng trabaho, pagtanda, aksidente, panganganak, atbp.
  • Reorganisasyon ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas
  • Pagtatag ng Integrity Board na mag-iimbestiga sa mga sumbong tungkol sa katiwalian sa matataas na posisyon sa gobyerno
  • Boluntaryong pagpapadala ng 7,450 sundalong Pilipino sa Korea (Philippine Expeditionary Forces to Korea o PEFTOK) noong 1950 para makipaglaban sa Digmaang Koreano
  • Paglagda sa Mutual Defense Treaty kasama ang Estados Unidos para tugunan ang banta ng ko
• Mga tungkulin sa matataas na posisyon sa gobyerno:

  • Pinatatag ang pakikipag-ugnayan sa ibang bansa
  • Boluntaryong pagpapadala ng 7,450 sundalong Pilipino sa Korea (Philippine Expeditionary Forces to Korea o PEFTOK) noong 1950 para makipaglaban sa Digmaang Koreano
  • Paglagda sa Mutual Defense Treaty kasama ang Estados Unidos para tugunan ang banta ng komunismo
  • Pagtatakda ng pinakamababang sahod o minimum wage
  • Pagtaas ng buwis
• Mga isyu/usaping kinaharap ni Ramon Magsaysay bilang Pangulo:

  • Problemang politikal
  • Bantang pagpapatalsik sa kanya sa puwesto dahil sa mga isyu gaya ng pandaraya sa halalan, katiwalian/korupsiyon, nepotismo at labis na paggastos
  • Panawagan para sa pagbabago sa pamahalaan
  • Rebeldeng grupong Hukbalahap (Hukbo ng mga Pilipino Laban sa Hapon)
  • Problema ng pambansang ekonomiya
  • Kailangang mapababa ang importasyon at mapalakas ng pagbebenta ng mga lokal na produkto sa ibang bansa (export)
• • Kampanya para sa pagpapagawa ng mga poso at makakuha ng tubig mula sa lupa para magamit ng mga tao
  • Pinababa ang presyo ng mga bilihin
  • Hinikayat ang unyonismo sa sektor ng paggawa (labor sector unionism)
• Ambag ni Ramon Magsaysay:

  • Tinawag na “Kampeon ng mga Masa”; binuksan niya ang Malacanang sa mga ordinaryong mamamayan
  • Nagtatag ng Presidential Complaints and Action Committee na nakikinig sa mga hinaing at problema ng mga tao
  • Kauna-unahang Pangulo na nagsuot ng barong tagalog sa kanyang panunumpa
  • Ibinalik ang tiwala ng mga mamamayan sa militar at sa gobyerno
  • Nilinis at dinisiplina ang mga hukbo
  • Napasuko ang rebeldeng grupong Hukbalahap (Hukbo ng mga Pilipino Laban sa Hapon) pati ang lider nito na si Luis Taruc
  • Naging miyembro ang Pilipinas ng Southeast Asia Treaty Organization na naglalayong talunin ang komunismo sa Asia at Pasipiko
  • Itinatag ang National Resettlement and Rehabilitation Administration (NARRA) at binigyan ng mga tirahang lupain ang mga magsaksa na walang tahanan at nagawang hatiin ang mga malalaking estadong lupain
  • Pagpapautang sa kanayunan (rural credit)
  • Pagpapaunlad ng irigasyon para sa mga lupang pansakahan
• Mga hakbang na ginawa ni Carlos P. Garcia:

  • Binahagi ang malalaking estadong lupain
  • Nagpatupad ng pagpapautang sa kanayunan (rural credit)
  • Nagpapaunlad ng irigasyon para sa mga lupang pansakahan
  • Kampanya para sa pagpapagawa ng mga poso at makakuha ng tubig mula sa lupa para magamit ng mga tao
  • Pinaunlad ang pakikipag-ugnayang ekonomiko at panseguridad sa Estados Unidos
  • Matagumpay na tinapos ang pakikipag-usap sa bansang Hapon (Japan) para mabayaran ng pinsalang dulot sa Pilipinas ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig
• Mga impormasyon tungkol kay Carlos P. Garcia:

  • Buong Pangalan: Carlos Polestico Garcia
  • Ikawalong Pangulo ng Pilipinas/Ikaapat na Pangulo ng Ikatlong Republika
  • Termino bilang Pangulo: Marso 18, 1957 – Disyembre 30, 1961
  • Namatay noong Hunyo 14, 1971 dahil sa atake sa puso
• Mga Ambag ni Carlos P. Garcia:

  • Anti-Subversion Act of 1957
  • Filipino First Policy
  • Mga pagbabago sa pakikipagkalakalan (retail trade)
  • Programa ng Pagtitipid (Austerity Program)
  • Pagbabago sa sistema ng pagbubuwis
  • Pagpapalakas ng produksiyon ng pagkain
  • Pagtatag ng International Rice Research Institute sa Pilipinas
  • Bohlen–Serrano Agreement
• International Rice Research Institute sa Pilipinas para palakasin ang produksiyon ng bigas
• Bohlen–Serrano Agreement:

  • Nagpaikli ng 25 taon (maaaring palawigin kada limang taon) mula dating 99 taon ng pananatili ng mga base militar ng Estados Unidos sa Pilipinas
• Mga Isyu/Usapin na Kinaharap:

  • Problema sa ekonomiya
  • Katiwalian/korupsiyon
  • Hindi magandang pagtanggap ng mga dayuhang negosyante sa ipinairal na Filipino First Policy
• DIOSDADO MACAPAGAL:

  • Buong Pangalan: Diosdado Pangan Macapagal Sr.
  • Ikasiyam na Pangulo ng Pilipinas/Ikalimang Pangulo ng Ikatlong Republika
  • Termino bilang Pangulo: Disyembre 30, 1961- Disyembre 30, 1965
  • Namatay noong Abril 21, 1997 dahil sa atake sa puso, pneumonia at mga kumplikasyon sa sakit sa bato
• Mga Ambag ni Diosdado Macapagal:

  • Inilunsad ang Kodigong Pangrepormang Panlupang Pansakahan (Agricultural Land Reform Code)
  • Pagbabago ng petsa ng Araw ng Kalayaan mula Hulyo 4 na naging Hunyo 12
  • Nilinis ang katiwalian sa pamahalaan
  • Limang taon sa Programang Sosyo-Ekonomiko para pagkontrol ng pangangalakal sa ibang bansa
• FERDINAND E. MARCOS:

  • Buong Pangalan: Ferdinand Edralin Marcos Sr.
  • Ikasampung Pangulo ng Pilipinas/Ikalimang Pangulo ng Ikatlong Republika
• Harry Stonehill, isang kilalang negosyante, pinauwi sa Amerika ng Pangulo at inalis sa pamahalaan ang nag-iimbestiga (Jose W. Diokno, kalihim na naging senador)
• Mga isyu at usapin na kinaharap ni Ferdinand E. Marcos:

  • Malawakang katiwalian/korupsiyon
  • First Quarter Storm, panahon ng kaguluhan at mga demonstrasyon laban sa administrasyon
  • Plaza Miranda bombing na ikinamatay at ikinasugat ng mga kalaban sa politika
  • Pagtatangka sa buhay ni Pope Paul VI nang bumisita ito sa Pilipinas
  • Lumalakas na puwersa ng Partido Komunista ng Pilipinas at ng armadong grupo nito na New People’s Army
  • Mga banta sa seguridad na naging daan para ideklara ang Batas Militar (Martial Law)
• Ferdinand Edralin Marcos Sr.:

  • Ikasampung Pangulo ng Pilipinas/Ikalimang Pangulo ng Ikatlong Republika
  • Termino bilang Pangulo: Disyembre 30, 1965 – Setyembre 1972
  • Namatay noong Setyembre 28, 1989 dahil sa mga sakit sa puso, bato at baga
• Mga ambag ni Ferdinand E. Marcos:

  • Reorganisasyon ng sandatahang lakas at kapulisan
  • Reorganisasyon ng Kawanihan ng Rentas Internas at Kawanihan ng Aduana para solusyonan ang problema ng pagpupuslit ng mga produkto papasok sa bansa
  • Mga proyekto ng konstruksiyon at irigasyon para mapaunlad ang ekonomiya
  • Promosyon ng kultura at sining – pagpapatayo ng Cultural Center of the Philippines
  • Manila Summit 1966 – layunin ng pagpupuong na maresolba ang Vietnam War at maibalik ang kapayapaan, mapatatag ang ekonomiya at mapaunlad ang rehiyong Asya-Pasipiko
  • Investments Incentives Act (Batas Republika Blg. 5186)
  • Police Act of 1966 (Batas Republika Blg. 4864)
  • Pagtatag ng Philippine Coast Guard (Batas Republika Blg. 5173)